Chống thất thu thuế trong chuyển nhượng bất động sản

Theo quy định hiện hành đối với hoạt động kinh doanh mua bán, chuyển nhượng bất động sản, cá nhân phải nộp 2% tiền thuế trên giá chuyển nhượng, doanh nghiệp nộp 20% trên thu nhập. Hai cách tính thuế đang được áp dụng là dựa vào giá ghi trên hợp đồng và dựa theo khung giá đất do Nhà nước quy định nếu hợp đồng không ghi rõ hoặc giá thấp hơn khung quy định.

Tuy nhiên, hiện nay, không ít người mua và người bán "bắt tay nhau" để ghi giá chuyển nhượng trong hợp đồng công chứng thấp hơn so với giá chuyển nhượng thực tế, hoặc thực hiện hai hợp đồng (1 hợp đồng viết tay ghi giá mua bán thật, 1 hợp đồng công chứng ghi giá thấp hơn để khai thuế thấp) nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ thuế.

Theo Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế) Lý Thị Hoài Hương, công tác quản lý hoạt động chuyển nhượng bất động sản hiện nay gặp nhiều khó khăn do liên quan đến nhiều luật cũng như ý thức tự giác thực hiện nghĩa vụ thuế của người dân chưa cao.

“Hơn nữa, theo quy định pháp luật về thuế, người nộp thuế kê khai, nộp thuế không đúng với giá thực tế chuyển nhượng thì cơ quan thuế có quyền ấn định thuế, nhưng cơ quan thuế không có chức năng điều tra nên việc thu thập thông tin làm căn cứ ấn định thuế gặp nhiều khó khăn”, bà Lý Thị Hoài Hương chia sẻ.

Chuyên gia kinh tế - tài chính Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, để bảo đảm công bằng giữa các tổ chức, cá nhân nộp thuế, tránh thất thu thuế đối với hoạt động kinh doanh bất động sản, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó, Nhà nước cần phải xác định lại giá trị của bảng khung giá đất ngang bằng với giá thị trường.

Liên quan đến giải pháp, đầu năm nay, Bộ Tài chính đã có công văn đề nghị Bộ Công an chỉ đạo Công an các địa phương phối hợp các cục thuế xử lý nghiêm giao dịch có dấu hiệu trốn thuế. Đồng thời, đề nghị Bộ Tư pháp, UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo các sở tư pháp phối hợp chặt chẽ với cục thuế yêu cầu các tổ chức hành nghề công chứng hướng dẫn người dân, chủ đầu tư dự án bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản... kê khai trên hợp đồng công chứng theo giá thực tế mua bán, làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật.

Còn bà Lý Thị Hoài Hương cho biết, Tổng cục Thuế đang nghiên cứu, tham mưu với các cơ quan chức năng sửa đổi, bổ sung đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật về thuế liên quan đến căn cứ tính thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ và thuế thu nhập doanh nghiệp. Tổng cục Thuế cũng xây dựng Đề án "Tăng cường quản lý thuế và chống thất thu thuế đối với hoạt động kinh doanh bất động sản" với đề xuất chỉ thanh toán qua ngân hàng trong kinh doanh bất động sản. Quy định này nhằm kiểm soát dòng tiền trong giao dịch bất động sản, làm cơ sở căn cứ tính thuế để chống gian lận. Đồng thời, Tổng cục Thuế đề xuất bổ sung chức năng điều tra cho cơ quan thuế.

Cơ quan thuế các cấp cũng chủ động phối hợp với các sở tư pháp chỉ đạo các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tuyên truyền, hướng dẫn người dân kê khai đúng thực tế giá mua - bán trong các giao dịch chuyển nhượng bất động sản; thu thập thông tin, rà soát cơ sở dữ liệu để xác định doanh thu, đôn đốc kê khai, nộp thuế theo quy định; đồng thời sẽ xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm.