Hà Nội sẽ là thành phố như thế nào?

Theo Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVI Đảng bộ TP Hà Nội thì mục tiêu là "xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại". Nhưng mục tiêu này cần được triển khai thực hiện cụ thể trên thực tế ra sao? Bắt đầu từ số báo này, Báo Hànộimới mở chuyên trang "Vì Hà Nội Xanh - Sạch - Đẹp" thiết thực góp phần hiện thực hóa một nội dung trọng tâm là xây dựng Thủ đô Xanh - Sạch - Đẹp.

Những chuyển biến bước đầu

Trong nhiệm kỳ 2010 - 2015 nói chung, qua thời gian triển khai thực hiện "Năm trật tự và văn minh đô thị" nói riêng, Hà Nội đã đạt được những kết quả tích cực, trong đó có nhiều phần việc khó song hiệu quả mang lại rất rõ nét. Chất lượng dịch vụ đô thị tiếp tục được nâng cao; đẩy mạnh duy tu, vận hành hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị, nâng cao chất lượng quản lý, khai thác. Cải tạo, nâng cấp, phát huy hiệu quả hệ thống hồ nước, công viên, vườn hoa, trồng mới và chỉnh trang cây xanh đô thị. Diện mạo đô thị ngày càng khởi sắc, sáng, xanh, sạch, đẹp hơn. Công tác quản lý đô thị, chấn chỉnh trật tự, kỷ cương xây dựng, bảo đảm an toàn giao thông được tăng cường. Công tác trang trí chiếu sáng, chỉnh trang đường phố, cắt tỉa, trồng mới cây xanh được đổi mới. Quản lý hè phố, vệ sinh môi trường được vận hành theo phương thức mới. Hệ thống cây xanh, thảm cỏ, các công viên, vườn hoa tiếp tục được duy trì ổn định, bảo đảm các quy trình và yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật. Ý thức của người dân, nếp sống văn minh đô thị đã có những chuyển biến tích cực. Nhiệm vụ bảo vệ môi trường, khắc phục tình trạng ô nhiễm được quan tâm. Văn hóa tiếp tục phát triển; việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đạt kết quả đáng ghi nhận…

Tuy nhiên, quá trình hướng tới mục tiêu "Xanh - Sạch - Đẹp" của Thủ đô còn không ít vấn đề đặt ra, đó là: Công tác quản lý đô thị có mặt còn yếu kém như vỉa hè, lòng đường vẫn bị lấn chiếm; hoạt động quản lý cây xanh còn chưa theo kế hoạch; hoạt động thu gom rác còn nhiều bất cập… Vấn đề mỹ quan đô thị mới chỉ dừng ở yêu cầu xanh - sạch, yếu tố thẩm mỹ (đẹp) mới chỉ được quan tâm trong các dịp lễ, Tết, chủ yếu ở việc chiếu sáng và trang trí cây hoa. Chưa tìm được giải pháp thực sự hiệu quả trong việc sắp xếp các hộ kinh doanh trên hè phố nên lòng đường, vỉa hè một số nơi vẫn bị lấn chiếm... Văn hóa ứng xử với môi trường, với những giá trị đô thị cần gìn giữ, bảo tồn của người dân Thủ đô còn nhiều hạn chế cần khắc phục. Một số tiêu chí xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh chưa đạt yêu cầu, chưa tạo được chuyển biến rõ nét về văn hóa ứng xử của người dân…

Đô thị đi đầu về các tiêu chí “Xanh - Sạch - Đẹp”

Hà Nội là Thủ đô - trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, là trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ, kinh tế và giao dịch quốc tế của cả nước. Tuy không giữ vị trí số một về kinh tế, song so với các địa phương khác, Thủ đô Hà Nội có rất nhiều lợi thế, đó là bề dày văn hóa với những nét riêng tạo nên tính cách Tràng An. Đây vừa là điểm tựa vừa là động lực cho quá trình phát triển. Đấy là truyền thống lá lành đùm lá rách. Đấy là sự hội tụ, kết tinh của tri thức, công nghệ… Tuy nhiên, giữa những xô bồ của cuộc sống, những giá trị đó ít nhiều có chiều hướng bị xâm lấn mà những biểu hiện cụ thể là người kinh doanh vì chạy theo lợi nhuận mà lấn chiếm vỉa hè, lòng đường. Trên nhiều tuyến phố, vẫn còn những hình ảnh chưa đẹp như buôn bán gây ô nhiễm môi trường. Rồi ý thức một bộ phận người dân với công tác bảo vệ môi trường ở cả nội đô, ngoại thành còn hạn chế. Một số phong trào như vệ sinh đường phố, chỉnh trang đô thị chỉ "hào hứng" trong một thời gian, bùng lên rồi lắng xuống… Đáng chú ý, một bộ phận cán bộ, đảng viên chậm thay đổi tư duy, vẫn nếp nghĩ "Hà Nội không vội được đâu" nên tà tà trong mọi việc, có khi thờ ơ trước sự mất mát của những giá trị văn hóa truyền thống.

"Xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại" chính là mục tiêu hướng đến song phải làm gì để rút ngắn quá trình này? Trước hết, các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể phải thay đổi từ tư duy, nhận thức đến hành động. Tại hội nghị giao ban của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố với các sở, ngành, địa phương ngày 6-4, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hoàng Trung Hải đã chỉ rõ: "Công tác trật tự văn minh đô thị có thành công hay không phụ thuộc vào việc thay đổi nếp nghĩ, nếp tư duy của người Hà Nội; trong đó, có chính cán bộ lãnh đạo các cấp. Người Hà Nội có nhiều nét đẹp, nhiều việc làm để giữ gìn cho thành phố "Xanh - Sạch - Đẹp". Cần phải làm sao để nhân rộng những nét đẹp này, lan tỏa, thấm sâu từ cán bộ thành phố xuống phường, xã, từng người dân Thủ đô. Phải biết trăn trở, xấu hổ khi thấy Thủ đô hay một xã, phường, quận, huyện bẩn, không văn minh".

Để làm được điều đó, các cấp ủy phải thay đổi mạnh mẽ cách tuyên truyền, cũng như vận động tổ chức thực hiện nhằm hướng tới mục tiêu "Xanh - Sạch - Đẹp". Mặt trận và các đoàn thể tùy theo chức năng, nhiệm vụ của mình thiết thực tham gia, góp phần để các phong trào lâu bền, không thoái trào. Công tác tuyên truyền, vận động cần hướng mạnh vào khơi dậy nét đẹp của người Hà Nội để niềm tự hào về một Tràng An thanh lịch trở thành động lực giúp mỗi cơ quan, đơn vị, mỗi người dân vượt lên thói quen xấu mà có nơi, có lúc còn xảy ra, còn tồn tại ở người nọ người kia.

Sự vào cuộc của toàn thể nhân dân Thủ đô dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền thành phố, thông qua cách làm kiên trì, kiên nhẫn, bền bỉ chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả. Cũng chỉ thông qua việc thực hiện một cách kiên trì, kiên nhẫn, bền bỉ thì công tác bảo đảm trật tự văn minh đô thị mới bền vững, tránh được tình trạng phát động thì hăng hái song chỉ một thời gian lại thoái trào, vừa tốn kém tiền của, thời gian vừa không đạt mục tiêu đặt ra.

Hà Nội là Thủ đô, là trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế của cả nước. Tất yếu, những đòi hỏi đặt ra với Hà Nội là rất lớn, yêu cầu rất cao. Với bề dày truyền thống, Hà Nội có thể không giữ vị trí số một về kinh tế song phải phấn đấu để không thể thua bất kỳ thủ đô nào trên thế giới về các tiêu chí "Xanh - Sạch - Đẹp". Hà Nội sẽ phải là một thành phố như vậy!