Việt Nam mất 4.000 tỷ vì ô tô Trung Quốc trốn thuế?

Ông Đào Phan Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) cơ khí Việt Nam (VAMI) cho biết, thời gian qua đã nhận được nhiều kiến nghị của các DN hội viên về tình trạng các đơn vị nhập khẩu xe của Trung Quốc (TQ) khai báo giá thấp hơn giá trị thực nhằm lách thuế.

Khai giá nhập chỉ bằng nửa giá thực

Theo các DN lắp ráp ôtô Việt Nam (VN), hiện một số nhà cung cấp xe nguyên chiếc nhập khẩu từ TQ như Howo (còn gọi là xe “hổ vồ”), Dongfeng, Sinotruk… khai báo không trung thực để không phải đóng thuế.

Đơn cử như loại xe Ben Chassis Howo 8X4 khai nhập khẩu từ ngày 17/4 đến ngày 28/6/2016 chỉ 21.865 USD/chiếc, tương đương hơn 480 triệu đồng. Nhưng giá thực tế của loại xe này là 40.900 USD/chiếc, tương đương gần 900 triệu đồng. Như vậy, mức chênh lệch giữa giá thực tế và giá khai báo lên đến hơn 400 triệu đồng.

VAMI cho rằng với mức khai báo thấp như trên, nếu theo mẫu tờ khai vào tháng 6/2016, mỗi xe nhập khẩu về Việt Nam, ngân sách nhà nước thất thu khoảng 4.759 USD, tương ứng 104 triệu đồng/chiếc. “Trên thực tế, năm ngoái có 40.000 chiếc được nhập về từ thị trường TQ với kim ngạch nhập khẩu trên dưới 1 tỷ USD, trong đó nhiều nhất là xe tải. Nếu số xe này khai gian giá trốn thuế thì tính ra chúng ta thất thu khoảng 4.000 tỷ đồng chỉ trong một năm” - ông Long tính toán.

Ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Cơ khí Duy Khanh kiêm Phó Chủ tịch Hội Cơ khí TP HCM phân tích thêm, việc khai báo giá trị thấp khiến Nhà nước thất thu thuế nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng. Chẳng hạn DN nhập khẩu ôtô TQ mua về bán giá thấp, kê khai không có lợi nhuận, thậm chí lỗ thì tiền thuế thu nhập DN cũng bị thất thu.

Đại diện một hãng sản xuất, lắp ráp ôtô tại Việt Nam cũng cảnh báo tình trạng xe TQ lách thuế có thể khiến các DN sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước phải đóng cửa, ngừng sản xuất. Lý do là giá xe sản xuất, lắp ráp trong nước không cạnh tranh được với xe nhập khẩu giá rẻ nhờ lách luật, trốn thuế.

Kiểm chặt xe nhập

Để ngăn chặn tình trạng xe TQ trốn thuế, ông Đào Phan Long, Phó Chủ tịch VAMI cho hay, hiệp hội đã kiến nghị Bộ Tài chính tăng cường chỉ đạo kiểm tra, kiểm soát giá khai báo nhập khẩu đầu vào tại các cửa khẩu. Đặc biệt là kiểm soát chặt các DN nhập khẩu có dấu hiệu vi phạm báo giá sai để xác minh, làm rõ hóa đơn đầu ra, đầu vào nhằm tránh thất thu thuế cho Nhà nước, tạo ra môi trường cạnh tranh thiếu bình đẳng. Đồng thời, Bộ phải có chế tài xử lý thật nghiêm khắc đối với các DN vi phạm.

Nhiều DN ôtô trong nước cũng cho rằng sẽ khó cạnh tranh với ôtô nhập từ TQ nếu tình trạng khai gian giá không được kiểm soát chặt và xử phạt nặng. “Khi DN sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước không cạnh tranh nổi với xe TQ, phải giảm lượng xe sản xuất thì đồng nghĩa các đơn hàng cung ứng thiết bị linh kiện, phụ tùng… cũng giảm theo. Từ đó các DN cơ khí sẽ bị ảnh hưởng dây chuyền” - đại diện một hãng xe phân tích.

Ông Nguyễn Việt Dũng, giám đốc một công ty chuyên kinh doanh ôtô tại TP HCM nhận định, nguyên nhân ôtô TQ “làm mưa làm gió” tại Việt Nam trong một thời gian dài, một phần là nhờ trốn thuế nên giá thấp. Chẳng hạn các dòng xe như Dongfeng, Sinotruk, FAW, JAC, Chenglong... nhập vào Việt Nam bán với giá thường chỉ bằng 2/3, thậm chí bằng một nửa so với xe trong nước lắp ráp hoặc xe Hàn Quốc, Nhật Bản cùng loại.

Không chỉ vậy, theo ông Dũng, thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ TQ rất thấp, dưới 15% (có loại được miễn thuế) so với nhập linh kiện phải chịu thuế 15-25%. “Điều này dẫn đến sự yếu thế của ngành chế tạo cơ khí, sản xuất và lắp ráp xe trong nước” - ông Dũng nói.

Trả lời về tình trạng tờ khai nhập ôtô Trung Quốc ghi giá trị thấp hơn giá thực, một lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho biết, sẽ rà soát lại và có văn bản cụ thể cho VAMI.