Chuyên gia chỉ cách xử trí khi trẻ bị hóc dị vật

Hằng ngày, vẫn xảy ra trường hợp trẻ bị hóc dị vật. Với trường hợp nặng, dù xử trí kịp thời vẫn có thể bị tử vong. Còn với những ca nhẹ hơn, may mắn, trẻ được cứu sống.

Gần đây nhất, ngày 20-8, Khoa Cấp cứu, Trung tâm Sản Nhi (Phú Thọ) tiếp nhận trường hợp bé Nguyễn G.B, 37 tháng tuổi, trú tại thành phố Việt Trì, bị hóc dị vật. Bệnh nhi vào viện trong tình trạng hốt hoảng, ho, buồn nôn, nôn khan. 

Hình ảnh chụp Xquang cho thấy, dị vật là một đồng xu mắc ở 1/3 phần trên của thực quản. Các bác sĩ đã can thiệp gắp dị vật ra khỏi cơ thể bệnh nhi.

Người nhà cho biết, hai anh em B chơi đồ chơi với nhau. Đột nhiên, cháu B khóc thét. Khi biết B đã nuốt phải dị vật, gia đình lập tức đưa bé đến cơ sở y tế.

ThS.BS Nguyễn Đức Long, Trưởng khoa Cấp cứu, Trung tâm Sản Nhi cho hay, hóc dị vật có thể gây biến chứng nguy hiểm như ngạt thở cấp, nhiễm trùng đường thở. Tỉ lệ tử vong do hóc dị vật đặc biệt cao ở trẻ em dưới 6 tuổi.

Trẻ thường bị hóc dị vật khi chơi các đồ chơi nhỏ như đồng xu, lego; ăn đồ ăn dễ gây hóc như nhãn, lạc, na, hồng xiêm, thạch; vừa ăn vừa chạy đùa...

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị hóc dị vật là ho sặc sụa, thở hổn hển hoặc kêu không thành tiếng, không thở được, lịm dần, mắt trợn ngược, môi tái rồi tím… Cấp cứu đúng cách là bước quan trọng quyết định thành công trong việc cứu trẻ bị hóc dị vật.

Từ trường hợp trên, ThS.BS Nguyễn Đức Long chỉ ra cách xử trí khi trẻ bị hóc dị vật bằng vỗ lưng và ép ngực:

Đối với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi:

Vỗ lưng: Người sơ cứu ngồi hoặc đứng, chân đưa ra phía trước; đặt trẻ nằm sấp dọc theo mặt trước cẳng tay của người sơ cứu trong tư thế cổ ngửa, đầu thấp rồi vỗ 5 lần (lực vừa phải) vào lưng của trẻ ở vị trí giữa hai xương bả vai. Nếu dị vật chưa thoát ra thì lập tức dùng biện pháp ép ngực.

Ép ngực: Lật trẻ nằm ngửa dọc theo cẳng tay trong tư thế ngửa cổ, đầu thấp, dùng 2 ngón trỏ và giữa của bàn tay kia ấn vào điểm giao nhau giữa xương ức và đường nối hai vú 5 lần (lực ấn vừa phải); nên làm luân phiên hai biện pháp là vỗ lưng và ép ngực cho đến khi dị vật đường thở được tống ra ngoài.

Đối với trẻ từ 1 đến 8 tuổi:

Vỗ lưng: Cho trẻ đứng, cúi đầu thấp, miệng há ra. Người sơ cứu quỳ sang một bên trẻ, một tay đỡ ngực, một tay vỗ 5 lần vào lưng trẻ ở vị trí giữa hai xương bả vai, nếu dị vật chưa ra thì phối hợp dùng biện pháp ép bụng.

Ép bụng: Cho trẻ đứng, đầu cúi thấp, miệng há ra. Người sơ cứu quỳ ở phía sau trẻ, vòng hai tay về phía trước bụng của trẻ, một tay người sơ cứu nắm lại như nắm đấm đặt vào vị trí điểm giữa rốn và mũi ức, bàn tay còn lại nắm bọc ra ngoài bàn tay kia cho chặt lại, sau đó ép bụng đột ngột 5 lần. Nếu dị vật đường thở chưa được tống ra ngoài, cần làm xen kẽ hai biện pháp cho đến khi dị vật được tống ra ngoài.

ThS.BS Nguyễn Đức Long cho rằng, trang bị những kiến thức cơ bản để xử trí cho trẻ khi bị hóc dị vật là rất quan trọng. Nhưng quan trọng hơn, các bậc phụ huynh cần cẩn thận khi cho trẻ ăn những đồ ăn có nguy cơ bị hóc (trái cây có hạt); không cho trẻ chơi những đồ chơi có chi tiết nhỏ; không để trẻ vừa ăn vừa đùa nghịch...