Cửa hàng thực phẩm an toàn: Vì sao vẫn khó mở rộng quy mô?

Khó về vốn và nguồn cung chưa ổn định

Trên địa bàn thành phố hiện có hơn 1.800 siêu thị, cửa hàng tiện ích kinh doanh thực phẩm bảo đảm an toàn. Trong đó có những “tên tuổi” lớn như: Hệ thống Vinmart (có 44 siêu thị, hơn 800 cửa hàng tiện ích), Intimex (6 siêu thị), Co.op Food (57 cửa hàng) và rất nhiều cửa hàng tiện tích.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hà Nội, việc kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc tại các siêu thị, hệ thống cửa hàng tiện ích về cơ bản bảo đảm. Tuy nhiên, việc phát triển các cửa hàng kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn lại là cả câu chuyện.

Trước hết là nguồn vốn, bà Hoàng Thị Thúy, chủ cửa hàng chuyên bán nông sản thực phẩm an toàn ở quận Thanh Xuân cho biết: “Tôi rất muốn phát triển thêm 1-2 cửa hàng bán thực phẩm sạch, nhưng sau khi khảo sát thực tế thì phải dừng lại, vì ở những nơi đông dân cư, tiền thuê cửa hàng rất cao".

Cũng về vấn đề này, ông Vũ Hoàng Anh, chủ cửa hàng thực phẩm Nông Trang (quận Hà Đông) cho biết: Hiện nay, chuỗi thực phẩm Nông Trang có 5 cửa hàng, chuyên cung cấp các loại rau, thịt sạch cho người tiêu dùng và các bếp ăn tập thể trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, trong thời gian tới, đơn vị đang dự tính phải dừng 1-2 cửa hàng vì một số địa điểm có doanh số thấp, trong khi tiền thuê cửa hàng khá cao.

“Các cửa hàng kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn chỉ có thể tồn tại khi có địa điểm ở gần khu vực đông dân cư và người dân có mức thu nhập cao”, ông Vũ Hoàng Anh nói.

Ở góc độ của người tiêu dùng, bà Dương Thị Thanh Hoài (ở phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm) nói: “Vẫn biết nông sản, thực phẩm bán ở các cửa hàng có chất lượng cao, nhưng thỉnh thoảng tôi mới mua cho trẻ nhỏ vì giá quá cao so với thu nhập của gia đình, còn lại thức ăn hằng ngày vẫn mua ở chợ truyền thống”.

Thực tế cho thấy, trong bối cảnh hiện nay, chỉ những doanh nghiệp có tiềm lực về vốn mới đủ sức đứng vững trên thị trường. Mặt khác, nguồn cung sản phẩm chưa ổn định, số lượng và chủng loại các mặt hàng rau, củ, quả còn hạn chế nên chưa đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng... Đây cũng là một khó khăn với các doanh nghiệp kinh doanh trên lĩnh vực này.

Nhận định về việc phát triển các cửa hàng kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết thêm, nhiều doanh nghiệp, hộ gia đình đang đối mặt với không ít khó khăn trong việc mở rộng kinh doanh vì so với chợ truyền thống, cửa hàng thực phẩm an toàn có chi phí đầu tư cao, như: Tiền thuê mặt bằng, nhân công, thiết bị bảo quản...

Mặt khác, giá nhập thực phẩm từ những trang trại trồng rau sạch, thịt lợn, gà an toàn cao hơn so với sản xuất theo quy trình thông thường nên giá bán luôn cao hơn thực phẩm ở các chợ truyền thống. Hơn nữa, các doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh thực phẩm an toàn chưa có biện pháp đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá sản phẩm, tạo niềm tin cho người tiêu dùng nên 90% người tiêu dùng vẫn mua sản phẩm ở chợ đầu mối hoặc chợ dân sinh.

Đâu là giải pháp?

Để mở rộng quy mô các cửa hàng kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản Hà Nội Ngô Đình Loát cho rằng, các cửa hàng kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn cần tăng cường liên kết vùng, tổ chức sản xuất theo chuỗi quy mô lớn, sản xuất công nghệ cao, bền vững, phát triển chuỗi sản xuất có chứng nhận GAP, GMP, HACCP...

Đồng thời, các cửa hàng cần xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý và cải tiến mẫu mã, bao bì để người tiêu dùng dễ dàng nhận biết và an tâm khi sử dụng, giảm giá thành sản phẩm. Doanh nghiệp cũng cần nhạy bén với thị trường để đổi mới sản phẩm, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng.

Ông Nguyễn Tiến Hưng, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm sạch BigGreen Việt Nam đề xuất, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện liên kết chuỗi, thu mua sản phẩm của nông dân sau đó bán tại hệ thống cửa hàng của doanh nghiệp. Đồng thời, có chính sách về vốn vay với lãi suất ưu đãi giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh cũng như tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại để doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân ký kết hợp đồng, bao tiêu sản phẩm với số lượng ổn định.

Trong bối cảnh hiện tại, việc xây dựng niềm tin cho người tiêu dùng đối với thực phẩm sạch cũng là một giải pháp cần được quan tâm. Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Tạ Văn Tường cho rằng: "Các cửa hàng cần làm đầy đủ các giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ hàng hóa từ nơi sản xuất, giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm để tạo niềm tin cho người tiêu dùng".

Các doanh nghiệp nên đổi mới phương thức tiêu thụ sản phẩm thông qua các mạng xã hội, giao hàng tận nhà... Hà Nội đang hỗ trợ doanh nghiệp đăng ký, thông tin và kinh doanh sản phẩm tại chợ thương mại điện tử với tên miền www:chonhaminh.gov.vn để đẩy mạnh khâu tiêu thụ.