Facebook vi phạm quy định về chính sách thuế

Nhận diện vi phạm

Theo Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông), Facebook đang “bật đèn xanh” cho các quảng cáo bất hợp pháp trên nền tảng của mạng xã hội này. Các quảng cáo vi phạm phổ biến ở 4 nhóm: Mua bán tiền giả; bán vũ khí, vật liệu cháy nổ; các hoạt động mại dâm; buôn bán hàng giả. Facebook cũng cho phép đăng quảng cáo game cờ bạc tràn lan.

Ngoài ra, Facebook còn cho đăng công khai buôn bán pháo, động vật hoang dã, thuốc lá - những sản phẩm bị nghiêm cấm quảng cáo trên các phương tiện truyền thông của Việt Nam...

Điều đáng nói, đây là những quảng cáo bất hợp pháp, bị pháp luật Việt Nam cấm; nhưng Facebook lại cho đăng tải mà không kiểm soát. Trong khi đó, với lợi thế về công nghệ, Facebook hoàn toàn có thể dùng từ khóa để chặn các quảng cáo vi phạm này. Việc làm ngơ này cho thấy, Facebook cung cấp dịch vụ tại thị trường Việt Nam nhưng không tuân thủ pháp luật Việt Nam.

Ngoài ra, với lợi thế sở hữu 2,5 tỷ tài khoản trên toàn cầu, Facebook có thể dùng công nghệ bigdata (dữ liệu lớn) để phân loại xu hướng người dùng, từ đó phát tán thông tin với những thông điệp theo đơn đặt hàng từ khách hàng.

Do vậy, thuật ngữ “quảng cáo chính trị” bắt đầu xuất hiện khi Facebook cho phép người dùng mua quảng cáo để gửi những thông điệp mà họ mong muốn phát tán. Đây là nguyên nhân xảy ra những chuyện dìm hàng, nói xấu, tin giả... làm tổn hại đến các chủ thể khác. Thực tế, nhãn hàng Sting của Pepsi từng 2 lần là nạn nhân của tin giả trên mạng xã hội.

Tuy nhiên, sau khi đại diện của Pepsi và cơ quan quản lý nhà nước đưa ra bằng chứng khẳng định thông tin về nhãn hàng của Pepsi là sai sự thật, thì cũng phải sau 7-10 ngày, Facebook mới gỡ thông tin giả mạo.

Về việc này, ông Lê Quang Tự Do, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết thêm, khi cơ quan quản lý nhà nước Việt Nam gửi yêu cầu chặn, gỡ, các tài khoản, đường dẫn vi phạm pháp luật Việt Nam, Facebook không thực hiện ngay, mà sau một thời gian mới xóa bỏ - đó là cách làm việc thiếu trách nhiệm.

Không nộp thuế tại Việt Nam

Năm 2018, ước Facebook thu được khoảng 235 triệu USD từ quảng cáo số ở thị trường Việt Nam (số liệu của Công ty chuyên nghiên cứu thị trường ANTS). Nhưng, đến nay cơ quan thuế Việt Nam vẫn chưa thể thu thuế từ họ. Lý do, Facebook (cả Google) hiện chưa thành lập văn phòng đại diện tại Việt Nam và đây chính là sự bất hợp lý với các doanh nghiệp nội dung số của Việt Nam đang hoạt động. Trong khi mạng xã hội của các doanh nghiệp trong nước không những phải nộp các khoản thuế theo quy định, mà còn chịu sự kiểm soát chặt chẽ về nội dung đăng tải, thì Facebook vô can với các quy định pháp luật.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính) nêu rõ, quảng cáo trên Facebook khiến Việt Nam đang bị mất hai nguồn lực thuế. Thứ nhất, là mất tiền thuế của cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội, vì bán hàng qua Facebook sẽ “né” được doanh thu. Thứ hai, cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trả tiền quảng cáo cho Facebook thông qua thẻ tín dụng, cơ quan thuế cũng không nắm được, mà cũng không thu được thuế nhà thầu từ Facebook.

Như vậy, ngân sách nhà nước không chỉ bị mất nguồn thu từ người kinh doanh trong nước, mà còn cả khoản thuế nhà thầu của Facebook khi nhận tiền của cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội tại Việt Nam.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Phụng, hiện Nhà nước quy định chỉ thu thuế những cá nhân bán hàng qua mạng xã hội đạt trên 100 triệu đồng/năm trở lên, nhưng việc thu thuế với người kinh doanh qua mạng rất khó, vì thiếu bằng chứng, thông tin, mà lại không thể kiểm soát được.

Ngoài ra, với thuế nhà thầu (bản chất là thuế khấu trừ tại nguồn), do cơ quan thuế không có chức năng điều tra, nên không thể làm. Do vậy, phải qua chứng từ của các doanh nghiệp trong nước, từ đó mới thu được thuế nhà thầu...

Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết sẽ đề xuất với Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành liên quan về các biện pháp kinh tế để ngăn chặn những quảng cáo vi phạm diễn ra hiện nay. Cùng với đó, các nhà mạng trong nước đang cung cấp hạ tầng và cho thuê máy chủ lưu dữ liệu phải có trách nhiệm đàm phán lại các điều khoản hợp đồng với các doanh nghiệp xuyên biên giới.

Đây được coi là các biện pháp kinh tế, kỹ thuật áp dụng để Facebook phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, đồng thời là biện pháp để tránh nguồn lực của đất nước bị chảy ra nước ngoài, bảo đảm sự công bằng cho hoạt động giữa các doanh nghiệp.