Thực thi quyền chuyển đổi giới tính: Chờ thêm luật riêng

Tối 24/11, ngay khi Bộ luật Dân sự (sửa đổi) được thông qua với một Điều riêng (Điều 37) thừa nhận về quyền chuyển đổi giới tính, cộng đồng người chuyển giới đã  hân hoan đón nhận. Tại nhiều địa phương trên cả nước, nhiều người đồng tính đã xuống đường để ăn mừng, bày tỏ niềm vui và cảm ơn Quốc hội vì đã thông qua Bộ Luật.

Tuy nhiên, đối chiếu với quy định tại Điều 37 trong Bộ luật, trong thực tế, hiện chưa có luật nào quy định về vấn đề chuyển giới. Như vậy việc chuyển đổi giới tính đến thời điểm này là chưa được phép? Trao đổi bên lề QH sáng 25/11, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết:

Bộ luật Dân sự là luật nền của tất cả những luật liên quan đến quan hệ dân sự kinh tế, thương mại, gia đình nói chung.

Lần này, Quốc hội biểu quyết thông qua là bước tiến vô cùng quan trọng. Nhưng Bộ luật Dân sự không thể giải quyết những vẫn đề cụ thể như điều kiện, cách thức chuyển giới? ai có quyền được chuyển giới? kỹ thuật chuyển giới? chăm sóc sức khoẻ người chuyển giới... Đó là cả vấn đề lớn, là đối tượng điều chỉnh của luật riêng

Khi Bộ luật Dân sự đã quy định như vậy thì chắc chắn nhiệm kỳ Quốc hội tới phải có luật quy định về vấn đề này. Đây là bước mở ra để đạo luật riêng về vấn đề chuyển giới sẽ được xây dựng, ban hành. Khi nào luật đó có hiệu lực thì việc chuyển giới mới được thực hiện.

Phải khẳng định thêm đây là bước tiến quan trọng vì thay đổi tư duy công nhận quyền của một nhóm người không lớn trong xã hội. Đó là tinh thần của Hiến pháp 2013, tôn trọng quyền con người.

- Vậy cần phải ra một đạo luật riêng quy định về chuyển đổi giới tính hay có hay ghép vào luật hôn nhân gia đình?

Bộ trưởng Hà Hùng Cường: Không thể nào ghép được vào các luật khác vì đây là những quy định, điều kiện rất sâu về chuyên môn, kỹ thuật, y học... để bảo đảm người được chuyển giới phải thành công.

Luật cũng sẽ có quy định hạn chế, quy định cấm, nhất là với các thanh niên, thiếu niên chưa nhận thức đầy đủ về hệ luỵ của vấn đề này, ngăn chặn việc theo đà, theo phong trào làm thì rất nguy hiểm.

Xin nói thêm ở châu Á cũng rất ít nước thừa nhận quyền này. Bộ luật Dân sự Việt Nam thừa nhận tôi cho là điều hết sức tiến bộ trong khu vực châu Á

- Như vậy việc chuyển đổi giới tính phải chờ thêm đạo luật mới thực hiện. Để tránh tình trạng bị "treo" quá lâu thì có ấn định thời gian ban hành luật không thưa Bộ trưởng?

Điều này phụ thuộc vào chương trình xây dựng pháp luật của nhiệm kỳ QH khoá XIV. Tháng 7/2016 tới, QH khoá mới họp sẽ bàn về chương trình xây dựng pháp luật. Chắc chắn nếu bộ chuyên ngành không đề xuất, Bộ Tư pháp cũng sẽ đề xuất. Bao giờ xây dựng được thì chưa thể trả lời ngay. Tin rằng nhiệm kỳ khoá XIV sẽ phải làm, nếu không sẽ là quyền treo

- Cá nhân Bộ trưởng ủng hộ quyền chuyển đổi giới tính?
Tôi ủng hộ chứ.

- Ban hành luật riêng về chuyển đổi giới tính có phụ thuộc vào trình độ y tế của Việt Nam?

Tất nhiên phải phụ thuộc vì còn nhiều thứ đi theo. Nhưng y học Việt Nam nhìn chung không thua kém gì với thế giới. Y học phải nghiên cứu kỹ kinh nghiệm các nước để chuyển giới an toàn, thành công, bảo đảm sức khoẻ con người.

- Xin Bộ trưởng xác định rõ một lần nữa quyền được chuyển đổi giới đã được pháp luật thừa nhận?

Thừa nhận quyền thì có, nhưng thực thi quyền thì phải chờ luật