Bảo vệ sức khỏe cho nông dân

Hiệu quả rõ rệt

Bà Hoàng Thị Hậu, Hội Nông dân xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn cho biết: Qua nhiều năm canh tác rau hữu cơ, nông dân nơi đây đã quá quen với việc sử dụng gừng, tỏi, ớt, rượu và một số loại rau có tinh dầu bạc hà để chế thành thuốc BVTV. Các loại này sau khi xay nhuyễn được ngâm thành một hỗn hợp và ủ từ 3 đến 6 tháng để sử dụng phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng quanh năm. Ngoài ra, nông dân địa phương còn chế được một loại thuốc BVTV mới từ chính các loại cây rau đang trồng như cây cải cay.

Cùng với việc áp dụng thuốc trừ sâu không có hóa chất độc hại cho cây rau, nông dân Thanh Xuân đã mạnh dạn thử nghiệm mô hình sản xuất lúa sạch. Kết quả vụ thu hoạch vừa qua, hơn 30ha lúa bón phân hữu cơ và thuốc BVTV chiết xuất từ thiên nhiên thu kết quả tốt, sản lượng cao, chất lượng gạo ngon, giá bán cao gấp 2-3 lần.

Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Phú (Chương Mỹ) Lê Trọng Quỳnh cho biết: Thấy hiệu quả, người dân xã Đồng Phú, trong đó có các hộ dân thôn Thượng Phúc rất vui khi được tiếp nhận và áp dụng vào sản xuất lúa hữu cơ. Việc không sử dụng thuốc BVTV hóa học trong canh tác đã cải thiện môi trường sinh thái ở địa phương. Lúa hữu cơ xã Đồng Phú mang thương hiệu riêng với giống Bắc thơm số 7, có năng suất ổn định bình quân từ 143 đến 145 kg/sào, giá thành đạt 17.000 đồng/kg thóc, gấp gần 3 lần so với nhiều giống lúa khác. Khi được xay xát thành gạo, đóng gói sản phẩm tiêu thụ với giá từ 28.000 đến 30.000 đồng/kg. Bình quân một năm, các hộ tham gia có thu nhập 155 triệu đồng/ha.

Tương tự, trang trại Hoa Viên ở xã Yên Bình, huyện Thạch Thất nổi tiếng với thương hiệu rau sạch đại ngàn cũng có cách phòng trừ sâu bệnh hại hết sức độc đáo, ngoài áp dụng biện pháp thủ công như bắt giết sâu, ngắt ổ trứng, ngắt lá bị bệnh mang đi tiêu hủy; dùng bẫy bả dẫn dụ côn trùng gây hại… thì việc sử dụng thuốc BVTV nguồn gốc tự nhiên theo kinh nghiệm của trang trại như gừng, ớt, tỏi, riềng rất hiệu quả. Nhờ đó 50ha rau của Hoa Viên chưa khi nào phải sử dụng thuốc BVTV mua trên thị trường.

Cần nhân rộng mô hình

Thời gian đầu khi hướng dẫn nông dân sử dụng các loại thuốc BVTV tự làm hoặc thuốc thảo mộc do các doanh nghiệp, hợp tác xã cung ứng là một việc làm khó khăn. Bởi nông dân khi phun thuốc, sâu không chết ngay mà phải có thời gian mới thấy được hiệu quả. Tuy nhiên, khi nông dân hiểu được giá trị với sức khỏe, thì họ chính là những “kỹ sư” tự chế ra nhiều loại thuốc BVTV hữu cơ và trở thành chuyên gia trong lĩnh vực sản xuất, sử dụng các loại thuốc BVTV có nguồn gốc tự nhiên này.

Theo Phó Chủ tịch Hội Nông dân thành phố Bùi Thị Bích Hằng: Qua giám sát nông dân sử dụng vật tư nông nghiệp, ở các huyện, thị xã trên địa bàn thành phố đều có cách làm sáng tạo trong việc sử dụng thuốc BVTV có nguồn gốc thiên nhiên, mỗi hộ đều đã tự rút kinh nghiệm riêng trong cách sử dụng. Tuy nhiên, để đây thực sự là một xu thế, thu hút đông đảo nông dân tham gia vẫn còn nhiều khó khăn. Hiện đa số nông dân muốn sử dụng các loại vật tư nông nghiệp có sẵn vì nhanh, tiện lợi. Vậy nên ngoài đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn, Hà Nội cần có chính sách cụ thể để các thôn, xã nhân rộng mô hình sử dụng thuốc BVTV thảo mộc, có nguồn gốc tự nhiên.

Trao đổi nội dung trên, Chi cục trưởng Chi cục BVTV Hà Nội Nguyễn Duy Hồng cho biết: Hiện việc nghiên cứu ứng dụng chế phẩm sinh học trong phòng trừ sâu bệnh ở Việt Nam chủ yếu ở trong phòng thí nghiệm và quy mô sản xuất thử nên giá thành còn cao, thời gian bảo quản các thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học ngắn nên dẫn tới khó khăn trong việc bảo quản, lưu thông, phân phối và sử dụng. Để mô hình sản xuất rau sạch, lúa sạch, an toàn từ việc sử dụng thuốc BVTV thảo mộc, có nguồn gốc tự nhiên được triển khai rộng rãi, mang lại lợi ích cho người sản xuất và tiêu dùng, phải có các chính sách thích hợp của Nhà nước.

Một trong những nhiệm vụ chiến lược là phải có cơ chế khuyến khích người dân sử dụng thuốc BVTV thảo mộc, sinh học thay thế thuốc hóa học. Đồng thời cần tạo ra một thị trường minh bạch về chất lượng sản phẩm, phân định rõ từng phân khúc sản phẩm và truy xuất được nguồn gốc sản phẩm... Do đó, thời gian tới, Ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục đẩy mạnh tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân cũng như có chính sách hỗ trợ nông dân khi sử dụng các loại sản phẩm từ thiên nhiên này.