Dấu hiệu khi trẻ bị viêm màng não

Đa số là do vi trùng hay siêu vi trùng từ nơi khác trong cơ thể qua máu lan vào dịch não tủy, nhưng một số rất ít cũng có thể do loại nấm hay ký sinh trùng. Một số khác do phản ứng với hóa chất hay bệnh tự miễn nhiễm. Viêm màng não khác với viêm não ở chỗ chưa thực sự viêm vào tới não bộ. Triệu chứng điển hình của viêm màng não là đau đầu, nóng sốt, cứng cổ, buồn ói, sợ ánh sáng. Viêm màng não do siêu vi trùng thường khỏi trong vòng vài ngày, nhưng nếu do vi trùng bệnh có thể rất trầm trọng và gây tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.

BS.CK2.Nguyễn Thị Thanh, bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, bệnh lây qua đường hô hấp, siêu vi trùng hay vi trùng gây bệnh có trong các chất tiết đường hô hấp. Siêu vi trùng hoặc vi trùng khi vào cơ thể sẽ vào máu sau đó xâm nhập vào màng não và gây bệnh.

Bệnh viêm màng não có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi và thời điểm nào. Tuy nhiên bệnh thường xảy ra ở trẻ nhỏ vào mùa nắng nóng hay lúc chuyển mùa vì có nhiều trẻ mắc bệnh đường hô hấp và là thời điểm thuận lợi để một số vi trùng và siêu vi trùng xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương gây viêm màng não.

Biểu hiện khi trẻ bị viêm màng não

- Sốt cao đột ngột, nôn ói , bỏ ăn
- Sau 1- 2 ngày trẻ sẽ ngủ nhiều, sợ ánh sáng, cổ cứng,
- Trẻ nhỏ còn thóp, có thể thấy thóp phồng căng.
- Trẻ lớn hơn thì than đau đầu, đau sau gáy và nằm lừ đừ.
- Riêng trẻ < 3 tháng hay trẻ sơ sinh đôi khi ít sốt nhưng sẽ bỏ bú , quấy khóc , khóc thét hay ngủ li bì , và muộn hơn sẽ có co giật hoặc hôn mê.

Quan trong hơn cả là bệnh viêm màng não do meningococcus có thể cấp tốc gây chứng nhiễm trùng huyết cực kỳ trầm trọng, làm suy tuyến tiền thận, tạo vết bầm ửng đỏ đặc biệt trên da (do vi trùng phát triển cực nhanh, theo mạch máu lan đến cuối tiểu động mạch và làm hủy các mô trong người, kể cả da, đầu ngón tay, ngón chân, mũi, mắt, và cơ quan nội tạng) và gây tử vong trong vòng vài tiếng đồng hồ nếu không kịp chữa trị.

Do vậy, các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo, viêm màng não phải được điều trị kịp thời và theo dõi sát tại Bệnh viện. Viêm màng não là loại bệnh nặng cần được điều trị cấp cứu, nếu không điều trị hay điều trị trể bệnh có thể gây tử vong hay để lại những di chứng như điếc, mù , động kinh, yếu liệt tay chân hoặc chậm phát triển tâm thần vận động,…

Khi trẻ sốt cao thì điều trị tại nhà chủ yếu là lau mát, hạ sốt và theo dõi tình trạng bệnh của trẻ. Nếu trẻ bị viêm màng não thì các triệu chứng sốt, nôn ói, đau đầu, tri giác sẽ diễn biến ngày càng nặng hơn. Do đó khi thấy các triệu chứng trên ngày càng rõ hơn thì nên mang trẻ đến bệnh viện ngay.

Điều trị
Chăm sóc tại nhà

- Chăm sóc cấp cứu ban đầu:Trong khi chở bệnh nhân đến bệnh viện hay chờ xe cấp cứu, cần thực hiện những bước sau:
+ Cho bệnh nhân uống thuốc hạ sốt
+ Đặt bệnh nhân nằm ở nơi ánh sáng dịu (hơi tối), yên tĩnh.
+ Nếu bệnh nhân ói, đặt bệnh nhân nằm nghiêng để tránh hít các chất nôn vào phổi.

- Chăm sóc tại nhà: chỉ được thực hiện khi bệnh nhân bị viêm màng não do virus nhẹ, và chỉ có thể được chẩn đoán bằng chọc dò dịch não tủy. Nếu được chẩn đoán là viêm màng não do virus, có thể dùng các thuốc giảm đau đầu và hạ sốt. Thường là acetaminophen hoặc các thuốc giảm đau mạnh hơn. Kháng sinh không có ích trong viêm màng não do virus.

+ Nếu bệnh nhân với chẩn đoán viêm màng não do virus được bác sĩ cho về nhà, cần phải được tái khám sau 1 hoặc 2 ngày
+ Khi bệnh nhân viêm màng não do virus được điều trị tại nhà, cần chú ý đến những dấu hiệu báo hiệu tình trạng bệnh nhân chuyển biến nặng hơn.

Nếu có những dấu hiệu sau, cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay:

- Ói nhiều hơn hoặc không kiểm soát được
- Đau đầu hoặc sốt nặng hơn
- Đột quỵ
- Yếu hoặc tê tứ chi.
- Khó nói, khó nuốt hay khó đi lại
- Lơ mơ hoặc ngủ nhiều quá mức

Cách phòng ngừa bệnh viêm màng não

Để phòng ngừa bệnh viêm màng não nên giữ ấm, chăm sóc tốt trẻ những lúc thời tiết thay đổi, khi trẻ bị viêm hô hấp trên hay bị viêm amidan, viêm họng mủ cần phải điều trị tích cực và đầy đủ dưới sự theo dõi của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý uống thuốc kháng sinh hoặc tự ý bỏ thuốc. Nếu là viêm màng não dễ làm mất đi những triệu chứng quí giá ban đầu (giúp cho bác sĩ chẩn đóan chính xác). Tuy là viêm màng não nhưng không có những biểu hiện rõ, khó chẩn đoán và dễ bị bỏ sót, chỉ khi vào viện, được chọc dò tủy sống mới phát hiện ra.