Ra quân nhiều, vi phạm vẫn tràn lan!

Một thời gian ngắn, lệnh cấm này đã phát huy hiệu quả khi vỉa hè, lòng đường thông thoáng hẳn. Tuy nhiên, do vỉa hè nhiều tuyến phố đem lại nguồn thu không nhỏ cho các hộ dân, cho một số địa phương, thế nên người ta tìm mọi cách lách luật… lấn chiếm vỉa hè.

Hàng quán “nuốt” nhiều vỉa hè

Để có một cái nhìn tổng thể, chúng tôi đã có nhiều ngày khảo sát để... xem những vi phạm đang diễn ra một cách tràn lan, công khai trên nhiều tuyến phố. Điều đáng nói là thời điểm chúng tôi khảo sát chỉ sau 5 ngày thành phố ra quân bảo đảm trật tự đô thị, trật tự giao thông. Điểm mặt sơ sơ, dễ dàng nhận thấy những nơi vi phạm nghiêm trọng nhất chính là tại các điểm kinh doanh dịch vụ ăn uống, các cơ quan công sở, doanh nghiệp và một số điểm được cấp phép trông giữ xe... Tại phố Văn Miếu, ngay cạnh Tiên Phúc Tự (số 27 Văn Miếu), dãy hàng ăn chiếm sạch cả vỉa hè đẩy người đi bộ xuống lòng đường. Tại dãy số nhà 52 Lý Thường Kiệt, cảnh quán hàng la liệt, thực khách được bố trí tràn kín vỉa hè rộng chừng 6m cũng diễn ra thường xuyên. Hay như con phố Phủ Doãn kéo sang hết phố Triệu Quốc Đạt có chiều dài chưa đầy 1km cũng bị Công ty Khai thác điểm đỗ cùng một số doanh nghiệp tư nhân chiếm dụng, khai thác triệt để, không còn một khoảng trống dù nhỏ cho người đi bộ lách qua. Công khai hơn, ngay tại 45 Lý Thường Kiệt, Công ty Sách thiết bị và xây dựng trường học nghiễm nhiên lập chốt chặn hai đầu trên cả đoạn phố dài chừng 30m làm điểm trông giữ xe của đơn vị. Nhưng có lẽ lấn chiếm táo tợn nhất là tiệm cơm Vinh Thu, một điểm ẩm thực có tiếng lâu nay cũng không nằm ngoại lệ, khi hàng ngày chiếm sạch đoạn vỉa hè rộng chừng 6m của con phố Lý Thường Kiệt, kê ra 4 dãy bàn với hàng trăm người ăn buổi trưa...

Kể về những bức xúc vì bị chiếm mất vỉa hè, người dân phố Phan Bội Châu, phường Cửa Nam (quận Hoàn Kiếm) cho biết: Đã lâu lắm rồi, họ coi vỉa hè trên phố như một thứ xa xỉ. Bởi từ lâu, con phố toen hoẻn chưa đầy 1km này đã không còn chỗ mà chen chân. Ở hai đầu phố đoạn giáp với Cửa Nam và Trần Hưng Đạo, nơi thì vỉa hè tính bằng… centimét, nơi thì hàng quán bủa vây. Đoạn giữa phố, đối diện UBND phường, cũng không còn nhận ra đâu là vỉa hè. Ngay lối vào UBND phường và ngõ bên cạnh đã bị tận dụng thành nơi để xe máy. Còn phía đối diện bảng tin của phường, xe ô tô đỗ ngang nhiên ngay trên hè.

Trở lại tiệm cơm Vinh Thu trên phố Lý Thường Kiệt, dường như đã được "bật đèn xanh" sau ngày ra quân nên 10h30 ngày 22-8, khi chúng tôi đi thực tế, quán có vẻ chấp hành nghiêm chỉnh, chỉ thấy mấy nhân viên phục vụ vật vờ bên đống bàn, ghế ngoài vỉa hè, khách đến ăn bị dồn vào trong ngõ, trong nhà. Ngoài hè chỉ còn một dãy bàn ghế được kê sát tường nhường vỉa hè cho người đi bộ và cũng để cơ quan chức năng... đi qua kiểm tra. Nhưng gần 12 giờ, khách ùn kéo đến, nhà trong ngõ đã chật kín, quán cơm này bắt đầu lấn chiếm vỉa hè hối hả. Hoạt động lấn chiếm trắng trợn như vậy đến khoảng 13h, chủ quán lại kêu nhân viên thu dọn, vỉa hè lại được trả nguyên trạng, tinh tươm như chưa hề có chuyện hàng trăm khách vừa ngồi ăn la liệt. Lúc này, mới thấy xe Công an phường chầm chậm đi qua...

Xử lý - "đá ném ao bèo"

Nơi vỉa hè bị chiếm dụng nhiều nhất có lẽ vẫn là những tuyến thuộc khu phố cổ. Đơn cử, đầu Ô Quan Chưởng - đoạn giáp với đường Trần Nhật Duật, bất kể sáng, trưa, chiều, tối, thậm chí là đêm khuya hàng quán vẫn bày bán la liệt trên vỉa hè. Ngã tư Cửa Đông - Phùng Hưng, quán bún ngan vỉa hè đông tới mức chủ quán phải kê bàn sang cả hai bên hè đường, tận dụng cả không gian của ban quản lý chợ. Xe máy của khách cứ mặc nhiên kê ngang, kê dọc dưới lòng đường khấp khểnh, thò thụt.

Một điểm đáng nói, ngoài những điểm vi phạm vỉa hè một cách "truyền thống" thì trong những ngày qua, những vi phạm mang tính chất thời vụ đang như trăm hoa đua nở khắp các tuyến phố. Đó là hình ảnh hàng trăm quầy hàng kinh doanh bánh trung thu dựng lều bạt trang trí ngay trên hè phố, bên vườn hoa công cộng. Trên các tuyến phố Tây Sơn, Láng Hạ, Xuân Thủy, Cầu Giấy, Xã Đàn, Nguyễn Văn Cừ, Ngô Gia Tự, Giải Phóng, Bà Triệu… các quầy hàng bánh trung thu mọc lên như nấm trên vỉa hè. Hầu hết chiếm trọn vỉa hè, dồn người đi bộ xuống lòng đường, nhiều đoạn quầy hàng dựng sát nhau kéo dài cả chục mét, thậm chí để "giữ chỗ" có quầy hàng chỉ dựng khung để đấy.

Trao đổi về vấn đề này, Đại tá Hoàng Văn Bình, Trưởng phòng Cảnh sát trật tự, CATP, cho rằng hiện nay việc cấp phép sử dụng vỉa hè đang quá tùy tiện và tràn lan, qua kiểm tra tại những quầy bánh, hầu hết các quầy đều "trưng" giấy phép do UBND các quận, huyện cấp, nhưng oái oăm ở chỗ, nhiều quầy được cấp phép vào đúng những điểm nhạy cảm về trật tự, an toàn giao thông đô thị.

Quan sát thực tế các tuyến phố, nhận diện những điểm chiếm dụng vỉa hè, chúng tôi chợt nhớ phát biểu của Thượng tá Hoàng Cao Thắng, Phó Chánh văn phòng CATP, cách đây không lâu rằng: CATP đã có chỉ thị tới từng quận, phường đồng thời báo cáo UBND TP Hà Nội chỉ đạo, tăng cường công tác lãnh đạo của các cấp về việc quản lý, bảo đảm trật tự an toàn hành lang giao thông. Thậm chí đối với những phường để tình trạng vi phạm lấn chiếm vỉa hè tái diễn nghiêm trọng có thể gắn với trách nhiệm của trưởng công an phường. Còn ông Nguyễn Xuân Tân, Phó Giám đốc Sở GTVT Hà Nội thừa nhận: Chưa bao giờ tình trạng lấn chiếm hành lang vỉa hè, lòng lề đường lại nhức nhối như hiện nay. Nhiều chợ đêm hoạt động, lấn chiếm vỉa hè đến 8h sáng chưa tan, gây cản trở giao thông nghiêm trọng. Chỉ ra nguyên nhân, ông Tân cho rằng, lực lượng thanh tra xử lý quá chậm và chưa nghiêm!

Chuyện xử lý chưa nghiêm - theo lời ông Tân, hay chuyện gắn trách nhiệm của lãnh đạo công an phường như lời ông Thắng sẽ là những vấn đề chúng tôi xin đề cập ở bài sau. Khép lại bài này, chúng tôi chỉ xin đưa ra vài con số về xử lý vi phạm của Phòng Cảnh sát trật tự CATP Hà Nội trong 6 tháng đầu năm 2013, đó là: 128.818 trường hợp bị xử lý, phạt tiền lên đến 50 tỷ đồng, trong đó có những hộ bị phạt tới 2-3 lần, mỗi lần từ 20 đến 30 triệu đồng. Song so với siêu lợi nhuận từ vỉa hè, việc xử lý vi phạm chỉ như đá ném ao bèo.
(Còn nữa)