Ngành Dệt may nỗ lực vượt khó

- Ông có thể khái quát về mức độ ảnh hưởng của dịch Covid-19 với ngành Dệt may?

- Năm 2020 là năm đầu tiên sau 25 năm, xuất khẩu dệt may của Việt Nam tăng trưởng âm 10,5%, chỉ đạt 35 tỷ USD so với 39 tỷ USD năm 2019. Sự sụt giảm này diễn ra trong bối cảnh tổng cầu thế giới giảm trên 22%, từ 740 tỷ USD xuống còn 600 tỷ USD. Các quốc gia cạnh tranh về dệt may với Việt Nam đều có mức giảm 15-20%, thậm chí gần 30%. Theo thống kê, lợi nhuận ngành thời trang toàn cầu đã giảm 93%, hơn 10 thương hiệu chuỗi cung ứng và thương hiệu thời trang lớn phá sản. Khoảng 200.000 lao động trong các chuỗi cung ứng thời trang tại Mỹ đã mất việc làm.

Trong khi đó, nhờ không bị gián đoạn sản xuất, nên thị phần của hàng dệt may Việt Nam vẫn tiếp tục tăng trưởng, lần đầu đạt 20% tại thị trường Mỹ, trong đó nhiều tháng đứng ở vị trí số 1 về thị phần. Các hiệp định thương mại, nhất là Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) tuy không thể bù đắp được sự sụt giảm về kim ngạch nhưng cũng đã giúp giảm thiểu thiếu hụt đơn hàng.

- Ngành Dệt may đã có giải pháp gì để vượt qua khó khăn do dịch Covid-19, thưa ông?

- Về nội tại, ngành Dệt may đã chủ động dịch chuyển nguồn cung khi chuỗi cung ứng nguyên liệu bị gián đoạn. Đồng thời từ đầu tháng 2-2020, các doanh nghiệp đã chuyển sang sản xuất các sản phẩm phục vụ phòng, chống dịch Covid-19, bảo đảm nhu cầu thị trường trong nước. Từ tháng 3 đến tháng 6-2020, đây là mặt hàng xuất khẩu chủ yếu, bảo đảm việc làm và thu nhập cho người lao động.

Ngành đã xác định tài sản quan trọng nhất phải quyết tâm bảo vệ là lực lượng lao động lành nghề và vị trí trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Với quan điểm đó, ngành Dệt may đã cơ bản bảo đảm việc làm cho hơn 4 triệu người. Dù việc làm, thu nhập giảm nhưng vẫn trên mức tối thiểu. Riêng với Tập đoàn Dệt may Việt Nam, năm 2020, tuy kim ngạch xuất khẩu giảm 10%, lợi nhuận giảm 15%, nhưng tiền lương chỉ giảm 4,5%, đạt trung bình 8,05 triệu đồng/người/tháng. Thực tế, số giờ làm giảm trên 12%, song tiền lương theo giờ làm lại tăng trên 8%. Đặc biệt, doanh nghiệp chưa phải nhận các khoản trợ cấp cho người lao động để giữ vị thế của doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng…

- Ông đánh giá thế nào về diễn biến thị trường ngành Dệt may năm 2021, khi tình hình dịch Covid-19 vẫn rất phức tạp?

- Theo các dự báo của thế giới, sớm nhất là vào quý II-2022 và chậm nhất là đến quý IV-2023, nhu cầu trên thị trường dệt may mới phục hồi về mức tương ứng năm 2019. Vì vậy, năm 2021 vẫn là năm ngành Dệt may tiếp tục gặp khó khăn, phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh trên thế giới.

Nhiều đặc điểm mới của chuỗi cung ứng sẽ được thiết lập như xu thế giảm giá chi phối toàn thị trường, hàng hóa đơn giản thay thế hàng thời trang, dẫn tới nhiều năng lực sản xuất dư thừa nhưng năng lực mới lại thiếu hụt. Kinh doanh trực tuyến, giảm khâu trung gian, đòi hỏi quản trị và giao tiếp số với toàn bộ các thành phần của chuỗi cung ứng…

- Vậy, mục tiêu của ngành Dệt may trong năm 2021 như thế nào, thưa ông?

- Xác định rõ các thách thức của năm 2021, ngành Dệt may nói chung và Tập đoàn Dệt may Việt Nam nói riêng đặt kế hoạch khá cao, là kim ngạch xuất khẩu trong năm 2021 đạt 38-39 tỷ USD, mức tương đương với năm 2019. Mục tiêu phục hồi này nhanh hơn thị trường chung từ 9 tháng đến 2 năm.

Để đạt được kết quả này, doanh nghiệp tiếp tục chủ trương bảo vệ lực lượng lao động, chủ động chuyển đổi sản xuất, tận dụng cơ hội của các hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường… Bên cạnh đó, chúng tôi cũng mong muốn Chính phủ tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, tỷ giá; cùng với đó tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay dài hạn, vì năm 2021 bắt đầu vào chu kỳ đầu tư đáp ứng các yêu cầu mới hậu dịch Covid-19, cũng như đầu tư sản xuất nguyên liệu đáp ứng quy tắc xuất xứ của các hiệp định thương mại tự do.

Sau 1 năm khó khăn, hiệu quả thấp, các dự án đầu tư của ngành Dệt may, nhất là đầu tư sản xuất sợi, vải không còn được ưu tiên cao, tiếp cận vốn khó, nên rất cần sự đánh giá tín nhiệm linh hoạt của các ngân hàng thương mại cho giai đoạn mới tương ứng với tốc độ phục hồi của thị trường. Cùng với đó, tập đoàn cũng mong muốn Chính phủ có chính sách cụ thể cho phát triển công nghiệp hỗ trợ dệt may, kể cả không gian phát triển và các điều kiện kích thích phát triển, nhất là đáp ứng yêu cầu sản xuất sạch mà doanh nghiệp dệt may phải tuân thủ theo quy ước toàn cầu…

- Trân trọng cảm ơn ông!