Venezuela: Nguy cơ chìm sâu vào khủng hoảng toàn diện

Phát biểu trên truyền hình quốc gia, Tổng thống N.Maduro khẳng định, đối thoại vẫn đang tiếp tục được triển khai và chính phủ luôn thực hiện đúng cam kết. Ông hối thúc Quốc hội do phe đối lập chiếm đa số thực thi quyết định của Tòa án Tối cao như đã thỏa thuận. Nhà lãnh đạo này thừa nhận, cuộc đàm phán mặc dù khó khăn nhưng đã có những tiến bộ đạt được giữa hai bên. Tuyên bố của ông N.Maduro được đưa ra ít giờ sau khi thủ lĩnh liên minh Bàn Đoàn kết dân chủ (MUD) đối lập, ông Henrique Capriles, cáo buộc đại diện chính phủ đã rời bỏ bàn đàm phán được thiết lập hôm 30-10 vừa qua, do Tòa thánh Vatican cùng Liên minh Các quốc gia Nam Mỹ (UNASUR) đứng ra làm trung gian hòa giải.

Cuộc đối thoại giữa Chính phủ Venezuela và phe đối lập được cho là cơ hội tốt nhất để chấm dứt bế tắc chính trị ở nước này. Sự kiện diễn ra sau khi phe đối lập kêu gọi hàng trăm nghìn người xuống đường biểu tình liên tiếp để phản đối việc Hội đồng bầu cử Venezuela đình chỉ tiến trình thu thập chữ ký để thúc
đẩy trưng cầu ý dân phế truất Tổng thống N.Maduro. Hiện phe đối lập đã tạm dừng biểu tình để thể hiện sự tôn trọng đối với tiến trình đối thoại. Trước đó, lực lượng này muốn tổ chức bầu cử Tổng thống sớm (vào quý đầu năm 2017), thay vì cuối năm 2018 theo lộ trình bình thường hoặc tổ chức trưng cầu ý dân phế truất Tổng thống từ đây đến cuối năm. Trong khi đó, Tổng thống N.Maduro đã bác bỏ kế hoạch của phe đối lập và nhấn mạnh, MUD hãy từ bỏ ý định tổ chức tổng tuyển cử trước hạn, bởi vấn đề này không được Hiến pháp quy định.

Tình hình ở Venezuela trong thời gian qua bộc lộ rõ những diễn biến phức tạp. Cuộc khủng hoảng chính trị có gốc rễ từ sự sụt giảm không phanh của nền kinh tế. Sau khi ông N.Maduro lên giữ chức Tổng thống thay người tiền nhiệm Hugo Chavez, mâu thuẫn bùng nổ khi các nhóm nghị sĩ Quốc hội cho rằng, ông điều hành chính phủ không hiệu quả khiến nền kinh tế Venezuela suy thoái, đời sống người dân xuống mức thấp nhất kể từ năm 2010. Đáp lại, nhà lãnh đạo Venezuela quy trách nhiệm cho giá dầu lao dốc và “cuộc chiến tranh kinh tế” do Mỹ đứng đầu nhằm vào ông.

Suy thoái kinh tế bắt đầu từ đầu năm 2014, GDP của Venezuela sụt giảm tới 11,5% trong năm nay trong khi lạm phát lên tới 475%. Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), lạm phát ở quốc gia Nam Mỹ có thể chạm mức 1.660% trong năm tới, mức cao kỷ lục của thế giới. Người dân tiếp tục phải sống trong cảnh thiếu thốn các mặt hàng thiết yếu hằng ngày như thực phẩm, thuốc men…

Ngoài ra, với việc phụ thuộc hoàn toàn vào giá dầu mỏ, kinh tế Venezuela nhìn chung vẫn rất bi đát khi các nước xuất khẩu dầu mỏ chính vẫn chưa có dấu hiệu cắt giảm nguồn cung. Giá dầu giảm sâu, siêu lạm phát, đồng tiền mất giá “không phanh” đã đẩy quốc gia giàu tài nguyên dầu lửa ở Nam Mỹ tới tình cảnh không còn nhiều lựa chọn để ngăn chặn sự hỗn loạn cả về kinh tế, chính trị và xã hội. Trước thực trạng này, nếu không có các biện pháp điều chỉnh kịp thời, đặc biệt là giải quyết những khó khăn về kinh tế thì chắc chắn nền chính trị nước này có thể sẽ “tê liệt”. Theo cuộc thăm dò mới nhất, có tới 80% số người được hỏi nói rằng, Tổng thống N.Maduro có thể sẽ bị bãi nhiệm nếu nước này tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân.

Dự kiến, đại diện Chính phủ Venezuela và liên minh Bàn Đoàn kết dân chủ sẽ đối thoại lần thứ ba vào ngày 6-12 tới. Tòa thánh Vatican và UNASUR tiếp tục đứng ra làm trung gian hòa giải cho hai bên. Đây được coi là biện pháp hữu hiệu trong bối cảnh giới chức Venezuela đang loay hoay tháo ngòi “quả bom” bất ổn. Tuy nhiên, các nhà phân tích chính trị cho rằng, nếu trong cuộc đàm phán sắp tới, hai bên không thống nhất được lộ trình cho cuộc bỏ phiếu thì các cuộc biểu tình sẽ tiếp tục nổ ra và đất nước Venezuela sẽ còn chìm sâu vào khủng hoảng toàn diện.