Dạy, học thế nào ?

Nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, từ nămhọc 2003-2004, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quy định về đánh giá xếp loại hạnh kiểm và học lực đối với học sinh ở các trường trung học cơ sở (THCS) thí điểm chương trình và sách giáo khoa mới. Theo đó, giáo viên cho điểmcụ thể đối với các môn học chính để tính điểm trung bình. Ba môn Họa, Nhạc, Thể dục (còn gọi là các môn năng khiếu) được giáo viên kiểm tra, đánh giá và xếp theo 4 loại: giỏi, khá, đạt, chưa đạt, làm căn cứ để xếp loại học sinh cuối học kỳvà cả năm học.

Đối với học sinh lớp 8, ngoài 11 môn học theo chương trìnhsách giáo khoa còn phải học thêm 2 môn theo chủ đề (gọi là môn tự chọn, kể cả có trùng với các môn học chính), điểm số của hai môn này được cộng lại chia đôi thành điểm môn học tự chọn và được ghi vào học bạ, tính điểm trung bình chung cuối kỳ và cuối năm học. Học sinh muốn được xếp loại giỏi về học lực phải có 2/3 số môn học tính điểm trung bình có điểm học kỳ (hoặc cả năm) đạt 8 trở lên, các môn còn lại phải đạt từ 6,5 trở lên, trong các môn dưới 8 điểm đó chỉ được có một môn Toán hoặc Ngữ văn, các môn năng khiếu phải có 2/3 môn đạt loại giỏi, môn còn lại đạt loại khá. Học sinh chỉ được công nhận danh hiệu học sinh giỏi khi có hạnh kiểm tốt, học lực giỏi.

Theo tiêu chí trên, hầu hết các trường THCS học theo chương trình “thí điểm” tỷ lệ học sinh đạt loại giỏi năm học 2003-2004 và học kỳ I năm học 2004-2005 bị sụt giảm mặc dù các môn tính điểm trung bình của học sinh có kết quả rất cao nhưng lại không bảo đảm yêu cầu ở các môn năng khiếu.

Mặt khác, thực hiệnchủ trương trên của Bộ Giáo dục - Đào tạo do không có thời gianchuẩn bị, hầu hết các trường không đủ phòng học, không được bổ sung giáo viên, nhất là không hề có sách giáo khoa hay tài liệugiảng dạy môn tự chọn, thành thử hiện nay mỗi trường “tự chọn” một kiểu. Ban giám hiệu cân nhắc “thế mạnh” của trường mình và ấn định 2 môn tự chọn, nơi thì Văn và Tiếng Anh, nơi thì Tiếng Anh - Tin học, nơi lại Hóa - Lý... Thế là dù muốn hay không, học sinh bắt buộc phải học những môn do nhà trường đề ra.

Trước đây, trường THCS Trưng Vương vì có điều kiệnnên đã tổ chức lớp Tin học là môn ngoại khóa cho học sinh. Năm nay, trường chọn Tin họclà 1 trong 2 môn tự chọn với chủ đề Internet nhưng vì nhà trườngđang xây dựng, thiếu phòng học nên chuyển sang cung cấp tài liệu học tập (do giáo viên tự biên soạn) cho học sinh tự học ở nhà. Việc này khiến phụ huynh băn khoăn vì mạng Internetđa dạngthông tin, cả tốt lẫn xấu,với lứa tuổi học trò thật khó kiểm soát khi cha mẹ vắng nhà.

Với các trường mà môn tự chọn là Văn, Toán, Ngoại ngữ, Hóa, Lý... thực chất chỉ là việc tăng tiết học của các môn này lên 2 tiết/tuần, bởi vậy hầu hết các trường tận dụng ngày thứ 5, học sinhvốn học 3 tiết, để bố trí 2 tiết tự chọn. Có lẽ vì thương cả giáo viên lẫn học sinh nên một trường THCSở quận Ba Đình khôngtổ chức dạy môn tự chọn mà lấy điểm cao nhất của hai môn học chính khóa là Văn và Tiếng Anh thành điểm môn tự chọn ?!

Về giáo trình, với một giáo viên tự biên soạn, giảng dạy rồi đánh giá kết quả học tập của học sinh, liệu có bảo đảm chất lượng ? Có ý kiến cho rằng, nhiều khi môn tự chọn lại là “cái phao” để học sinh được xếp loại giỏi.

Ngược lại, nhiều học sinh bị xếp loại oan vì các môn năng khiếu. Việc dạy các môn năng khiếu là hết sức cần thiết, giúp học sinhphát triển toàn diện, nhưng yêu cầu phải có 2/3 môn năng khiếu đạt loại giỏi mới được xếp vào diện học sinh giỏi là rất khó. Ba môn Nhạc, Họa, Thể dục đòi hỏi phải có tố chất và năng khiếu thật sự, không phải học sinh nào cũng giỏi cả âm nhạc, hội họa lẫn thể dục nên không ít học sinhnhờ người làm bài hộ.

Từ thực tế trên, tại cuộc hội thảo “Môn học tự chọn lớp 8 và các môn năng khiếu” do Hội Cha mẹ học sinh trường THCS Trưng Vương tổ chức ngày 22-1-2005, các bậc phụ huynh có ý kiến: Để bảo đảm chất lượng dạy và học các môn tự chọn, năng khiếu, nên chăng Bộ Giáo dục - Đào tạo cần tiến hành khảo sát thực tế, đưa ra tiêu chí phù hợp. Với các môn năng khiếu,nhất là môn Thể dục cần có yêu cầu sát với thể chất bình thường của học sinh, đánh giá môn năng khiếu nên thấp hơn các môn chính khóa, xếp loại riêng để kết quả học tập chung của học sinh không bị ảnh hưởng.

Đối với các môn tự chọn (nếu bắt buộc phải có) thì chỉ nên coi đó như môn ngoại khóa theo mô hình các câu lạc bộ yêu văn, toán, ngoại ngữ... hay đơn giản là bổ sung những kiến thức thiết thực nhất cho trẻ.

HNM