"Chúng ta đã nhìn thẳng vào sự thật và thấy còn nhiều yếu kém"

Trong phiên chất vấn chiều 12/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thay mặt Chính phủ trả lời các đại biểu QH.

Cụ thể, sau phần chất vấn và trả lời chất vấn của các bộ trưởng, trưởng ngành, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu làm rõ thêm những vấn đề liên quan. Tiếp đến, Phó Thủ tướng  sẽ thay mặt Chính phủ trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu QH.

Các vấn đề lớn của đất nước sẽ được Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trả lời như tình hình Biển Đông; việc hỗ trợ ngư dân, lao động việc làm, an sinh xã hội, quốc phòng an ninh, công tác chỉ đạo, điều hành kinh tế - xã hội của Chính phủ.

Trước đó, trong 30 phút đầu giờ làm việc buổi chiều, là vị bộ trưởng, trưởng ngành cuối cùng, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh sẽ kết thúc phần trả lời chất vấn các vị đại biểu Quốc hội các vấn đề được đại biểu và cử tri quan tâm.

15h, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có báo cáo bổ sung, làm rõ thêm những vấn đề mà QH và cử tri cả nước quan tâm, chất vấn.

Cập nhật tình hình kinh tế XH trong tháng 5-2014, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết tiếp tục chuyển biến tích cực trên hầu hết các lĩnh vực.

Các chính sách an ninh xã hội, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp được quan tâm thực hiện, tạo 620.00 việc làm mới, trong đó xuất khẩu trên 45.000 lao động. Các lĩnh vực y tế, GD-ĐT, KHCN, văn hóa, thể thao, bảo vệ tài nguyên môi trường tiếp tục được chú trọng; thực hiện nhiều giải pháp phòng chống dịch bệnh; khống chế được dịch sởi, chân tay miệng; quốc phòng an ninh được tăng cường...

Tuy nhiên, kinh tế - xã hội vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức, do các tác động từ việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan. Ngay trong tháng 5, xuất khẩu, đầu tư nước ngoài, du lịch giảm nhẹ, thị trường vàng, ngoại tệ, chứng khoán có dao động trong 1-2 ngày nhưng đã ổn định trở lại.

Phó Thủ tướng cũng có báo cáo cụ thể về tình hình Biển Đông và các biện pháp ứng phó. Từ đầu tháng 5-2014, Trung Quốc ngang ngược hạ đặt giàn khoan và triển khai lực lượng bảo vệ. Trước diễn biến phức tạp trên Biển Đông, toàn đảng, toàn dân, toàn quân ta đoàn kết một lòng, kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, để ổn định đất nước; thực hiện quyết liệt và đồng bộ nhiều giải pháp hòa bình, phù hợp với pháp luật quốc tế, yêu cầu Trung quốc rút giàn khoan.

Báo cáo cũng tập trung vào hoạt động khai thác thủy sản và những chính sách, hỗ trợ của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay để giúp ngư dân yên tâm bám biển, khai thác thủy sản, góp phần bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Các nội dung tiếp theo của báo cáo về lĩnh vực lao động việc làm; y tế; vệ sinh an toàn thực phẩm; phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu và thông tin truyền thông, quản lý bảo đảm an toàn thông tin mạng.

15h20: Các vị đại biểu QH lần lượt đặt câu hỏi chất vấn đối với Phó Thủ tướng.

ĐB Nguyễn Bá Thuyền nêu chất vấn đầu tiên về các giải pháp của Chính phủ để nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ.

Câu hỏi thứ hai của ĐB này là: “Trước diễn biến tình hình Biển Đông, một số phần tử xấu lợi dụng biểu tình, gây bạo loạn, đập phá, trộm cắp, cướp tài sản, gây bất bình trong dự luận, làm mất lòng tin của nhà đầu tư vào Việt Nam. Chính phủ đã có giải pháp gì khắc phục hậu qủa, ngăn ngừa các sự cố đã xảy ra, lấy lại lòng tin của nhà đầu tư vào thị trường Việt Nam?”.

ĐB Lê Như Tiến chất vấn: “Hai vấn đề tội phạm chưa được chặn đứng, tham nhũng chưa bị đẩy lùi đang là vấn đề bức xúc, gây tâm trạng lo ngại, lo lắng, bất an, bất ổn, bức bối trong nhân dân. Là người được giao trách nhiệm chỉ đạo những lĩnh vực nóng, Phó Thủ tướng cho biết các giải pháp mạnh, quyết liệt, đột phá trong thời gian tới để chặn đứng tội phạm, đẩy lùi tham nhũng, nhất là tham nhũng trong các cơ quan phòng chống tham nhũng và trong các cơ quan bảo vệ pháp luật nhằm xây dựng lòng tin bền vững trong cử tri và dư luận xã hội?”.

“Hai từ Việt Nam thân yêu của chúng ta được thế giới đưa tin rất nhiều và xuất hiện trên các trang truyền thông quốc tế. Cờ tổ quốc Việt Nam được người Việt Nam ở nước ngoài và cả người nước ngoài phất cao tung bay ở nhiều thành phố, nhiều nước trên thế giới. Đúng là “trong họa có phúc”, trong thách thức có cơ hội. Vậy Chính phủ đã và sẽ làm gì để nắm bắt cơ hội này, để thế giới tiếp tục ủng hộ Việt Nam, các nhà đầu tư vẫn chọn Việt Nam là điểm đến, khách du lịch đến Việt Nam nhiều hơn?’ - ĐB Trần Hoàn Ngân nêu câu hỏi đầu tiên.

Câu hỏi thứ hai là hiện nay cử tri còn nhiều bức xúc, nhất là về vấn đề hàng gian, hàng giả hàng nhập lậu gây tác hại nghiêm trọng đến tình hình kinh tế trật tự xã hội và sức khỏe của nhân dân. Chính phủ đã và sẽ có biện pháp cụ thể gì trong thời gian tới để ngăn chặn có hiệu quả hiện tượng trên?

Sau giờ nghỉ giải lao, Phó Thủ tướng sẽ trả lời những nội dung trên cùng một số chất vấn của các ĐB khác.

15h52: Trả lời câu hỏi của ĐB Nguyễn Bá Thuyền, Phó Thủ tướng khẳng định, đến nay, chúng ta không phụ thuộc về kinh tế với bất cứ nước nào.

Giải pháp đặt ra là phải đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, từng bước nâng cấp nền kinh tế hiệu quả chất lượng; thu hút đầu tư mạnh mẽ hơn, có chọn lọc hơn, đặc biệt là những dự án mạng hàm lượng khoa học hơn, mang lại môi trường tốt hơn cho nước ta; hỗ trợ DN và người dân để đủ sức hấp thụ sự đầu tư của DN nước ngoài; đẩy mạnh CPH DN Nhà nước, nâng cao năng lực của DN nội tại; mở rộng đa dạng hóa thị trường, phát triển các nguồn nguyên liệu trong nước…

Trong vấn đề thị trường, chúng ta chủ trương giữ quan hệ làm ăn với Trung Quốc qua các hiệp định đa phương, song phương trên tinh thần hai bên cùng có lợi.

Trả lời câu hỏi thứ hai của ĐB Nguyễn Bá Thuyền, Phó Thủ tướng nêu nguyên nhân của tình hình trên là khi TQ đặt giàn khoan, gây nên sự bức xúc trong người dân, công nhân; mâu thuẫn giữa giới chủ và công nhân trong môi trường làm việc; có tội phạm hình sự tham gia cướp bóc; có bàn tay, chỉ đạo của kẻ xấu…

Trước tình hình trên, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo kịp thời các ngành chức năng, địa phương lập lại trật tự nhanh chóng, tạm giữ hành chính gần 2000 người, khởi tố 244 vụ và hơn 500 bị can; tiến hành nhiều giải pháp kịp thời, đồng bộ hỗ trợ cho các DN (giải quyết vấn đề bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội; hỗ trợ cho người lao động; bổ sung thêm người lao động cho DN và một số chính sách mới như giãn thuế, chậm nộp thuế đất, cho mượn mặt bằng xây dựng nhà xưởng…)

Với những chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng và các địa phương, ngay lúc đó, phục hồi 90% và cách đây một vài ngày, Bình Dương có 100% DN hoạt động trở lại bình thường.

Đáng mừng là các nhà đầu tư yên tâm làm ăn ở Việt Nam. Nhiều nhà đầu tư, công nhân của Đài Loan, Trung Quốc đã quay lại làm việc ở Việt Nam; 100% các DN đã hoạt động tốt.

Đồng tình phần nào với nhận định của ĐB Lê Như Tiến, Phó Thủ tướng cho biết sắp tới sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định về pháp luật; làm tốt hơn công tác dự báo, nắm tình hình, điều tra địa bàn, phát động toàn dân bảo vệ Tổ quốc; cảnh báo răn đe, không để lọt tội phạm; khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh; hợp tác quốc tế để phòng chống tội phạm...

Nội dung chất vấn thứ hai về phòng chống tham nhũng của ĐB Tiến, Phó Thủ tướng cho biết thời gian qua đã phát hiện, xét xử điều tra nhiều vụ án tham nhũng lớn, được dư luận đồng tình. Tuy nhiên, tình hình tham nhũng chưa được ngăn chặn, còn nhiều phức tạp, thách thức.

Biện pháp là tuyên truyền, phổ biến pháp luật; hoàn thiện thể chế pháp luật; củng cố lực lượng trực tiếp chống tham nhũng; tổ chức tốt các hình thức tiếp nhận thông tin; thường xuyên kiểm tra đánh giá những lĩnh vực nhạy cảm; xác định trách nhiệm của người đứng đầu…

Về chất vấn của ĐB Nguyễn Hoàng Ngân, Phó Thủ tướng bày tỏ vui mừng khi cả thế giới, kể cả các tổ chức, chính phủ đã rất ủng hộ Việt Nam bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc vì chính nghĩa bao giờ cũng thắng. Chúng ta cũng đã đấu tranh hòa bình. Việt Nam sẽ làm hết sức mình giữ mối quan hệ hòa bình, tôn trọng nhau để phát triển. Chúng ta cũng chủ động xây dựng, phát triển đất nước để bảo vệ Tổ quốc, giữ lại niềm tin ở lĩnh vực đầu tư và du lịch. Quyết liệt cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh, mở rộng thị trường; hòa thiện thể chế kinh tế thị trường; tiếp tục bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhà đầu tư.

“Về tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, chúng ta đã có một số biện pháp ngăn chặn nhưng trên thực tế, hoạt động này còn diễn ra nghiêm trọng. Chủ trương của Chính phủ là ngăn chặn, đẩy lùi quyết liệt hơn, đồng bộ hơn. Giải pháp trước hết là kiện toàn bộ máy của lực lượng chống buôn lậu; đấu tranh xử lý nghiêm một số vụ nghiêm trọng…” – Phó Thủ tướng trả lời câu hỏi thứ hai của ĐB Ngân.

Trả lời chất vấn của ĐB Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long) về tình hình xuất khẩu gạo ở nước ta, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ đã đề ra nhiều chính sách hỗ trợ người trồng lúa. Giải pháp đưa ra là phải tái cơ cấu mạnh mẽ ngành nông nghiệp để nâng cao giá trị, phát triển bền vững; thực hiện đồng bộ chính sách cho người trồng lúa. Với giải pháp như vậy, dứt khoát người trồng lúa sẽ có lãi 30% để giữ được diện tích, sản lượng.

Về thực trạng SV tốt nghiệp ra trường thất nghiệp, theo Phó Thủ tướng khi tăng 1% GDP, giải quyết 300.000 việc làm, Năm 2014, phải giải quyết 1,6 triệu việc làm. Trong 1 năm, chúng ta có trên 400.000 SV ra trường, 1 triệu thanh niên bước vào độ tuổi lao động thì bức xúc về việc làm rất lớn.

Giải pháp là nâng cao chất lượng tăng trưởng; đào tạo phải gắn với nhu cầu xã hội, không thể đào tạo không có đầu ra; phải có chính sách hỗ trợ việc làm, chính sách xuất khẩu lao động tốt hơn; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

ĐB Huỳnh Nghĩa (Đà Nẵng) chất vấn về tiến độ thực hiện các dự án, công trình quan trọng do Bộ GTVT đang thực hiện, Phó Thủ tướng cho biết Bộ đã và đang thực hiện quyết liệt trên tinh thần hoàn thành nhưng bảo đảm chất lượng an toàn giao thông.

“Bên cạnh những biện pháp tái cấu trúc bình thường như chúng ta làm, trong tình hình hiện nay, Chính phủ có biện pháp gì đột phá hơn để thoát dần sự lệ thuộc vào thị trường nguyên vật liệu của Trung Quốc đối với một loạt các ngành” – trả lời chất vấn này của ĐB Trần Du Lịch (TP.HCM), Phó Thủ tướng cho rằng không phải bây giờ chúng ta mới tái cơ cấu. Đây là nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và QH giao và đã có những bước tiến bộ đúng mực.

Trong bối cảnh hiện nay, cần đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng ở tất cả các cấp độ; tháo gỡ trở ngại lớn nhất là thể chế và nguồn nhân lực; chú ý khắc phục mặt trái của nền kinh tế thị trường; đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường kinh doanh thu hút. Tái cơ cấu phải gắn với hội nhập quốc tế, nâng cao năng lực DN trong nước, chú ý vấn đề thị trường, chú ý phát triển công nghệ…

16h28: Một số ĐB tiếp tục đặt câu hỏi. 

ĐB Lê Như Tiến đặt lại câu hỏi, một trong những giải pháp hữu hiệu của phòng chống tham nhũng là kiểm soát tài sản gia tăng của cán bộ công chức. Tài sản đã kê khai nhưng phải công khai tại nơi công tác, cư trú để nhân dân phát hiện, giám sát. Thời gian qua chúng ta có kê khai nhưng không công khai. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, có bao nhiêu cán bộ cao cấp công khai minh bạch và phải giải trình về khối tài sản?

Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ có Nghị định về người đứng đầu và minh bạch tài sản. Việc công khai minh bạch chưa làm tốt chứng tỏ văn bản pháp luật là có nhưng triển khai ở một số cấp, ngành còn hạn chế. Do đó cần tiếp tục triển khai tốt công khai minh bạch và giải trình tài sản tăng thêm. Về số liệu cụ thể, Phó Thủ tướng cho biết chỉ có thể qua thanh tra mới phát hiện được.

ĐB Nguyễn Sỹ Cương chất vấn về “lễ hội tràn lan, hội chứng Festival” gây tốn kém nhiều cho ngân sách địa phương, ngân sách nhà nước. Phó Thủ tướng nêu quan điểm lễ hội theo thống kê, có gần 8000 lễ hội, nhưng chủ yếu là lễ hội dân gian (trên 88%), còn lại là lễ hội cấp quốc gia, lễ kỷ niệm lớn cấp nhà nước. Trên tinh thần đó, giải pháp là XHH mạnh mẽ lĩnh vực lễ hội dân gian, kể cả Festival, tôn trọng bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, tiết kiệm cho ngân sách nhà nước; tăng cường văn minh trật tự ở lễ hội… đưa lễ hội vào nề nếp, tránh tràn lan.

Là người cuối cùng đặt câu hỏi, ĐB Lê Đình Thanh kiến nghị Chính phủ nên cho vay với những HS nghèo, học giỏi, HS học nghề sẽ hiệu quả hơn, Phó Thủ tướng cho rằng đây là sáng kiến tốt, khắc phục tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”, sẽ giao cho các bộ ngành chức năng tiếp tục nghiên cứu, xử lý.

16h43: QH dừng phần chất vấn với Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng phát biểu kết thúc phiên chất vấn kéo dài 2,5 ngày qua.

Chủ tịch khẳng định phiên chất vấn đã thành công. Chất vấn và trả lời chất vấn bình tĩnh, sáng suốt, thẳng thắn, giải đáp những vấn đề đồng bào cử tri cả nước, QH đặt ra. Qua theo dõi báo chí, phương tiện thông tin đại chúng, đồng bào cử tri hài lòng với phiên chất vấn này.

“Chúng ta đã nhìn thẳng vào sự thật và thấy còn nhiều yếu kém cả về kinh tế, an ninh trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm. Quyết tâm của QH là đoàn kết toàn dân, phấn đấu với tinh thân cao nhất trong điều kiện khó khăn cũ đang còn, khó khăn mới lại xuất hiện nhưng vẫn hoàn thành nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội cho nhân dân” – Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nêu quyết tâm.

Chủ tịch QH đề nghị các cơ quan của QH, các ngành, các cấp phối hợp để tiếp tục giải quyết những kiến nghị mà cử tri đặt ra ở phiên họp trước nhưng chưa thấu đáo.

QH đã nhận thấy an ninh về nợ công đang bị đe dọa, là vấn đề cần được rà soát điều chỉnh, nghiêm túc xem xét thận trọng để bảo đảm an toàn, an ninh quốc gia, rộng hơn là bảo vệ kinh tế vi mô ổn định, phát triển vững chắc trong thời gian tới.

QH đã yêu cầu ngành giáo dục khẩn trương tìm mọi biện pháp khắc phục những tồn tại, yếu kém, xây dựng cho được đề án đổi mới toàn diện, căn bản GD-ĐT.

QH nhất trí thống nhất hệ thống pháp luật, thể chế mặc dù đã có rất nhiều công sức xây dựng, đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước trong thời gian qua nhưng hiện cần phải tiếp tục đổi mới theo tinh thần của Hiến pháp, công khai, minh bạch, rõ ràng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Về đấu tranh phòng chống tham nhũng, QH một lần nữa thể hiện quyết tâm của mình, là nhiệm vụ sống còn, cấp bách, gian khổ, khẩn trương, kiên trì và có biện pháp và còn phải tiếp tục triển khai một cách có hiệu quả hơn.

Sau phiên họp này, QH giao cho UBTV QH, Hội đồng Dân tộc và các UB sẽ lưa chọn một số chuyên đề, một số vị để tiến hành chất vấn tại kỳ họp của TVQH và nghe báo cáo giải trình của các vị bộ trưởng, trưởng ngành ở các phiên họp của Hội đồng Dân tộc và các UB khác của QH.