Phù hợp với xu thế phát triển

Đến nay, toàn Đảng đã hoàn thành việc chỉ đạo thực hiện thí điểm và thực tế cho thấy đây là một chủ trương mới, phù hợp với quy luật, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của đông đảo cán bộ, đảng viên...

Kết quả khả quan

Các đại biểu Đảng bộ huyện Từ Liêm, TP Hà Nội bỏ phiếu bầu trực tiếp bí thư huyện ủy nhiệm kỳ 2010-2015.  Ảnh: Thái Hiền

Nhiệm kỳ này, việc thí điểm chủ trương ĐH bầu trực tiếp được thực hiện ở cả 3 cấp: đảng bộ cơ sở, đảng bộ cấp huyện và đảng bộ các tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ. Trong đó có 1.405 đảng bộ cơ sở, chiếm 6,39%; 237 đảng bộ cấp trên cơ sở, chiếm 18% và 10 đảng bộ tỉnh, thành phố.

Theo đánh giá của Ban Tổ chức TƯ, tại ĐH đảng bộ các cấp trực tiếp bầu bí thư cấp ủy, công tác nhân sự được chỉ đạo chặt chẽ, đúng quy trình, hướng dẫn của TƯ, tạo sự thống nhất cao. Danh sách giới thiệu bầu cấp ủy bảo đảm số dư từ 15% trở lên, nhiều nơi có số dư trên 30%. Tỷ lệ nữ, trẻ nhìn chung tăng hơn so với nhiệm kỳ trước, một số nơi đạt và vượt 15%. Hầu hết các ĐH bầu đủ số lượng ban chấp hành. Các đồng chí bí thư được ĐH bầu đều trong quy hoạch và trúng cử với số phiếu khá cao, đạt khoảng 90% trở lên.

Qua thực hiện thí điểm chủ trương ĐH đảng bộ cơ sở trực tiếp bầu ban thường vụ, bí thư, phó bí thư trong cả nước cho thấy, trình độ học vấn, lý luận chính trị và chuyên môn, nghiệp vụ của cấp ủy cơ sở được nâng lên đáng kể so với nhiệm kỳ trước, nhất là khu vực xã, phường, thị trấn. Hầu hết các đồng chí cấp ủy đương nhiệm được cấp ủy giới thiệu tiếp tục tham gia cấp ủy khóa mới đều trúng cử. Đáng chú ý là các đồng chí được ĐH bầu vào ban thường vụ, bầu giữ chức vụ bí thư, phó bí thư đều đạt số phiếu cao (trên 85% trở lên) và qua các lần bầu cử thì số phiếu được ĐH bầu đều xấp xỉ với nhau, không có sự chênh lệnh lớn.

Những kết quả trên là minh chứng thuyết phục việc thực hiện thí điểm ĐH bầu trực tiếp đã được các cấp ủy đảng quan tâm chỉ đạo, tạo được sự thống nhất nhận thức trong cán bộ, đảng viên, nhất là trong cấp ủy và đội ngũ cán bộ chủ chốt ở các cấp. Đây là việc làm nhằm mở rộng dân chủ trong Đảng, phát huy quyền dân chủ trực tiếp của đảng viên. Việc bầu trực tiếp ngay tại ĐH cũng đã góp phần nâng cao hơn nữa trách nhiệm của cấp ủy các cấp trong công tác chỉ đạo và chuẩn bị nhân sự cấp ủy khóa mới nói chung, các chức danh cán bộ chủ chốt ở cơ sở nói riêng. Qua đó, phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy và đề cao ý thức của đảng viên trong ĐH.

Phát huy quyền làm chủ trực tiếp

Bên cạnh những kết quả khả quan nói trên, thống kê từ Ban Tổ chức TƯ cũng cho thấy một số đồng chí cấp ủy đương nhiệm được cấp ủy giới thiệu tái cử nhưng không trúng cử. Cụ thể, tại ĐH 1.405 đảng bộ cấp cơ sở có 58 đồng chí là cấp ủy viên đương nhiệm được cấp ủy giới thiệu tiếp tục tái cử nhưng không trúng cử, 55 đồng chí không trúng cử ban thường vụ, 7 đồng chí không trúng cử bí thư và 28 đồng chí không trúng cử phó bí thư. 104 đảng bộ có kết quả bầu cử khác với chuẩn bị của cấp ủy đương nhiệm. Ở cấp trên cơ sở, có 32 đồng chí cấp ủy đương nhiệm được cấp ủy giới thiệu tái cử nhưng không trúng cử ban chấp hành. Và tại ĐH đảng bộ các tỉnh, thành phố, có 2 đơn vị là Thái Bình, Ninh Thuận bầu thiếu số lượng cấp ủy do ĐH quyết định; 3 đồng chí là cấp ủy viên đương nhiệm được cấp ủy giới thiệu nhưng không trúng cử (Kon Tum 2, Đà Nẵng 1) và có 4 đồng chí được cấp ủy dự kiến tham gia cấp ủy khóa mới nhưng không trúng cử.

Điều này cho thấy hai mặt của một vấn đề. Thứ nhất là việc thí điểm ĐH bầu trực tiếp đã thực sự phát huy được quyền dân chủ trực tiếp của đảng viên. Song mặt khác cũng chứng tỏ công tác chuẩn bị nhân sự của một số cấp ủy chưa kỹ, chưa nắm chắc tình hình tư tưởng của đảng viên và chưa đánh giá đúng cán bộ. Tại một số đảng bộ, danh sách giới thiệu để bầu cấp ủy khóa mới tuy có số dư theo đúng quy định nhưng còn bộc lộ rõ định hướng trúng cử và có biểu hiện "quân xanh, quân đỏ" như trong một đơn vị giới thiệu cả cấp trưởng và cấp phó hay giới thiệu những cán bộ trẻ, chưa có chức vụ, vị trí công tác tương xứng...

Việc bầu cử bí thư, phó bí thư cấp ủy ở những đảng bộ thực hiện thí điểm vừa qua cho thấy, hầu hết các ĐH đều tiến hành bầu tròn, giới thiệu 1 bầu 1, không có số dư nên các đại biểu tham dự không có nhiều phương án để lựa chọn. Một thực tế là tại các ĐH bầu trực tiếp, thời gian dành cho công tác bầu cử, nhất là tại các đảng bộ cơ sở nhiều nên thời gian dành cho việc thảo luận, tham gia đóng góp vào các dự thảo văn kiện các cấp còn ít. Theo ý kiến của không ít đảng viên, ĐH đảng bộ các cấp chỉ nên trực tiếp bầu cấp ủy và bí thư cấp ủy, việc bầu cả ban thường vụ, phó bí thư nên dành cho ban chấp hành khóa mới; như vậy sẽ bảo đảm việc phân công nhiệm vụ của cấp ủy sát với thực tế hơn.