Toan tính gây nhiều tranh cãi

Theo thông báo của Nhà Trắng, 22 triệu người không là công dân Mỹ, đang sử dụng các dịch vụ công sẽ không được cấp thị thực và thẻ thường trú (còn gọi là thẻ xanh). Người di cư cũng không được cấp thị thực nếu bị xếp vào diện quá nghèo hoặc cần sự hỗ trợ cộng đồng như tem phiếu thực phẩm, bảo hiểm y tế người nghèo Medicaid và những hình thức hỗ trợ khác.

Quy định này có nguồn gốc từ Đạo luật nhập cư năm 1882, cho phép Chính phủ Mỹ từ chối cấp thị thực đối với bất kỳ ai có nguy cơ trở thành "gánh nặng xã hội". Trong những năm gần đây, các cơ quan xuất, nhập cảnh của nước này cũng từ chối nhiều đơn xin cấp thị thực nếu nhận thấy họ có thể là đối tượng sẽ phụ thuộc hầu hết vào các nguồn trợ cấp của Chính phủ.

Quy định mới này sẽ cắt giảm đáng kể số lượng người nhập cư cả bất hợp pháp và hợp pháp, với việc nhà chức trách Mỹ có quyền từ chối người nhập cư có giấy tờ hợp pháp nhưng không đáp ứng các tiêu chuẩn về thu nhập và tài sản.

Một nghiên cứu năm 2018 của Viện Chính sách nhập cư Mỹ cho thấy, gần 70% người nhập cư có ít nhất một yếu tố tiêu cực chống lại họ trong cuộc kiểm tra tài sản của chính quyền Mỹ. Trung bình có 544.000 người nộp đơn xin thẻ xanh tại Mỹ mỗi năm và khoảng 382.000 người có thể bị loại ngay lập tức nếu theo quy định mới dự kiến có hiệu lực từ ngày 15-10. Con số thực tế có thể cao hơn nhiều nếu quy định được mở rộng ra hàng triệu người nộp hồ sơ xin thị thực tại các cơ quan ngoại giao Mỹ trên toàn thế giới.

Như vậy, quy định mới sẽ dập tắt hy vọng được cấp quốc tịch của hàng triệu người nhập cư gốc Trung và Nam Mỹ đang làm việc tại xứ Cờ hoa với mức lương thấp và phụ thuộc một phần vào các dịch vụ công. Những người từng thụ hưởng các chương trình bảo trợ xã hội trước đây sẽ không bị ảnh hưởng bởi chính sách mới.

Ngoài ra, quy định mới cũng không áp dụng với người tị nạn chính trị và tị nạn thông qua các chương trình nhân đạo. Trong khi đó, các nhà hoạt động vì quyền lợi của người nhập cư lo ngại, quy định mới có thể gây ảnh hưởng tiêu cực khi người nhập cư buộc phải "từ chối" các chính sách phúc lợi xã hội để tránh bị đưa vào diện “gánh nặng xã hội”.

Giới chức 13 bang của Mỹ đã nộp đơn kiện Bộ An ninh nội địa lên Tòa án bang Washington, trong đó nêu rõ quy định mới mà Chính phủ nước này ban hành ảnh hưởng đến Luật Nhập cư liên bang, chỉ tạo thuận lợi cho những người di cư giàu có.

Tổ chức Ân xá quốc tế cho rằng, quy định nhập cư mới là "nỗ lực thái quá" nhằm đóng cửa nước Mỹ, trừ những người giàu có, phá vỡ quyền con người và nghĩa vụ pháp lý đối với người xin tị nạn. Một số cơ quan, tổ chức của Mỹ cũng mạnh mẽ chỉ trích chính sách mới phá vỡ giá trị quốc gia là giúp những người khó khăn để họ trở thành người có khả năng đóng góp cho xã hội, đi ngược lại tính đa sắc tộc của nước này.

Siết chặt chính sách nhập cư là một trong những trọng tâm trong chiến dịch tái tranh cử của ông chủ Nhà Trắng cho năm 2020. Theo tính toán, việc thực thi sẽ giúp Washington tiết kiệm tới 2,47 tỷ USD mỗi năm cho các khoản phúc lợi xã hội trong bối cảnh chi tiêu liên bang đang ở mức cao kỷ lục. Tuy nhiên việc tạo thêm rào cản nhập cư vẫn luôn là toan tính nhiều tranh cãi và tác động đến hệ thống di cư hợp pháp của xứ Cờ hoa.