Không gian công cộng cần được kiến tạo thành những không gian văn hóa

Sự kiện là dịp chia sẻ kiến thức, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao năng lực cho các bên liên quan trong thiết kế, quy hoạch, vận hành và quản lý các không gian văn hóa sáng tạo công cộng và nghệ thuật công cộng; khuyến khích hình thành các ý tưởng sáng tạo và đổi mới...

Cụ thể, trong phiên tọa đàm ngày 4-10, các đại biểu tập trung làm rõ về vai trò của nghệ thuật công cộng đối với sự phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và không gian văn hóa sáng tạo công cộng gắn với phát triển bền vững của đô thị; xây dựng, vận hành và quản lý không gian văn hóa sáng tạo công cộng.

Theo kiến trúc sư Lê Phước Anh (Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội), quảng trường là định nghĩa phổ biến nhất cho không gian công cộng trên thế giới nhưng ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng, hầu hết quảng trường có vai trò giống như một đảo giao thông hơn là nơi hội tụ những hoạt động giao lưu văn hóa xã hội, mang bản sắc địa điểm và tinh thần nơi chốn. 

Trong khi đó, PGS.TS Phạm Quỳnh Phương (Đại học Quốc gia Hà Nội) nhấn mạnh: “Không gian công cộng đặc biệt quan trọng đối với đời sống văn hóa, nhất là với những đô thị chật chội và ngột ngạt, địa điểm này có vai trò như “châm cứu, chữa lành” cho sức khỏe tinh thần. Chính vì vậy, dù có diện tích nhỏ hẹp hay quy mô rộng lớn, những không gian này cần được kiến tạo để trở thành những không gian văn hóa thực thụ, một trường văn hóa nuôi dưỡng tâm hồn cộng đồng, góp phần tạo nên một thành phố sống tốt và nhân văn; trong đó có vai trò không nhỏ của nghệ thuật công cộng”. 

Khẳng định Hà Nội đang bước vào thời kỳ nở rộ trào lưu sáng tác nghệ thuật cho không gian công cộng, với các dự án, công trình công cộng nổi bật, như: Con đường gốm sứ, tủ điện nở hoa, nhà gương gắn gốm, nghĩ về sân chơi trong phố…; sự hình thành của một loạt nhà ga tàu điện ngầm hay các công viên, vườn hoa đang nằm trong diện cải tạo, quy hoạch… cũng là gợi ý đầy tiềm năng cho các sáng tạo nghệ thuật thể nghiệm, Tiến sĩ Emmanuel Cerise, Giám đốc Cơ quan Hỗ trợ hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam bày tỏ, gìn giữ di sản không nhất thiết phải bám vào các giá trị hiện có, mà còn là cho di sản một giá trị mới, cuộc đời mới. Bên cạnh đó, ông Emmanuel Cerise cũng lưu ý, cần chú trọng đến tính bền vững cho các công trình, do không gian công cộng mang đặc thù là ở ngoài trời, chịu nhiều tác động về thời gian, khí hậu. 

Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Nguyễn Quốc Hoàn nêu kinh nghiệm kiến tạo các không gian sáng tạo hiệu quả trên địa bàn, như: Không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm và phụ cận, không gian bích họa Phùng Hưng, không gian nghệ thuật công cộng Phúc Tân...; đồng thời khẳng định, sự tham gia của cộng đồng đóng vai trò quan trọng, quyết định thành công của các dự án. 

Chuỗi tọa đàm, tập huấn về “Nghệ thuật công cộng - Không gian văn hóa sáng tạo công cộng vì sự phát triển bền vững của Hà Nội” sẽ kéo dài đến hết ngày 5-10, với chủ đề tính đặc thù của địa điểm trong sáng tạo nghệ thuật công cộng; tập huấn về thiết kế, thực thi, duy trì và quản lý các tác phẩm nghệ thuật công cộng cho các đối tượng là tài năng thiết kế nghệ thuật trẻ tại Hà Nội.