Cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi và đối tượng chính sách: Nên quy về một đầu mối

Qua rà soát đã phát hiện ra nhiều bất cập trong công tác quản lý, đặc biệt là những quy định còn nhiều lỗ hổng khi phân cấp cho nhiều cơ quan, đơn vị cấp thẻ.

Được liệt vào danh sách những địa phương có tỷ lệ cấp trùng BHYT cao, hiện việc cấp trùng thẻ trên địa bàn Hà Nội đang xảy ra ở nhiều nơi. Nơi ít như quận Hoàn Kiếm, trong hai năm qua cũng có hơn 50 trường hợp cấp trùng thẻ. Huyện Gia Lâm từ đầu năm tới nay có 68 trường hợp cấp trùng thẻ. Điển hình là quận Hà Đông, năm 2011 có tới 1.073 thẻ cấp trùng, năm 2012 có 448 thẻ; quận Hai Bà Trưng năm 2011 cấp trùng 645 thẻ và năm 2012 cấp trùng 72 thẻ.

Lý giải về nguyên nhân cấp trùng thẻ, Phó Chủ tịch UBND quận Hai Bà Trưng Cáp Sĩ Phong cho rằng, việc cấp thẻ cho trẻ dưới 6 tuổi và các đối tượng chính sách hiện do nhiều cơ quan cùng chịu trách nhiệm, như trẻ em dưới 6 tuổi, người nghèo thuộc cấp phường; danh sách cựu chiến binh do Hội Cựu chiến binh lập; danh sách thân nhân sĩ quan quân đội được lập theo hệ thống cơ quan quân sự, vì vậy khó tránh khỏi sai sót. Một nguyên nhân khác là phần mềm máy tính phục vụ cho việc cấp thẻ còn hạn chế, chưa phát hiện được sự trùng lặp khi nhập dữ liệu. Để khắc phục tình trạng này, quận Hai Bà Trưng đã yêu cầu các đơn vị liên quan, đặc biệt là UBND các phường khi cấp phát thẻ cho trẻ dưới 6 tuổi và người nghèo phải kiểm tra, rà soát chặt chẽ số liệu, cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin như ngày, tháng, năm sinh, địa chỉ, với người lớn là số chứng minh nhân dân, ngày cấp chứng minh nhân dân… Quận cũng chủ động lắp đặt và kết nối công nghệ thông tin liên ngành, cập nhật phần mềm máy tính mới, để kịp thời phát hiện sự trùng lặp khi nhập dữ liệu đối tượng được cấp thẻ BHYT vào hệ thống quản lý chung. Nhờ vậy, trong năm 2013 quận Hai Bà Trưng chưa phát hiện thấy có trường hợp nào cấp trùng thẻ.

Trong số các địa phương có lượng cấp trùng thẻ nhiều, đáng chú ý, tại quận Hà Đông, số lượng thẻ trùng của đối tượng trẻ em dưới 6 tuổi và người nghèo khá cao. Năm 2011 toàn quận có tới 858 thẻ cho trẻ dưới 6 tuổi, 70 thẻ cho người nghèo bị cấp trùng; năm 2012 con số này là 229 và 60. Tuy nhiên, đến thời điểm này chưa có thẻ cấp trùng nào được thu hồi. Thừa nhận những khó khăn trong công tác phát hiện và thu hồi thẻ cấp trùng, đại diện quận Hà Đông cho rằng do chưa tiến hành rà soát nên có những người nằm trong diện thuộc nhiều đối tượng được cấp thẻ và cùng được lập danh sách dẫn tới tình trạng một người được cấp hai, thậm chí tới ba thẻ. Với trẻ em dưới 6 tuổi, do thủ tục cấp lại thẻ khá dễ dàng, bố mẹ các cháu chỉ cần mang giấy khai sinh lên phường lập lại danh sách cấp thẻ mới là được nên dẫn tới trùng lặp. Trước thực tế này, quận đã giao Phòng LĐ,TB&XH và UBND các phường rà soát đối tượng thuộc diện cấp thẻ ngay tại địa bàn trước khi lập danh sách gửi lên Bảo hiểm xã hội quận. Đồng thời, yêu cầu lập danh sách, địa chỉ cụ thể, số chứng minh thư (nếu có) của từng người để Bảo hiểm xã hội quận rà soát một lần nữa trên phần mềm cấp thẻ BHYT.

Để tháo gỡ triệt để tình trạng này, chống thất thu ngân sách, nhiều ý kiến đề nghị nên nghiên cứu, xem xét tăng cường vai trò của chính quyền cơ sở trong việc lên danh sách, rà soát đối tượng được cấp thẻ. Cụ thể, nên giao cho UBND xã, phường, thị trấn là cơ quan đầu mối duy nhất có trách nhiệm lập danh sách người tham gia BHYT bởi đây là cơ quan hành chính cơ sở trực tiếp quản lý người dân, nắm chắc điều kiện, hoàn cảnh của từng người. Cùng với đó, nên cấp thẻ có dán ảnh thay vì thẻ in đơn giản như hiện nay, sẽ giúp kiểm soát và hạn chế hành vi gian lận, phát hành trùng thẻ, sử dụng thẻ của người khác…