Nhận “lót tay” 11 tỷ đồng, 6 cựu quan chức đường sắt sắp hầu tòa

Các bị can cùng bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” gồm Phạm Hải Bằng, nguyên phó giám đốc RPMU; Nguyễn Nam Thái, nguyên Trưởng phòng dự án 3 - RPMU; Trần Văn Lục, nguyên Giám đốc RPMU; Trần Quốc Đông, nguyên Phó TGĐ Tcty Đường sắt Việt Nam (VNR), nguyên Giám đốc RPMU; Nguyễn Văn Hiếu, nguyên giám đốc RPMU và Phạm Quang Duy, nguyên Phó giám đốc RPMU.

Theo cáo trạng, ngày 31/10/2008, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) có quyết định phê duyệt dự án xây dựng đường sắt đô thị tuyến số 1 (giai đoạn 1). Tiếp đó, VNR đã giao nhiệm vụ đại diện chủ đầu tư quản lý dự án cho RPMU. Ngày 5/1/2009, RPMU thành lập tổ dự án tuyến 1 gồm 21 thành viên trong đó có Phạm Hải Bằng làm Chủ nhiệm dự án, Phạm Quang Duy làm điều phối viên, Nguyễn Nam Thái là chuyên viên kỹ thuật dự án. Ngày 9-9-2009, RPMU đã ký hợp đồng tư vấn kỹ thuật dự án tuyến số 1 với Liên danh (gọi tắt là JKT) do Công ty tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) đứng đầu. Hợp đồng có tổng trị giá hơn 2,9 tỉ yen Nhật, vốn đối ứng của phía Việt Nam hơn 320 tỉ đồng.

Do tăng khối lượng công việc thiết kế cơ bản và thiết kế kỹ thuật, JKT đề xuất thay đổi một số thông số và nội dung của dự án, dẫn đến phải chỉnh giá trị hợp đồng tư vấn tăng 7,68% (tương ứng hơn 703 triệu yen Nhật và gần 84,5 tỉ đồng).

Trong quá trình tổ chức thực hiện hợp đồng, bị can Phạm Hải Bằng (lúc đó là Chủ nhiệm dự án) nêu một số khó khăn của RPMU về chi phí triển khai dự án với đại diện JTC và phía JTC đồng ý hỗ trợ một khoản kinh phí.

Đại diện của JTC tại Việt Nam lúc đó là ông Kiuchi - Giám đốc thực hiện dự án và Sakine, Phó Ban Đối ngoại - đã đồng ý “hỗ trợ” một khoản kinh phí cho RPMU.

Sau khi có thoả thuận trên, bị can Bằng thông báo cho Phạm Quang Duy (lúc đó là Trưởng phòng dự án 3 - RPMU) cùng Nguyễn Nam Thái biết để thực hiện.

Từ tháng 9-2009 đến tháng 2-2014, JTC đã chuyển Phạm Hải Bằng, Nguyễn Nam Thái và Phạm Quang Duy số tiền 11 tỷ đồng. Việc giao nhận tiền diễn ra tại trụ sở RPMU hoặc văn phòng JKT tại Hà Nội.

Sau khi nhận số tiền trên, bị can Bằng trực tiếp quản lý, sử dụng 4,8 tỉ đồng; Nguyễn Nam Thái tiếp nhận 3,4 tỉ đồng. Số còn lại bị can Bằng giao cho bị can Duy quản lý, sử dụng. Bị can Bằng cũng khai đã biếu bị các can Trần Văn Lục 100 triệu đồng, Trần Quốc Đông 30 triệu đồng, Nguyễn Văn Hiếu 50 triệu đồng vào các dịp Tết Âm lịch, từ năm 2009-2014.

Các bị can Trần Văn Lục, Trần Quốc Đông, Nguyễn Văn Hiếu và Phạm Quang Duy biết việc nhận tiền từ nhà thầu JTC của Phạm Hải Bằng và Nguyễn Nam Thái, đồng tình để sự việc diễn ra trong thời gian dài.

Toàn bộ số tiền này đã được các bị can sử dụng cho các chi phí tiếp khách, in ấn tài liệu, hội họp đi lại, làm ngoài giờ… và  các hoạt động vụ lợi cho tập thể, trong đó có quyền lợi cá nhân.

Quá trình điều tra các bị can đã tự nguyện nộp tiền vào tài khoản của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an để khắc phục hậu quả gồm: bị can Bằng nộp 970 triệu đồng và 7000 USD; bị can Duy nộp 65 triệu đồng, bị can Thái nộp 600 triệu đồng, bị can Lục nộp 100 triệu đồng, bị can Đông nộp 30 triệu đồng.

Cáo trạng nhận định, hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn thỏa thuận nhà thầu JTC chi tiền ngoài hợp đồng của Phạm Hải Bằng và Nguyễn Nam Thái sử dụng nêu trên gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến uy tín Việt Nam, ảnh hưởng đến quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong việc vay, sử dụng vốn ODA. Hiện Nhật Bản đang xử lý JTC nên đã làm ngưng trệ việc thực hiện dự án.

Việc nhà thầu JTC chi tiền ngoài hợp đồng cho RPMU bị các cơ quan tiến hành tố tụng của Nhật Bản khởi tố, kiến nghị Việt Nam xác minh hành vi của các cán bộ tại RPMU.