Infographic: Nguồn gốc những mâu thuẫn trong quan hệ Iran-Saudi Arabia

(HNMO) – Mối quan hệ giữa Iran và Saudi Arabia đã có một lịch sử thù địch lâu dài kể từ sau cuộc cách mạng dân chủ Iran năm 1979. Đó là hệ quả của những khác biệt sâu sắc về ý thức hệ và lợi ích kinh tế giữa hai cường quốc khu vực Trung Đông.

Nếu nhìn nhận suốt chiều dài lịch sử của khu vực, quan hệ cạnh tranh Iran – Saudi Arabia không phải mới hình thành mà là vấn đề mang tính lịch sử, xuất phát từ sự khác biệt giữa hai nước trong ý thức dân tộc, tôn giáo và lợi ích kinh tế. Đây có thể coi là gốc gác của mọi xung đột trong mối quan hệ này.

Xét về mặt tôn giáo, một bên, Saudi Arabia đại diện cho một quốc gia quan trọng của thế giới Ả rập và luôn tự cho mình là người đứng đầu giáo phái dòng Sunni. Ở phía bên kia, Iran là một nhà lãnh đạo khu vực dòng Shiite. Quốc gia này luôn tự hào về dân tộc Ba Tư có lịch sử phát triển lâu đời và mong muốn kế thừa, phát triển các di sản của Đế chế Ba Tư hùng mạnh một thời.

Về kinh tế, Saudi Arabia và Iran là hai quốc gia có trữ lượng dầu mỏ dồi dào nhất tại Trung Đông, do đó cạnh tranh trong lĩnh vực xuất khẩu dầu là không thể tránh khỏi.

Nguồn thu lớn nhất của Saudi Arabia chính là từ xuất khẩu dầu mỏ, do vậy nước này luôn từ chối cắt giảm sản lượng để bảo vệ thị phần của mình dù giá dầu có sụt giảm đi chăng nữa. Trong khi đó, Iran lâu nay bị hạn chế khai thác và xuất khẩu dầu do các biện pháp trừng phạt của phương Tây. Một khi thỏa thuận hạt nhân Iran thành công và các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ, Iran sẽ trở thành đối thủ thực sự, cạnh tranh trực tiếp với Saudi Arabia.

Chính những khác biệt kể trên đã khiến Iran và Saudi Arabia luôn đứng về hai phía trong các vấn đề của khu vực như cuộc khủng hoảng tại Syria, Yemen hay trong quan hệ với phương Tây, đặc biệt là với Mỹ.

Dưới đây là infographic nhằm minh họa rõ hơn những mâu thuẫn trong mối quan hệ giữa hai quốc gia này.