Quy định cụ thể để tránh xin lỗi, cải chính công khai qua loa, chiếu lệ

(TNBTCNN) (sửa đổi) 

Dẫn giải nhiều hạn chế, bất cập cơ bản trong thực tế hiện nay khi Luật TNBTCNN năm 2009 sau hơn 6 năm thi hành đang bộc lộ, Bộ trưởng Lê Thành Long khẳng định yêu cầu nghiên cứu sửa đổi toàn diện Luật TNBTCNN năm 2009 là rất cần thiết.

Mục tiêu của việc sửa đổi nhằm hoàn thiện cơ bản khuôn khổ pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, phù hợp với Hiến pháp năm 2013, đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành; thiết lập cơ chế pháp lý minh bạch, khả thi để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức bị thiệt hại và quyền, lợi ích của Nhà nước; từng bước nâng cao trách nhiệm của người thi hành công vụ, hiệu lực, hiệu quả nền công vụ...

Phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật TNBTCNN (sửa đổi) quy định về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đối với cá nhân, tổ chức bị thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động quản lý hành chính, tố tụng và thi hành án; thiệt hại được bồi thường; quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức bị thiệt hại; cơ quan giải quyết bồi thường; thủ tục giải quyết yêu cầu bồi thường; phục hồi danh dự; kinh phí bồi thường; trách nhiệm hoàn trả; trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong công tác bồi thường nhà nước.

Dự thảo Luật có 9 chương, 78 điều, (so với Luật TNBTCNN năm 2009, dự thảo Luật đã sửa đổi 42/67 điều, bỏ 20 điều và quy định mới 36 điều).

Trong trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Khắc Định nêu Ủy ban pháp luật nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật TNBTCNN với những lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ. Uỷ ban cũng đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về thực trạng giải quyết bồi thường của Nhà nước cũng như trách nhiệm của Nhà nước trong việc bồi thường cho cá nhân, tổ chức bị thiệt hại sau 6 năm thi hành Luật.

Về phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (Điều 1 và các điều từ 17 đến 21), qua thảo luận, đa số ý kiến thành viên Ủy ban đề nghị cân nhắc các quy định này  để bảo đảm phù hợp với Hiến pháp và thống nhất với các đạo luật khác có liên quan và cần xác định lại phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước để bảo đảm tính bao quát, thể chế hóa đầy đủ tinh thần của Hiến pháp cũng như bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Tờ trình của Chính phủ xin ý kiến về mô hình cơ quan giải quyết bồi thường theo hai phương án. Qua thảo luận, đa số ý kiến thành viên Ủy ban pháp luật tán thành phương án 1 là cơ bản giữ mô hình cơ quan giải quyết bồi thường như Luật hiện hành, theo đó chỉ có một loại cơ quan là Cơ quan giải quyết bồi thường (tương tự như Cơ quan có trách nhiệm bồi thường của Luật hiện hành)

Tán thành với việc mở rộng đối tượng được phục hồi danh dự được quy định từ Điều 55 đến Điều 57, tuy nhiên, Uỷ ban Pháp luật của QH đề nghị quy định cụ thể trình tự, thủ tục xin lỗi, cải chính công khai ngay trong Luật này để khắc phục tình trạng “tổ chức xin lỗi, cải chính công khai qua loa, chiếu lệ, không thống nhất” như nêu trong Tờ trình của Chính phủ.

"Về trách nhiệm hoàn trả (Điều 62 - Điều 70), Ủy ban Pháp luật tán thành quy định tăng trách nhiệm hoàn trả, trách nhiệm kỷ luật đối với người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu quy định hợp lý về mức hoàn trả cụ thể để một mặt bảo đảm tính răn đe, tăng cường trách nhiệm của người thực thi công vụ, mặt khác không tạo tâm lý e ngại của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ; đồng thời, đề nghị cân nhắc không nên quy định trách nhiệm hoàn trả của người thi hành công vụ trong trường hợp họ không có lỗi" - Ông Nguyễn Khắc Định nêu.

Chiều nay, các đại biểu sẽ thảo luận ở tổ về dự án Luật này.