Chung tay hành động phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam

Trong khuôn khổ hoạt động của dự án “Xây dựng mô hình thực thi môi trường không khói thuốc và quy định cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ các sản phẩm thuốc lá tại 2 tỉnh thông qua mạng lưới Hội YTCC Việt Nam và sự hỗ trợ của các nhà hoạch định chính sách” dưới sự hỗ trợ của Liên minh Phòng chống lao và Bệnh phổi (The Union), Hội thảo diễn ra với hai phiên thảo luận: “Chia sẻ kinh nghiệm về triển khai và kết quả thực thi Luật PCTH của thuốc lá” và “Định hướng và kế hoạch phối hợp hoạt động của các tổ chức PCTH thuốc lá năm 2017”. Những bài học kinh nghiệm từ các hoạt động cụ thể của nhiều tỉnh thành trên cả nước đã được rút ra, từ đó đưa ra những định hướng cho các hoạt động về PCTH của thuốc lá trong năm 2017.

Ai cũng biết hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ. Tuy nhiên, nhận thức của mọi người về tác hại của thuốc lá chưa cao. Tỷ lệ người hút thuốc lá có xu hướng tăng lên, đặc biệt ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.

Thời gian qua, thực hiện Luật PCTH thuốc lá, Bộ Y tế, Quỹ PCTH của thuốc lá tích cực phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, các tỉnh, thành phố triển khai nhiều hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. Đến nay hầu hết các tỉnh, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá. Nhiều cơ quan, đơn vị triển khai các hoạt động hưởng ứng Luật như đưa nội dung PCTH thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, đưa ra những quy định cấm hút thuốc nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị, đưa tiêu chí không hút thuốc tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn khen thưởng của công chức, viên chức, người lao động... Các kế hoạch Truyền thông về PCTH thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng được triển khai rộng rãi. Chiến dịch truyền thông qua mạng xã hội với chủ đề “Bàn tay người cha” được tiến hành trong 3 giai đoạn chính với mục tiêu tăng cường sự thu hút, sự chú ý của các đối tượng hút thuốc, đồng thời nâng cao ý thức của cộng đồng xử dụng mạng xã hội trong PCTH thuốc lá. Bên cạnh đó, các tài liệu đào tạo về kỹ năng cho các cán bộ truyền thông về PCTH thuốc lá cũng được xây dựng cụ thể. Các Tuần lễ quốc gia về PCTH thuốc lá, các hoạt động đào tạo, tập huấn cán bộ hướng dẫn thi hành Luật PCTH thuốc lá được tổ chức...

Kết quả Điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam năm 2015 cho thấy: So với năm 2010, tỷ lệ hút thuốc ở cả nam và nữ có xu hướng giảm từ 23,8% xuống 22,5%, tỷ lệ hút thuốc lá điếu chung giảm từ 19,9% xuống 18,2%. Điều tra năm 2015 cũng cho thấy tỷ lệ hút thuốc lá thụ động giảm đáng kể ở tất cả địa điểm. Giảm mạnh nhất là tại trường đại học với mức giảm từ 54,3% xuống 37,9%; trên các phương tiện giao thông công cộng giảm từ 34,4% xuống 19,4%. Đặc biệt, tại các khu vực thành thị: Tỷ lệ hút thuốc chung giảm đáng kể từ 23,3% xuống 20,6%. Bên cạnh đó, nhận thức về tác hại đến sức khỏe của việc hút thuốc và hút thuốc thụ động cũng tăng so với năm 2010. Tỷ lệ người tin rằng hút thuốc gây các bệnh đột quỵ, tim mạch và ung thư phổi tăng từ 55,5% lên 61,2%. Tỷ lệ người tin rằng hút thuốc thụ động gây các bệnh ngu y hiểm tăng từ 87,0% lên 90,3%. Qua đó, có thể nhận thấy rằng công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam có nhiều chuyển biến tích cực.

Mặc dù tình trạng hút thuốc lá và vi phạm các quy định của Luật PCTH thuốc lá đã có những chuyển biến tích cực nhưng hiện nay Việt Nam vẫn còn những tồn tại nhiều hạn chế cần khắc phục để tích cực giảm thiểu tác hại của thuốc lá trong giai đoạn tiếp theo.