Điều tra tội phạm "tham nhũng chức vụ" chuyển biến rõ nét

Viện trưởng Viện KSND Tối cao khẳng định, công tác điều tra tội phạm về xâm phạm hoạt động tư pháp và tham nhũng chức vụ trong hoạt động tư pháp của cơ quan điều tra VKSND tối cao có chuyển biến rõ nét về chất. Cụ thể, trong năm 2018, cơ quan điều tra VKSND tối cao đã phát hiện, khởi tố điều tra vụ án mới tăng 39,3%, số bị can bị khởi tố mới tăng 126,1%; trong đó có 3 vụ án “Dùng nhục hình” dẫn đến chết người xảy ra tại cơ sở giam giữ; nhiều vụ án tham nhũng gây hậu quả nghiêm trọng (chiếm 69,2%), tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp và tư pháp khác chiếm 30,8%.

Đã có 22 cán bộ là điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán, chấp hành viên bị bắt tạm giam để phục vụ điều tra, truy tố. Số tiền tham ô, nhận hối lộ chiếm đoạt có vụ trên một tỷ đồng. Qua điều tra các vụ án tham nhũng trong hoạt động tư pháp, cơ quan điều tra VKSND tối cao đã thu hồi hơn 6,7 tỷ đồng, đạt 55% trên tổng số tiền phải thu hồi là 12,37 tỷ đồng.

Khái quát tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2018, Viện trưởng Lê Minh Trí cho biết, tình hình tội phạm vẫn diễn biến phức tạp, cơ quan chức năng đã khởi tố mới hơn 72.000 vụ án, tăng 3,2% so với năm 2017, trong đó đáng chú ý: Tội phạm về tham nhũng, chức vụ tăng 32,2%; tội phạm về ma túy tăng 12,6%; tội phạm về trật tự xã hội tăng 0,8%.

Một số nhóm tội về xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, sở hữu và môi trường đều giảm, nhưng tính chất, mức độ nguy hiểm của phạm tội cao hơn, gây thiệt hại lớn cho xã hội. Đáng lưu ý, các tổ chức phản động trong và ngoài nước đã lợi dụng việc Quốc hội thảo luận một số dự án luật để tuyên truyền, kích động biểu tình, gây rối trật tự công cộng, hủy hoại tài sản của cơ quan Nhà nước. Cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện, khởi tố điều tra nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế với sự cấu kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp với những người có chức vụ, quyền hạn, có vụ liên quan đến cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước; đã phát hiện, khởi tố nhiều vụ án về ma túy đặc biệt nghiêm trọng.

Các tranh chấp dân sự, kinh doanh, thương mại, khiếu kiện hành chính tiếp tục tăng, tính chất phức tạp hơn; có những vấn đề xung đột lợi ích xã hội phát sinh mà chính sách và quy định pháp luật chưa theo kịp trong quản lý, xử lý. Viện kiểm sát các cấp đã thụ lý kiểm sát theo thủ tục sơ thẩm hơn 400.000 vụ, việc dân sự, tăng 15,2% và gần 10.000 vụ án hành chính, tăng 32,6%...

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được trong  năm 2018, Viện trưởng Viện KSND Tối cao cũng nêu  một số hạn chế, tồn tại như còn để xảy ra một số trường hợp bắt, tạm giữ về hình sự, sau phải trả tự do; một số trường hợp đình chỉ do hành vi của bị can chưa đủ cấu thành tội phạm; tỷ lệ trả hồ sơ để điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương còn cao... Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là do năng lực, trình độ, ý thức trách nhiệm của một bộ phận lãnh đạo, kiểm sát viên của ngành còn hạn chế.

Về phương hướng năm 2019, Viện trưởng VKSND Tối cao cho biết sẽ tăng cường chỉ đạo phát hiện, khởi tố điều tra, truy tố các hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp và tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp để răn đe giáo dục chung, góp phần xây dựng bộ máy các cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh như Quốc hội yêu cầu.

Cùng với đó, chủ động phối hợp các ngành chức năng rà soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp có dấu hiệu hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự và ngược lại. Đồng thời, tăng cường kiểm sát việc chấp hành các thủ tục tố tụng, khắc phục các vi phạm về thời hạn, giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng, kéo dài.