Nhiều nước kêu gọi Israel và Iran lùi xa khỏi bờ vực chiến tranh

Tổng thống Donald Trump cho biết, ông đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin về tình hình Trung Đông và Ukraine: “Ông ấy có cùng quan điểm với tôi rằng chiến tranh Israel - Iran cần chấm dứt… và tôi nhấn mạnh chiến tranh ở Ukraine cũng vậy".

Theo Cố vấn Điện Kremlin Yuri Ushakov, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lên án các cuộc tấn công của Israel và bày tỏ lo ngại về “một sự leo thang có thể dẫn đến hậu quả khó lường” tại Trung Đông. Cả hai lãnh đạo không loại trừ khả năng tái đàm phán chương trình hạt nhân Iran.

Trong khi đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã lên tiếng cảnh báo với Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian rằng, Israel đang tìm cách “kéo cả khu vực vào lửa”, đồng thời chỉ ra khả năng các cuộc tấn công là nhằm “đánh lạc hướng khỏi thảm họa ở Gaza".

Trong cuộc gặp với Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định phải ngăn chặn Israel, vì đây là “mối đe dọa chính với ổn định khu vực". Ông Erdogan cũng bày tỏ quan điểm về việc Ankara sẵn sàng hỗ trợ nhằm ngăn leo thang không kiểm soát, nhấn mạnh vấn đề hạt nhân Iran chỉ có thể giải quyết bằng đàm phán.

Tại Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao nước này Vương Nghị đã điện đàm với cả hai phía, khẳng định Trung Quốc ủng hộ Iran trong việc “bảo vệ chủ quyền quốc gia và quyền lợi chính đáng”, lên án hành động của Israel là “vi phạm nghiêm trọng các chuẩn mực quốc tế".

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc cũng cảnh báo, việc tấn công cơ sở hạt nhân là “tiền lệ nguy hiểm", nhấn mạnh Bắc Kinh sẵn sàng đóng vai trò giảm căng thẳng, vì “còn cơ hội cho giải pháp hòa bình".

Về phần mình, Quốc vương Qatar Tamim bin Hamad Al Thani chỉ trích mạnh mẽ Israel vi phạm chủ quyền Iran, yêu cầu giải pháp ngoại giao cho hòa bình toàn diện.

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cũng đã có cuộc điện đàm với Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman. Tại cuộc điện đàm, lãnh đạo Saudi Arabia đã lên án các cuộc tấn công làm suy yếu chủ quyền Iran, đồng thời nhấn mạnh, từ khi nối lại quan hệ ngoại giao năm 2023, Riyadh ủng hộ hòa bình, ổn định.

Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết, Anh đang điều động lực lượng, bao gồm chiến đấu cơ, tới Trung Đông đề phòng tình huống khẩn cấp. Trong khi đó, Ngoại trưởng Anh David Lammy bày tỏ lo ngại về các đợt không kích trong đêm, qua đó kêu gọi “giảm leo thang thật nhanh và bảo vệ dân thường”. Quan chức ngoại giao này cũng cho biết đã điện đàm với người đồng cấp Iran để “kêu gọi giữ bình tĩnh".

Tại Đức, Ngoại trưởng Johann Wadephul đã điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Saudi Arabia Faisal bin Farhan Al Saud, trong đó cảnh báo “rủi ro leo thang là có thật", nhấn mạnh rằng chương trình hạt nhân Iran không chỉ đe dọa Israel mà còn các nước như Saudi Arabia và ổn định toàn khu vực. Theo Ngoại trưởng Johann Wadephul, Đức cam kết ủng hộ giảm căng thẳng.

Tại Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron đã trao đổi với Tổng thống Iran, yêu cầu bảo vệ công dân và cơ sở ngoại giao Pháp, kêu gọi kiềm chế tối đa để tránh leo thang. Ông chủ Điện Elysee cũng kêu gọi Tehran nối lại đàm phán về chương trình hạt nhân, nhấn mạnh đây là con đường duy nhất hướng tới giảm căng thẳng.

Từ Tòa Thánh Vatican, Giáo hoàng Leo XIV kêu gọi Israel và Iran “đi theo trách nhiệm và lý trí"; nhấn mạnh, thế giới cần “xây dựng an ninh không có mối đe hạt nhân", chỉ có thể đạt được qua đối thoại chân thành. “Không ai nên đe dọa sự tồn tại của bên kia” - Giáo hoàng nêu rõ.

(Theo Al Jazeera, Anadolu, The Guardian)