Chất vấn, giám sát - “Chẩn đúng bệnh”, “kê đúng đơn” giải quyết việc khó

Bài 1: Lựa chọn vấn đề đúng, trúng, sát thực tiễn

Lựa chọn vấn đề giám sát, chất vấn đúng, trúng và theo đến cùng sự việc, điều này giúp cơ quan dân cử Thủ đô chỉ rõ những hạn chế, yếu kém trong tổ chức thực thi pháp luật. Nhờ đó, các tổ chức, cá nhân được giám sát, chất vấn nhận thức rõ hạn chế cần khắc phục, từ đó sửa chữa, đề ra giải pháp thực hiện, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết các vấn đề dân sinh bức xúc trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Tâm điểm là mong muốn của cử tri

Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát, chất vấn là một trong những hoạt động trọng tâm mà HĐND các cấp thành phố Hà Nội nỗ lực thực hiện trong thời gian qua.

Ngay sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12-9-2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND (Nghị quyết số 594), hoạt động giám sát của cơ quan dân cử đã đạt được những hiệu quả thiết thực. Không những phát hiện, chỉ rõ những hạn chế, yếu kém trong tổ chức thực thi pháp luật, cơ quan dân cử còn "kê đúng đơn”, giúp các tổ chức, cá nhân được giám sát thấy rõ những khuyết điểm, hạn chế để khắc phục, sửa chữa. Hoạt động này cũng đã giúp HĐND các cấp đưa ra những “liều thuốc” hữu hiệu trong việc xử lý những việc khó tại các địa phương.

Tại Hà Nội, thực hiện Nghị quyết số 594 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong 11 tháng của năm 2024, HĐND các cấp thành phố Hà Nội đã có những đổi mới quan trọng nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát, chất vấn. Nội dung các kỳ họp đã thể hiện rõ nét vai trò, trách nhiệm của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, góp phần hoàn thành tốt các nhiệm vụ chung của thành phố. Các kỳ họp đã đưa ra họp bàn về những quyết sách quan trọng của thành phố và các địa phương.

Đáng chú ý, hoạt động chất vấn, giải trình của Thường trực HĐND thành phố đã được thực hiện theo hướng thực chất, hiệu quả. Việc ban hành nghị quyết về hoạt động chất vấn, giám sát đã tạo được những hiệu ứng tích cực, thể hiện sự sâu sát, quyết liệt của cơ quan dân cử trong việc làm tròn trách nhiệm là người đại biểu của nhân dân.

Để có được những phiên giải trình, chất vấn chất lượng, Thường trực HĐND thành phố đã lựa chọn kỹ vấn đề chất vấn, giải trình, xây dựng nội dung chương trình cụ thể, chi tiết để tổ chức thực hiện. Việc công khai nội dung phiên chất vấn tại các kỳ họp HĐND trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương cũng đã giúp đông đảo cử tri và các tầng lớp nhân dân có thể theo dõi toàn bộ nội dung của các phiên chất vấn...

Điểm mới đáng chú ý là HĐND thành phố đã biểu quyết thông qua Nghị quyết phiên chất vấn kèm theo phụ lục các nội dung, cam kết, nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình để UBND thành phố và các cấp, ngành tập trung khắc phục các tồn tại, hạn chế, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quản lý nhà nước đối với nội dung chất vấn.

Đi đến cùng trong giải quyết việc khó

Tại kỳ họp thường lệ giữa năm 2024 của HĐND quận, huyện, thị xã và các phường, xã, thị trấn, các phiên chất vấn đã tập trung vào việc thực hiện các kết luận chất vấn, giám sát của HĐND tại các kỳ trước với trên 274 lượt ý kiến chất vấn ở cấp huyện và 1.394 ý kiến chất vấn tại HĐND cấp xã.

Nổi bật, HĐND quận Ba Đình đã tái chất vấn về công tác quản lý đất đai, tài nguyên và vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ, xây dựng chính quyền, cải cách hành chính. HĐND huyện Chương Mỹ chất vấn về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và bảo vệ môi trường. Trong khi đó, HĐND quận Hoàn Kiếm dành 1/3 thời gian kỳ họp để xem xét, đánh giá kết quả thực hiện kết luận của chủ tọa tại phiên chất vấn về các giải pháp nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của mạng lưới y tế cơ sở…

Đáng chú ý, thông qua hoạt động giám sát, chất vấn của HĐND các cấp, nhiều dự án chậm tiến độ, gây bức xúc trong nhân dân đã được các đại biểu “điểm mặt, chỉ tên”.

Đó là dự án Nhà tang lễ quận Thanh Xuân, thuộc danh mục các dự án vốn ngoài ngân sách thu hồi đất theo Nghị quyết số 19/NQ-HĐND ngày 5-12-2017 của HĐND thành phố. Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn chưa thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư triển khai dự án.

Việc chậm trễ trong thực hiện theo tiến độ dự án Công viên văn hóa vui chơi giải trí thể thao quận Hà Đông như với cam kết tại phiên chất vấn tại kỳ họp thứ mười bốn của HĐND thành phố.

Theo đó, tại Nghị quyết số 19/NQ-HĐND, HĐND thành phố đã yêu cầu UBND quận Hà Đông khẩn trương xây dựng hạ tầng và giải phóng mặt bằng 40ha đất nông nghiệp để triển khai dự án. Tại Nghị quyết số 32/NQ-HĐND, HĐND thành phố đã yêu cầu UBND quận Thanh Xuân tập trung kiểm đếm, giải phóng mặt bằng và phải quyết tâm hoàn thành toàn bộ dự án trong tháng 1-2025.

Đánh giá về hiệu quả các phiên chất vấn, ông Nguyễn Hữu Thắng (phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân) cho biết, các phiên chất vấn của HĐND thành phố được thông tin rộng rãi trên báo chí, truyền hình của Thủ đô nên cử tri và nhân dân dễ dàng theo dõi, nắm bắt. Các đại biểu đã chọn vấn đề chất vấn bám sát thực tế. Đó là các dự án: Bệnh viện, khu vui chơi, nhà máy xử lý rác thải,... chậm tiến độ gây lãng phí ngân sách và ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Cử tri Phạm Thanh Hà (phường Quang Trung, quận Hà Đông) bày tỏ, với người dân ở các khu đô thị lớn, việc có thêm không gian vui chơi, giải trí luôn được người dân mong chờ. Tôi tin tưởng rằng, với chỉ đạo sát sao của HĐND thành phố, sự nỗ lực của chính quyền địa phương, dự án Công viên văn hóa vui chơi giải trí thể thao quận Hà Đông sẽ sớm được hoàn thành để người dân Hà Đông có thêm không gian thoáng mát thư giãn và tổ chức các hoạt động thể dục, thể thao ngoài trời.

Nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cử tri, nội dung các phiên chất vấn của HĐND thành phố đã bám sát thực tiễn của từng địa phương, đơn vị để lựa chọn vấn đề đưa ra thảo luận. Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn đánh giá, câu hỏi chất vấn của đại biểu HĐND các cấp không chỉ thể hiện sự tâm huyết, trách nhiệm của các vị đại biểu mà còn là những vấn đề “người thật, việc thật”.

Từ thực tiễn của các phiên chất vấn, HĐND thành phố đã đề nghị Thường trực HĐND các cấp bám sát Nghị quyết số 594 của Quốc hội để lựa chọn vấn đề chất vấn, giải trình cho trúng, sát thực tiễn, dư luận quan tâm. Đặc biệt là việc tái chất vấn những nội dung khi các cơ quan chịu sự giám sát không thực hiện đúng cam kết trên tinh thần: Vì mục tiêu chung, vì sự phát triển của Thủ đô Hà Nội.

(Còn nữa)

“

Năm 2023, HĐND thành phố đã tổ chức 2 phiên chất vấn, giải trình. Phiên chất vấn diễn ra dân chủ, sôi nổi, thẳng thắn, trách nhiệm, xây dựng, thực chất và rất hiệu quả. HĐND thành phố, Thường trực HĐND thành phố, các ban, Tổ đại biểu HĐND thành phố đã tổ chức 37 cuộc giám sát, khảo sát.

Trong năm 2024, HĐND thành phố, Thường trực HĐND, các ban, Tổ đại biểu HĐND thành phố đã tổ chức gần 40 cuộc giám sát, chất vấn, giải trình. Qua theo dõi có thể thấy, các đơn vị đã tổ chức các cuộc giám sát, các phiên chất vấn, giải trình theo đúng quy định của luật, khoa học và giám sát, đi đến cùng vấn đề đặt ra.