Trung Quốc, Hàn Quốc phản đối việc các nhà lãnh đạo Nhật Bản tỏ lòng thành kính tới đền Yasukuni

Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 17/10, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hồng Lỗi tỏ rõ "thái độ không hoan nghênh" việc ông Abe đã gửi đồ lễ và một số nghị sĩ Nhật Bản đã viếng đền Yasukuni - vốn được xem một biểu tượng trong quá khứ gây tranh cãi của Nhật Bản.

Ông Hồng Lỗi nhấn mạnh, Trung Quốc đặc biệt quan ngại và mạnh mẽ phản đối những động thái "tiêu cực" tương tự liên quan tới ngôi đền Yasukuni. Bên cạnh đó, phát ngôn viên này yêu cầu Nhật Bản "giải quyết thỏa đáng vấn đề với một thái độ trách nhiệm, đồng thời tôn trọng những lập trường cũng như các cam kết về lịch sử và đưa ra những hành động phù hợp để có thể khôi phục lại niềm tin từ các nước láng giềng ở châu Á và cộng đồng quốc tế.

Cùng ngày, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Noh Kwang-il cũng đã ra tuyên bố kêu gọi các nhà chính trị Nhật Bản cần "nhận thức rõ" một thực tế rằng, việc tỏ lòng thành kính trước ngôi đền Yasukuni chẳng khác nào "chối bỏ trật tự thế giới" và bác bỏ vai trò mà Nhật Bản đã thiết lập trước cộng đồng thế giới sau Thế chiến thứ II. Qua đó, phát ngôn viên trên hối thúc Nhật Bản cần khép lại lịch sử, hướng tới một tương lai tươi sáng hơn, dựa trên một thái độ thành khẩn và nhìn nhận nghiêm túc về những gì đã diễn ra trong quá khứ.

Sáng 17/10, Thủ trướng Shinzo Abe đã gửi cây lễ “masakaki” dưới danh nghĩa nhà lãnh đạo hàng đầu của Nhật Bản tới viếng khu đền thờ chiến tranh Yasukuni ở thủ đô Tokyo. Cũng trong buổi sáng cùng ngày, một nhóm gồm 110 nghị sĩ của Nhật Bản đã đến thăm đền Yasukuni. Theo ghi nhận của phóng viên hãng Reuters, không có thành viên nào trong Nội các Nhật Bản tới viếng đền Yasukuni vào sáng ngày 17/10. Trong khi đó, đài truyền hình NHK của Nhật Bản cho biết, sáng ngày 17/10, Bộ trưởng Y tế nước này, ông Yasuhisa Shiozaki cũng đã gửi đồ lễ tới đền Yasukuni. Một nhà làm luật thuộc đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền tại Nhật Bản cho biết, 3 Bộ trưởng của nước này có kế hoạch sẽ tới viếng thăm đền Yasukuni vào ngày 18/10.

Theo dự báo của một số nhà phân tích, việc ông Abe gửi đồ lễ tới đền Yasukuni cho thấy nhà lãnh đạo Nhật Bản có nhiều khả năng sẽ không viếng ngôi đền có liên quan đến chiến tranh này trong dịp lễ hội mùa Thu năm nay và thể hiện thiện chí muốn hàn gắn quan hệ với hai nước láng giềng là Trung Quốc và Hàn Quốc. Hiện Thủ tướng Nhật Bản đang có kế hoạch gặp gỡ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye bên lề Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra vào tháng 11 tới tại thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc.

Một cố vấn của Thủ tướng Nhật Bản thuộc đảng LDP, ông Koichi Hagiuda mới đây cũng đưa ra nhận định về khả năng ông Abe sẽ “kiềm chế” trong việc thực hiện các chuyến viếng thăm cá nhân tới đền Yasukuni trước thềm diễn ra Hội nghị APEC ở Bắc Kinh vào tháng tới, dựa trên cơ sở “lợi ích dân tộc” của Nhật Bản.

Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy, chuyến viếng thăm của ông Abe tới đền Yasukuni vào tháng 12/2013 cũng đã phải hứng chịu phản ứng mạnh mẽ từ Hàn Quốc và Trung Quốc. Chính vì thế, việc hai nước láng giềng này, ngay trong ngày 17/10 đã tỏ rõ thái độ phản đối các nhà lãnh đạo Nhật Bản tỏ lòng thành kính trước ngôi đền Yasukuni không phải là điều "nằm ngoài dự đoán". Diễn biến này cũng được dự báo là sẽ khiến ông Abe phải đối mặt với một “tình huống khó khăn hơn” khi tiến hành các cuộc đối thoại mang tính chất “phá băng” với ông Tập Cận Bình và bà Park Geun-hye tại Bắc Kinh vào tháng tới.

Hiện mối quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc và Hàn Quốc đang trong giai đoạn “sóng gió” do những bất đồng về lịch sử và tranh chấp chủ quyền lãnh thổ. Căng thẳng kéo dài với các nước láng giềng cũng được xem là nguyên nhân khiến cho ông Abe – người đã từng công du 50 nước kể từ khi nhậm chức hồi tháng 12/2012, song lại chưa từng có buổi tiếp xúc trực tiếp nào với các nhà lãnh đạo Hàn Quốc và Trung Quốc.