Giải quyết gốc rễ vấn đề!

"Sáng kiến" tổ chức đăng ký tiêm vắc xin qua internet của các cơ quan chức năng thành phố đã phần nào làm "dịu" đi cơn "sốt", bức xúc của các bậc phụ huynh. Đó là điều đáng ghi nhận, dẫu rất nhiều người vẫn chưa nguôi ấm ức vì dù đã bật vài máy tính để "chen nhau" trên mạng đăng ký tiêm vắc xin dịch vụ "5 trong 1" mà vẫn thất bại. Theo Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội (đơn vị được phân bổ lượng vắc xin dịch vụ lớn nhất của thành phố), chỉ trong vòng hơn 3 phút, kể từ lúc hệ thống đăng ký tiêm vắc xin dịch vụ “5 trong 1” của Trung tâm hoạt động, tất cả 3.200 liều vắc xin đã "có chủ". Điều đó cho thấy, nhu cầu về loại vắc xin này rất lớn và như đại diện cơ quan chức năng của Bộ Y tế đã khẳng định, sẽ tiếp tục thiếu trong năm 2016.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ phản ứng nặng, tử vong sau tiêm vắc xin Quinvaxem (được tiêm miễn phí, cũng phòng 5 bệnh: bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và các bệnh do Hib trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia) và các vắc xin có thành phần vô bào là tương đương, trong khi, tỷ lệ miễn dịch ở Quinvaxem lại cao hơn. Vậy, tại sao vắc xin Pentaxim lại lên "cơn sốt", trong khi vắc xin Quinvaxem lại không được tin tưởng đón nhận? Một số gia đình có điều kiện, thậm chí, còn bỏ hàng chục triệu đồng đưa con sang Singapore để tiêm vắc xin vô bào có tác dụng phòng bệnh tương đương. Sở dĩ vậy là trong thời gian qua, đã xảy ra một số vụ trẻ tử vong sau khi tiêm vắc xin Quinvaxem khiến nhiều người có tâm lý nghi ngại. Cũng không thể không nói tới nguyên nhân, theo các chuyên gia, vắc xin Quinvaxem có thành phần ho gà toàn tế bào, chưa tinh khiết bằng vắc xin Pentaxim có thành phần ho gà vô bào. Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), thành phần ho gà toàn tế bào trong Quinvaxem dễ gây ra phản ứng sau tiêm như: Sốt, đau, sưng chỗ tiêm khiến trẻ quấy khóc hơn vắc xin vô bào, dù phản ứng này sẽ hết sau một ngày. Sinh con mới hiểu lòng cha mẹ. Vì thương con, nên việc các bậc phụ huynh muốn tiêm loại ít có phản ứng khiến con cái đau, sốt là hết sức bình thường.

Rõ ràng, ở đây có tác động không nhỏ của yếu tố tâm lý và để xảy ra những tác động tiêu cực về tâm lý, trách nhiệm trước hết thuộc về cơ quan quản lý chuyên ngành. Có lẽ, việc chưa tuyên truyền cặn kẽ, giải thích thấu đáo, kịp thời tới mỗi người dân về tác dụng của mỗi loại vắc xin cũng như những vụ việc đáng tiếc xảy ra sau tiêm Quinvaxem đã gây ra "phản ứng phụ" làm "nóng" dư luận ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh gần đây. Thêm vào đó, vắc xin dịch vụ, theo đại diện cơ quan chức năng lý giải, sản xuất theo đơn đặt hàng và trên thực tế, số lượng nhập về so với nhu cầu như "muối bỏ bể".

Khoan nói tới vì sao cơ quan chức năng nước ta không đặt hàng lớn, có hay không tình trạng độc quyền, đã là vắc xin dịch vụ thì nên quản lý theo cơ chế thị trường. Các đơn vị kinh doanh phải được quyền tự do cạnh tranh nhập khẩu, kinh doanh "lời ăn, lỗ chịu" để đáp ứng nhu cầu thị trường. Không tiêm vắc xin phòng bệnh là rất nguy hiểm nhưng tiêm vắc xin miễn phí hay tự túc bỏ tiền lựa chọn vắc xin là quyền của mỗi người dân.

Với các cơ quan quản lý nhà nước, có lẽ, thời gian tới, bên cạnh phải đẩy mạnh tuyên truyền, giải thích, khuyến cáo rõ ràng, phân tích thiệt hơn, giải đáp kịp thời mọi băn khoăn, thắc mắc, giám sát chặt chẽ việc tiêm chủng, cần đẩy mạnh tạo điều kiện khuyến khích các doanh nghiệp tham gia nhập khẩu, cạnh tranh, xây dựng cơ chế quản lý phù hợp để đáp ứng nhu cầu vắc xin của người dân. Khi và chỉ khi làm được cả hai điều đó mới thực sự hoàn thành nhiệm vụ, giải quyết gốc rễ vấn đề và tránh được những bức xúc, thậm chí nghi ngờ không đáng có trong cộng đồng!