“Nghe dạo Hà Nội” - câu chuyện lạ về âm thanh

Làm thế nào để có thể khám phá lịch sử Hà Nội bằng âm thanh? Đó là thắc mắc của rất nhiều người khi biết được thông tin về sự kiện "Nghe dạo Hà Nội". 

"Nghe dạo Hà Nội" là một phần của dự án "Locative Audio" (Âm thanh địa phương) được tổ chức tại 11 thành phố khác nhau trên thế giới như Linz (Australia), Virginia (Mỹ), Avignon (Pháp), Oxford (Anh), Valencia (Tây Ban Nha)… Ở Hà Nội, chương trình được kết nối với Liên hoan Âm thanh Hà Nội (Hà Nội Sound Stuff 2013) đang diễn ra.

Ban tổ chức và những người thực hiện dự án đã chuẩn bị tỉ mỉ cả về âm thanh, thiết bị và lịch trình cho buổi diễn đặc biệt này. Nhóm thực hiện gồm nghệ sĩ Joshua Kopeoek, Mathias Rossignol, Đinh Lê Vân và Trí Minh đã bắt tay chuẩn bị từ tháng 1-2013. Đến tháng 3, thông tin về một cuộc đi dạo và lắng nghe âm thanh tại phố phường Hà Nội diễn ra vào ngày 13-4 tới đã được đăng tải trên các phương tiện truyền thông. Người muốn tham gia chỉ cần đăng ký qua email và có điện thoại thông minh (smart phone) làm phương tiện khi nghe dạo. Ban đầu, Ban tổ chức dự tính giới hạn 30 người tham dự cuộc đi dạo, nhưng do số người đăng ký khá đông nên đã quyết định sẽ tổ chức thêm nhiều cuộc đi dạo nữa. Những người đăng ký thành công sẽ có một buổi gặp gỡ vào ngày 9-4 để thảo luận thêm các vấn đề liên quan tới cuộc đi dạo và quan trọng là được hướng dẫn cài đặt phần mềm vào điện thoại sử dụng cho cuộc đi dạo.

16h ngày 13-4, cuộc "Nghe dạo Hà Nội" sẽ chính thức bắt đầu tại Nhà thờ Lớn, đi qua các con phố cổ của Hà Nội như Hàng Gai, Hàng Quạt, Đường Thành, Hàng Vải, Hàng Lược, Đồng Xuân và kết thúc ở chợ Đồng Xuân. Dự kiến, lịch trình dài khoảng 3km và thời gian đi trong khoảng 60-90 phút. Trong quãng thời gian đó, cứ đi tới địa điểm nào, người tham gia (với điện thoại cài GPRS và tai nghe) sẽ được nghe âm thanh đặc trưng, thường thấy tại đó - cách nay một thế kỷ. Họ có thể nghe được tiếng xích đạp xe, tiếng tàu điện, một bản nhạc xưa cũ, hay âm thanh của phố phường vốn đi vào quên lãng từ lâu, thậm chí là tiếng hát ca trù vẳng ra từ một ngôi nhà trên phố... Âm thanh sẽ thay đổi theo hành trình di chuyển. Cụ thể là âm thanh ở Hàng Vải sẽ khác với âm thanh ở Hàng Quạt, khác với những gì nghe được ở Bát Đàn hay chợ Đồng Xuân. Người nghe cũng có thể dừng lại để lắng nghe, khám phá sâu hơn.

Dưới sự cố vấn của nhà sử học Dương Trung Quốc, nhóm nghệ sĩ đã nghiên cứu tư liệu lưu trữ, phỏng vấn những người đã sống ở Hà Nội lâu năm, khảo sát các tuyến phố trong lịch trình... Từ thanh âm cuộc sống thường nhật và tư liệu về lịch sử, các bản ghi âm hướng tới mục tiêu khơi dậy hiểu biết về những gì vốn bị che khuất trong đời sống vội vã hôm nay.

Những hình ảnh, âm thanh trong tuor đi dạo này sẽ được ghi lại và được gửi về Tây Ban Nha (Trung tâm của dự án "Locative Audio") để làm tư liệu và sử dụng cho các hoạt động khác của dự án. Với chủ đề "Chuỗi niên đại - khám phá lịch sử của thành phố nơi chúng ta đang sống", 2013 là năm đầu tiên diễn ra hoạt động trong khuôn khổ dự án và dự kiến sự kiện sẽ được tổ chức thường niên.