Trẻ khó ghép vần, nhận diện mặt chữ… dễ bị rối loạn học tập

Nhiều người vẫn quan niệm, trẻ chậm đọc hay viết là vấn đề bình thường, đến độ tuổi nào đó sẽ hết. Thế nhưng, gần đây, trong số nhiều bệnh nhân tới khám tại Viện Sức khỏe tâm thần do gặp các vấn đề về kỹ năng, các bác sĩ đã ghi nhận một số trường hợp mắc rối loạn học tập.

Điển hình như trường hợp bệnh nhi N.T.H (14 tuổi, học sinh lớp 9). Khi là học sinh tiểu học, H đã gặp khó khăn trong môn tiếng Việt. Bệnh nhân không hiểu nội dung của câu chữ, chép sai từ trong sách in ra vở… Cậu bé cũng khó có thể nói một câu rành mạch.

Đến khi học cấp 2, H vẫn học kém môn văn, có thể đọc hiểu, tuy nhiên vốn từ rất ít, khó viết được một đoạn văn liền mạch. Thậm chí, với những môn học yêu cầu sự khéo léo như thủ công cắt tỉa giấy, lắp ráp mô hình…, bệnh nhân tỏ ra yếu kém. Hơn nữa, H cũng ít nói, nói chuyện chậm, thường xuyên phải dừng lại để suy nghĩ từ.

Đặc biệt, 6 tháng gần đây, sau khi chuyển đến học ở trường mới, H thường xuyên bị các bạn cùng lớp trêu chọc vì cách nói chuyện. Điều này khiến cậu bé ngày càng ít giao tiếp.

Ngoài ra, H còn có biểu hiện buồn chán, mệt mỏi, kém tập trung. Cậu bé cũng dễ nổi nóng, cáu gắt, cãi lại lời bố mẹ, có các hành vi như xoa đầu, giật tóc các bạn cùng lớp. Học lực của H cũng giảm sút nhiều và thường xuyên có cảm giác căng thẳng.

Do đó, gia đình đã đưa H đến Viện Sức khỏe tâm thần thăm khám. Tại đây, bệnh nhi được chẩn đoán rối loạn cảm xúc và hành vi khởi phát tuổi thanh thiếu niên - rối loạn học tập.

Sau 10 ngày được điều trị bằng liệu pháp can thiệp tâm lý và hóa dược, các triệu chứng căng thẳng, cáu gắt, buồn chán đã thuyên giảm. Bệnh nhi đã được xuất viện và được tư vấn tiếp tục điều trị can thiệp tâm lý.

Bác sĩ Nguyễn Hoàng Yến, Phòng Tâm thần nhi - thanh thiếu niên, Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, rối loạn học tập là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến thành tích học tập bị giảm sút.

Các rối loạn học tập ở trẻ được mô tả là không đạt được kết quả tốt trong các lĩnh vực học tập như đọc, diễn đạt bằng ngôn ngữ viết hoặc toán học khi so sánh với khả năng trí tuệ tổng thể của trẻ đó.

Có 3 dạng rối loạn học tập, gồm: Rối loạn đọc, rối loạn viết, rối loạn tính toán. Trong đó, rối loạn đọc phổ biến nhất (chiếm 10-36% trẻ trong tuổi đi học), có khoảng 3-12% dân số thế giới mắc rối loạn này. Rối loạn tính toán, ít được nghiên cứu hơn, ước tính xảy ra ở 5-8% trẻ. 53% trẻ em bị khuyết tật đọc cũng bị khuyết tật toán học; trong khi 46% trẻ em bị khuyết tật toán học cũng bị khuyết tật về đọc.

Một số dấu hiệu nhận biết rối loạn học tập như trẻ nói muộn, khó nói, chậm học màu sắc và chữ cái… Ở bậc học tiểu học, trẻ nhận diện mặt chữ kém, khó ghép vần. Ở cấp trung học, bệnh nhân khó khăn về ngôn ngữ diễn đạt, diễn đạt kém, suy giảm trí nhớ...

Các bác sĩ lưu ý, khi có các dấu hiệu bất thường trên, các gia đình cần đưa trẻ tới cơ sở y tế thăm khám và điều trị. Tùy vào từng loại rối loạn sẽ có phương pháp điều trị cụ thể.