Cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Đức: Còn nhiều bất đồng

Có thể nói, cuộc gặp giữa hai vị nguyên thủ đã phản ánh phần nào tương lai của khối liên minh vượt Đại Tây Dương và hình thành một mối quan hệ gắn kết giữa hai trong số những quốc gia quyền lực nhất thế giới. Trên thực tế, giữa ông D.Trump và bà A.Merkel là một khoảng cách lớn cả về chính sách kinh tế và ngoại giao. Tổng thống D.Trump từng gọi quyết định của bà A.Merkel mở cửa đón hàng trăm nghìn người tị nạn vào Đức là một “sai lầm thảm họa”. Tổng thống Mỹ còn đe dọa áp đặt thuế quan lên ô tô Đức nhập khẩu vào thị trường Mỹ và chỉ trích Berlin vì đã không chi nhiều tiền cho quốc phòng.

Hiện ngân sách quốc phòng của Đức chỉ chiếm 1,2% GDP nhưng ông chủ Nhà Trắng cho biết, sẽ chỉ quan tâm đến NATO khi đa số thành viên có mức đóng góp cho quốc phòng lên 2% GDP. Ngoài ra, thặng dư thương mại trị giá 50 tỷ euro của Đức với Mỹ cũng là vấn đề lớn. Về phần mình, nhà lãnh đạo Đức chỉ trích việc người đứng đầu nước Mỹ ban bố sắc lệnh cấm nhập cảnh tạm thời đối với công dân của một số nước có phần đông dân số theo đạo Hồi.

Bà A.Merkel cũng lo ngại rằng ông D.Trump, người thường xuyên ca ngợi việc Anh quyết định rời khỏi Liên minh Châu Âu (EU), có thể tiếp tục gây xói mòn lên khối này giữa lúc Châu Âu đối mặt với sự nổi lên của các chính đảng dân túy. Thế nên, trước những sự khác biệt về chính sách, trong chuyến thăm Mỹ lần này, nhà lãnh đạo Đức mong muốn tìm kiếm một mối quan hệ hợp tác mạnh mẽ với Tổng thống D.Trump.

Tuy nhiên, đúng như các chuyên gia dự đoán, dù khẳng định cuộc gặp diễn ra tốt đẹp và đạt kết quả khả quan, song tại cuộc họp báo chung sau đó, cả hai nhà lãnh đạo lại cho thấy rõ sự khác biệt khi tiếp tục khẳng định lập trường của mình trong một loạt vấn đề nóng hiện nay cũng như các mối quan hệ song phương. Trong đó, nhập cư là vấn đề thể hiện rõ nhất sự bất đồng. Theo Tổng thống D.Trump, nhập cư là một đặc ân, chứ không phải là một quyền lợi và an ninh của công dân Mỹ phải luôn được đặt lên hàng đầu.

Trong khi đó, Thủ tướng A.Merkel nhấn mạnh tới tầm quan trọng của việc giải quyết tình trạng nhập cư trái phép và đương đầu với các mối đe dọa cực đoan. Liên quan tới vấn đề thương mại, vị Tổng thống thứ 45 của Mỹ bày tỏ tin tưởng vào “những chính sách công bằng và đôi bên cùng có lợi” giữa Washington và Berlin. Đây được xem là câu trả lời rõ ràng nhất cho Thủ tướng A.Merkel, người vẫn luôn đấu tranh chống lại chủ nghĩa bảo hộ đang có xu hướng gia tăng trên thế giới và tại Châu Âu.

Những vấn đề liên quan tới NATO, Tổng thống Mỹ khẳng định “sự ủng hộ mạnh mẽ” dành cho liên minh quân sự này dù vẫn hối thúc các đồng minh Châu Âu “đóng góp một cách công bằng” cho chi phí quốc phòng. Đáp lại, bà A.Merkel khẳng định Đức sẽ tăng chi tiêu ngân sách quân sự, đảm bảo mục tiêu 2% GDP vào năm 2024 - một tuyên bố có thể làm hài lòng Mỹ.

Dù chưa có nhiều điểm đồng nhất nhưng cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Đức đã phần nào định hình lập trường và sự hợp tác trong tương lai giữa hai bờ Đại Tây Dương. Vì những lợi ích chung về chiến lược lâu dài, hai bên sẽ dần tìm ra cách thức để thích ứng với nhau và cuộc đối thoại này chỉ là sự khởi đầu.