Mong chờ cuộc chuyển giao ổn định

Thêm nữa là những cáo buộc gian lận luôn song hành với mọi sự kiện bỏ phiếu ở quốc gia Nam Á này... Tất cả đang gây áp lực khiến cơ quan bầu cử phải thận trọng hơn. Thế nhưng như một định mệnh, khi người ta bắt đầu kiểm đếm từng lá phiếu cũng là lúc nhà chức trách bắt tay điều tra những thông tin rằng đã có sự gian lận trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên tại Afghanistan.

Người dân Afghanistan, những cử tri đã vượt qua nỗi sợ hãi sau lời cảnh báo tấn công khủng bố của Taliban để tham gia sự kiện quan trọng của đất nước hy vọng lựa chọn thực sự của họ về nhà lãnh đạo mới sẽ được tôn trọng. Điều này không chỉ bảo đảm tính minh bạch của cuộc bầu cử mà còn là chìa khóa cho sự ổn định ở quốc gia Nam Á này. Trước đó, những thông tin về gian lận trong cuộc bầu cử năm 2009 đã đẩy đất nước bị ảnh hưởng nặng nề bởi quan niệm sắc tộc vào vòng xoáy bạo lực. Cũng vì vậy mà cuộc đua trong vòng hai giữa cựu Ngoại trưởng Abdullah Abdullah và cựu chuyên gia kinh tế Ngân hàng Thế giới (WB) Ashraf Ghani trở nên quyết liệt và khó dự đoán. Dù dẫn trước trong vòng đầu tiên với 45% số phiếu, song việc không xuất thân từ tộc Pashtun (chiếm khoảng 42% dân số Afghanistan) bị xem là một điểm yếu của ông A.Abdullah so với đối thủ A.Ghani trong trận quyết chiến này.

Thế nhưng, dù ai chiến thắng thì người đó cũng sẽ đi vào lịch sử đất nước Nam Á như một vị tổng thống dân cử đầu tiên (nhà lãnh đạo sắp mãn nhiệm Hamid Karzai thực chất được lựa chọn bởi chính quyền Mỹ sau cuộc chiến lật đổ Taliban năm 2001). Song mối quan hệ ngày càng xấu với Washington khi ông H.Karzai kiên quyết từ chối ký kết Hiệp định An ninh song phương (BSA) với Mỹ nhằm bảo đảm sự có mặt hạn chế của binh lính nước này tại Afghanistan sau năm 2014 đã nảy sinh không ít vấn đề và quả bóng trách nhiệm đang được đẩy cho người kế cận. Những cuộc thăm dò cho thấy phần lớn người dân mong muốn lực lượng an ninh Afghanistan tự chịu trách nhiệm về sự an toàn của đất nước thay vì các binh sĩ nước ngoài. Nhưng thực lực non yếu của bộ máy an ninh Afghanistan dường như không cho phép những sự "tự lực cánh sinh". Do đó, Kabul vẫn rất cần sự hỗ trợ của Washington, đặc biệt là khoản viện trợ 4 tỷ USD mỗi năm nhằm bảo đảm an ninh theo tinh thần của BSA.

Thế nên, cả ông A.Abdullah và A.Ghani đều tuyên bố sẽ lập tức ký BSA với Mỹ như một ưu tiên hàng đầu ngay sau khi ngồi vào chiếc ghế tổng thống. Vì yếu tố lịch sử bắt nguồn từ cuộc chiến năm 2001, cải thiện mối quan hệ căng thẳng giữa Kabul và Washington nằm trong lợi ích của đất nước nghèo khổ vẫn đang ngày ngày đối mặt với các cuộc tấn công của tàn quân Taliban và nhiều phần tử cực đoan này. May mắn là khôi phục quan hệ gần gũi hơn với Mỹ không phải là nhiệm vụ quá khó khăn trong bối cảnh Washington chưa thể bỏ mặc "chiến trường xưa". Chính quyền Tổng thống Barack Obama coi cuộc bầu cử chọn người kế nhiệm Tổng thống H.Karzai sẽ mở đầu cho mối quan hệ tốt đẹp hơn với Afghanistan, nơi 2.176 binh sĩ Mỹ đã hy sinh và Washington đã chi khoảng 700 tỷ USD trong hơn 10 năm chiến sự. Vì vậy, Washington không can thiệp và cũng không công khai hậu thuẫn một ứng viên nào bởi lẽ Nhà trắng biết rằng dù ai lên nắm quyền miễn là trong một cuộc bỏ phiếu đúng luật và đáng tin cậy thì đều báo hiệu cơ hội tốt để Mỹ thực hiện mục tiêu giữ lại khoảng 10.000 binh lính nước ngoài sau khi sứ mệnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) kết thúc vào cuối năm nay.

Một quá trình chuyển giao chính trị ổn định cũng là cơ sở quan trọng để nền kinh tế phụ thuộc vào viện trợ nước ngoài như Afghanistan tiếp tục nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, các đối tác luôn mong muốn đồng tiền của họ sẽ được sử dụng đúng mục đích trong một hệ thống cơ quan công quyền ít hoen ố vì những cáo buộc tham nhũng. Do vậy, bằng mọi cách phát triển kinh tế đang cực kỳ ốm yếu của đất nước là vấn đề sống còn đối với nhà lãnh đạo mới bởi đây là yếu tố then chốt để giúp quốc gia Nam Á không rơi trở lại vực thẳm nội chiến và ngăn chặn chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan vẫn đang trỗi dậy mạnh mẽ.