Để từng doanh nghiệp thấy rõ nghĩa vụ

Luật Quản lý thuế đã quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quá trình thu nộp nhằm bảo đảm cho các khoản thuế được thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước. Mọi thứ đã rõ, vậy nhưng chuyện lạ là nhiều tổ chức, DN thực hiện không nghiêm túc trách nhiệm, nghĩa vụ đối với Nhà nước. Cụ thể, trong năm 2016, tại Hà Nội, số tiền nợ thuế, phí, tiền phạt do chậm nộp thuế và tiền sử dụng đất mà ngành chức năng phải thu hồi lên tới hơn 22.500 tỷ đồng. Mới đây nhất, theo danh sách công bố của Cục Thuế TP Hà Nội, đã có 119 đơn vị nợ thuế, với tổng số tiền 204,4 tỷ đồng. Đáng chú ý, trong danh sách đó có khá nhiều tên tuổi vào hàng "anh chị" trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, kinh doanh thương mại nhưng số tiền thuế, phí, tiền sử dụng đất nợ Nhà nước lên tới nhiều tỷ đồng.

Việc công bố công khai danh sách những đơn vị nợ nêu trên, suy cho cùng cũng là chuyện "cực chẳng đã" - ngành chức năng phải thực hiện. Biện pháp này cũng mang lại hiệu quả rõ rệt. Cụ thể, tính từ đầu năm 2016 tới nay, qua ba lần "bêu" dương trước đó, nhiều DN đã thực hiện ngay việc nộp thuế vào ngân sách nhà nước hoặc có công văn, liên hệ trực tiếp với cơ quan thuế để cam kết tiến độ nộp số thuế đang nợ. Điều đó cho thấy, nếu không có biện pháp cần thiết, đủ sức nặng thì sự tự giác của một số DN, đơn vị trong thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước là rất kém. Và nếu không có những đợt "bêu" dương như ngành Thuế đang thực hiện sẽ xảy ra sự lẫn lộn "trắng đen" giữa những đơn vị làm ăn chuẩn mực, chấp hành nghiêm pháp luật về thuế với những đơn vị cố tình chây ỳ, thoái thác nghĩa vụ của mình.

Nhìn nhận ở một khía cạnh khác, với một con số khá lớn những đơn vị nợ đọng thuế cùng số tiền nợ đọng thuế ở hai thành phố, trung tâm lớn của cả nước là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh trong nhiều năm qua, điều đó cho thấy pháp luật về thuế của chúng ta - cụ thể là Luật Quản lý thuế vẫn còn những lỗ hổng, bất cập các DN có thể lợi dụng để trục lợi. Với số tiền hàng tỷ đồng, thậm chí là hàng chục tỷ đồng như vậy, chậm nộp ngày nào chỉ bằng cách đơn giản là gửi vào các tổ chức tín dụng, không hề tốn công sức thì tiền lãi đẻ ra đã là con số không nhỏ, ấy là chưa kể chuyện tranh thủ đầu tư… chộp giật hoặc tìm cách trốn thuế, khai gian thuế.

Tháng 3 vừa qua, tại phiên họp thứ 46 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ngay tại những ngày đầu của kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII đang diễn ra, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến vào một số dự án luật sửa đổi, trong đó có Luật Quản lý thuế. Một biện pháp được coi cần thiết áp dụng, có tính răn đe cao, đồng thời đôn đốc các đơn vị, DN tự giác nộp thuế đúng kỳ hạn, đó là quy định cụ thể mức phạt đối với số tiền chậm nộp thuế. Dù là 0,03%, 0,04% hay 0,05%/ngày, các đại biểu sẽ tiếp tục thảo luận để tìm ra phương án tối ưu để khắc phục những bất cập, lỗ hổng của luật, song rõ ràng cần có quy định xử lý việc cố tình dây dưa hoặc chậm nộp thuế với mức phạt bằng hoặc cao hơn mức lãi suất hiện hành của các ngân hàng thương mại. Chỉ có như vậy mới tránh được hiện tượng tiền nợ thuế sử dụng vào các mục đích khác.

Bên cạnh đó, cùng với việc đẩy mạnh cải cách các thủ tục rườm rà, gây khó khăn cho đơn vị, DN trong việc nộp thuế; kiểm tra, đôn đốc chặt chẽ các đơn vị, DN thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước; ngành chức năng cần chủ động tìm hiểu và nắm vững tình hình sản xuất kinh doanh, dòng tiền lưu thông, số vốn bỏ ra đầu tư trang thiết bị, dây chuyền công nghệ… để có biện pháp giúp các đơn vị, DN đang thực sự khó khăn - đó cũng chính là hành động thiết thực để chia sẻ, đồng hành cùng các đơn vị, DN vượt qua "cơn bĩ cực", đồng thời nuôi dưỡng nguồn thu theo hướng hiệu quả, bền vững.