Tái cơ cấu ngành nông nghiệp: Phát triển bền vững, chú trọng chất lượng

Đặc biệt, vấn đề an toàn vệ sinh, chất lượng nông sản còn yếu, mối liên kết giữa người sản xuất, doanh nghiệp và Nhà nước còn lỏng lẻo khiến nhiều mặt hàng có xu hướng giảm mạnh... Đó là những vấn đề được thảo luận tại hội nghị triển khai Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp do Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát chủ trì với các tỉnh, thành phố diễn ra ngày 27-9.

Phát triển nông nghiệp xanh

Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp đặt ra mục tiêu, duy trì tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh thông qua tăng năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng, từng bước đáp ứng nhu cầu, thị hiếu người tiêu dùng trong nước và đẩy mạnh xuất khẩu. Ngành nông nghiệp phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 2,6%-3%/năm trong giai đoạn 2011- 2015; từ 3,5%-4%/năm trong giai đoạn 2016-2020; đặc biệt là nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho cư dân nông thôn, bảo đảm an ninh lương thực (bao gồm cả an ninh dinh dưỡng) trước mắt và lâu dài, góp phần giảm tỷ lệ đói nghèo.

Để đạt được mục tiêu kinh tế và phát triển bền vững, tái cơ cấu ngành ngoài mục tiêu kinh tế phải gắn với bảo vệ môi trường để bảo đảm phát triển bền vững. Bộ NN&PTNT khuyến khích các địa phương áp dụng các tiêu chuẩn môi trường kèm cơ chế giám sát chặt chẽ để thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng nông nghiệp xanh. "Mục tiêu phát triển bền vững cần được áp dụng xuyên suốt trong tái cơ cấu từng lĩnh vực trên cả ba khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường. Theo định hướng, thời gian tới ngành nông nghiệp sẽ tập trung khai thác và vận dụng tốt lợi thế của nền nông nghiệp nhiệt đới, xây dựng phát triển các vùng chuyên canh quy mô lớn theo hình thức trang trại, khu nông nghiệp công nghệ cao đạt tiêu chuẩn quốc tế phổ biến về an toàn vệ sinh thực phẩm" - Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh.

Tập trung nâng cao chất lượng

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp vừa phải theo cơ chế thị trường, vừa phải bảo đảm các mục tiêu cơ bản về phúc lợi cho nông dân và người tiêu dùng, chuyển mạnh từ phát triển theo chiều rộng, lấy số lượng làm mục tiêu sang nâng cao chất lượng, thể hiện bằng giá trị, lợi nhuận. Đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Lào Cai nhấn mạnh Nhà nước cần giữ vai trò hỗ trợ, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động của các thành phần kinh tế; tập trung nghiên cứu, phát triển và chuyển giao khoa học, công nghệ, phát triển thị trường, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống; cung cấp thông tin thị trường, phát triển dịch vụ trong nông nghiệp.

Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Nguyễn Xuân Hồng cho rằng: Hiện sản xuất nông nghiệp Việt Nam đang dần đi vào quy mô, bước đầu hình thành các vùng sản xuất chuyên canh lớn, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Tuy nhiên vấn đề chất lượng lại đang bị buông lỏng. Hiện Việt Nam đang có nhiều thuận lợi xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang các thị trường lớn nếu đáp ứng đủ các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm. Do đó, tái cơ cấu ngành cần chú trọng đến chất lượng - đây là yếu tố sống còn của ngành nông nghiệp.

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát, để đề án triển khai có hiệu quả, các địa phương cần tập trung nghiên cứu, lựa chọn các loại cây trồng, vật nuôi là lợi thế của địa phương, xác định mắt xích, khâu quan trọng trong chuỗi giá trị để đầu tư bài bản, nâng cao giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh của từng ngành hàng, sản phẩm. Đối với các địa phương phía Bắc, tiến hành rà soát và điều chỉnh lại cơ chế vận hành các HTX phù hợp với cơ chế thị trường và quy mô sản xuất lớn; các địa phương phía Nam đánh giá hiệu quả và sự phù hợp của các HTX, các hình thức hợp tác sản xuất trong các lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, lúa gạo, cây ăn trái… Đối với kinh tế trang trại, làm rõ khó khăn và đề xuất chính sách để tiếp tục khuyến khích phát triển…