Chạy “nước rút” cấp GCN quyền sử dụng đất lần đầu

Trong chuyên mục Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời lần này, Bộ trưởng Tài Nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang trả lời người dân liên quan đến vấn đề cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

PV: Thưa Bộ trưởng, xin bắt đầu với băn khoăn của nhiều người dân là đến thời điểm này, tiến trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu theo Nghị quyết 30 của Quốc hội đang ở giai đoạn nào rồi. Vì chúng ta đều biết, thời gian hoàn thành chỉ tiêu cấp 85% diện tích đất giấy chứng nhận lần đầu không còn nhiều?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Có thể nói trong 2 năm qua, thực hiện Nghị quyết 30 của Quốc hội về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho người dân đã có chuyển biến tích cực. Tại kỳ họp thứ 6, Bộ có báo cáo gửi đến Quốc hội. Như vậy, đến nay, cả nước cấp 39 triệu giấy chứng nhận sử dụng đất lần đầu, đạt gần 90% diện tích đất cần phải cấp lần đầu.

Đây là kết quả đáng phấn khởi, là nỗ lực của hệ thống chính trị, nhất là các địa phương. Các địa phương chúng tôi cũng đánh giá cao, mặc dù khó khăn về nhân lực và tài chính đã vượt lên khó khăn. Hiện có 39 tỉnh đạt chỉ tiêu trên 85%, có tỉnh đạt trên 90%. Điển hình là thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Bắc Giang, Nghệ An, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Tỉnh ủy Tuyên Quang có cách làm sáng tạo là huy động lực lượng thanh niên, học sinh tham gia đo đạc. Chúng tôi vừa nhận thông tin là Hà Nội dành khoản kinh phí 180 tỷ đồng để phục vụ việc cấp giấy, phấn đấu kết thúc sớm. Có được kết quả này là Chính phủ có chỉ đạo quyết liệt. Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị 1474, Chỉ thị 05 đôn đốc các địa phương, các Bộ tập trung cho công tác này. Trong quá trình thực hiện, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải thường xuyên làm việc với Bộ và 22 địa phương gặp nhiều khó khăn trong công tác này.

Trong thời gian qua, mặc dù kinh phí, ngân sách khó khăn nhưng Chính phủ dành trên 1.000 tỷ giúp các tỉnh thực hiện công tác đo vẽ hồ sơ địa chính. Bộ Tài nguyên - Môi trường, Bộ Tài chính, Tư pháp, Văn phòng Chính phủ cũng cố gắng và có vai trò quan trọng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Đây là kết quả tổng hợp của cả hệ thống chính trị.

Tuy nhiên, hiện nay còn 24 tỉnh chưa đạt chỉ tiêu 85%, tất nhiên còn thời gian hơn 1 tháng nữa để các tỉnh phấn đấu, nhưng còn 3 tỉnh còn chậm, vẫn còn cơ hội để vươn lên như Yên Bái, có thể hoàn thành ngay chỉ tiêu; Vĩnh Phúc hoặc Quảng Ngãi. Các tỉnh cần chỉ đạo quyết liệt hơn nữa trong thời gian tới.

PV: Thưa Bộ trưởng, chuyên mục nhận được nhiều thông tin phản ánh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu còn nhiều vướng mắc. Xin gửi tới Bộ trưởng bức thư của thính giả từ thành phố Hải Phòng như sau: Khu dân cư của chúng tôi ở phố 440 phố chùa Hàng, phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân có nguồn gốc đất nông nghiệp nhưng hiện dân cư sống sầm uất, ổn định hàng chục năm nay, hiện có đường lớn chạy qua.

Cách đây mấy năm, theo chỉ đạo của phường, các hộ dân đã nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu nhưng mãi không thấy hồi âm. Cứ có tin đồn là có dự án nên không được làm sổ đỏ. Nhưng có người hàng xóm ngay cạnh nhà tôi, bỏ ra hơn 100 triệu là làm được sổ đó cách đây mấy tháng. Có hay không trường hợp một số cán bộ trục lợi chính sách khiến cho chủ trương lớn của nhà nước có thể bị ách tắc?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Về trường hợp này, chúng tôi đã giao cho các cơ quan chức năng của Bộ làm việc với địa phương kiểm tra, giải quyết và xử lý. Nhưng tôi cho rằng, trường hợp cán bộ giải quyết thủ tục chậm, nhũng nhiễu, trục lợi trong việc thực hiện cấp giấy chứng nhận thì có ở một số nơi, khó tránh khỏi và không phải phổ biến và không phải nhiều.

Kết quả cấp giấy chứng nhận tôi vừa nêu chứng tỏ đội ngũ cán bộ làm công tác này có nhiều cố gắng. Còn vấn đề khán giả nêu phải sớm khắc phục.

PV: Một khán giả tên là Đặng Ngọc Thạch, trú tại ấp 2, xã An Hữu, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang phản ánh: Giữa năm 2012, cán bộ địa chính của xã An Hữu tiến hành đo đạc lại toàn bộ đất đai trong xã nhằm mục đích cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân. Người dân rất hoan nghênh nhưng hơn 1 năm trôi qua, đến nay vẫn chưa nhận được sổ đỏ. Hỏi thì Ủy ban nhân dân xã trả lời là chờ đến đầu năm sau, mà không biết là năm nào. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân, không thể mua bán, trao đổi, cho tặng đất được, đặc biệt xảy ra các vụ tranh chấp đất cục bộ. Thưa Bộ trưởng, ai sẽ là người chịu trách nhiệm chính và chịu trách nhiệm như thế nào?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Về trường hợp này, tôi cũng được cơ quan chức năng báo cáo. Theo tôi, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có 2 lý do. Thứ nhất, xã An Hữu trước đây đã cấp giấy chứng nhận rồi, nhưng trên cơ sở đo vẽ chưa chính xác. Trên cơ sở chỉ đạo lại, họ tiến hành đo vẽ, cấp giấy lại. Nếu cả xã thì công việc nhiều, cần thời gian nhất định.

Thứ hai, về thời hạn sử dụng đất nông nghiệp. Đến 15/10/2013 là thời hạn sử dụng đất nông nghiệp đã được cấp hết hạn. Tôi cho rằng, xã đang chờ hướng dẫn theo Nghị quyết 49 của Quốc hội về kéo dài thời hạn sử dụng đất đối với đất nông nghiệp. Chính phủ đã có nghị định và Bộ Tài Nguyên và Môi trường đã hướng dẫn. Xã đang chờ hướng dẫn, đấy là lí do khách quan.

Hiện nay, Ủy ban nhân dân huyện Cái Bè đang tiếp tục kiểm tra, làm thủ tục cấp giấy đối với người dân xã An Hữu, có lẽ thời gian cấp giấy sẽ không quá chậm, chậm nhất tháng 1/2014. Qua đây tôi cũng nhắn nhủ tới xã An Hữu lắng nghe ý kiến, mong muốn của người dân.

PV: Thưa Bộ trưởng, nhiều cử tri gửi câu hỏi đến chuyên mục với nội dung: Tháng 6 vừa qua, Bộ trưởng rất kiên quyết đối với các địa phương chậm trễ trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu. Đến thời điểm này, thời gian để thực hiện cam kết sẽ hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu không còn nhiều. Bộ trưởng có giải pháp gì không để thúc đẩy tỷ lệ cấp giấy chứng nhận tại 24 địa phương chưa đạt 85% theo Nghị quyết của Quốc hội.

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Thời gian qua, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội và Chỉ thị của Chính phủ, chúng tôi sát cánh cùng các địa phương xử lý vấn đề liên quan. Chúng tôi thấy rằng có 4 nguyên nhân làm chậm việc cấp giấy chứng nhận. Đó là quyết tâm của các địa phương. Địa phương nào mà lãnh đạo tỉnh, ủy ban nhân dân chưa quan tâm, cơ quan tài nguyên môi trường tham mưu chưa tốt thì công việc chậm trễ.

Có nguyên nhân khác, như nguồn nhân lực của các văn phòng rất mỏng. Ví dụ Hòa Bình, văn phòng cấp giấy chứng nhận chỉ có 1 người. Hoặc điều kiện phục vụ công việc, kinh phí để thực hiện đo đạc eo hẹp. Chúng tôi đã làm hết sức mình và đề nghị các địa phương có hỗ trợ các nguồn kinh phí nhưng vẫn khó khăn.

Về thủ tục cấp giấy có nhiều thủ tục làm chậm lại. Thời gian còn lại rất ngắn, tất nhiên việc này tiến hành trong thời gian dài nữa, nhưng để thực hiện đạt chỉ tiêu, tôi cho rằng cần tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05 của Chính phủ và đảm bảo tiến độ thực hiện từ nay đến hết năm 2013. Tăng cường lực lượng cho các địa phương, huy động nguồn nhân lực khác, dành kinh phí để đo vẽ hồ sơ địa chính.

Các cơ quan chuyên môn như Bộ Tài chính điều chỉnh việc thu tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu. Có tình trạng giấy chứng nhận cấp rồi nhưng người dân không nhận do không có kinh phí. Hiện còn hơn 6.000 trường hợp người dân không nhận, cần có biện pháp giải quyết.

Với giải pháp như vậy, tôi tin rằng, thời gian tới các địa phương tiếp tục chỉ đạo, nhưng việc này sau khi kết thúc năm 2013 vẫn phải tiếp tục làm nốt công việc sau khi cấp giấy, đó là đưa hồ sơ vào việc lưu trữ, quản lý hồ sơ địa chính theo hệ thống.

Tôi mong muốn các địa phương cần dành thời gian, nguồn lực để chỉ đạo, đảm bảo người dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu theo đúng quy định.

PV: Xin cảm ơn Bộ trưởng!./