Bộ GT-VT trình Chính phủ phương án xử lý BOT Cai Lậy mới

Theo đó, phương án một, giữ nguyên vị trí trạm, giảm giá 30% cho tất cả xe qua trạm, ô tô 4 chỗ từ 25.000 đồng/xe/lượt xuống còn 15.000 đồng/xe/lượt và mở rộng phạm vi miễn giảm cho các hộ dân sống lân cận. Thời gian hoàn vốn đầu tư dự án khoảng 15 năm 9 tháng. Với phương án này sẽ không cần Nhà nước bố trí ngân sách nhưng lại kéo dài thời gian hoàn vốn.

Phương án hai, lập thêm một trạm trên tuyến tránh sau đó thu cả hai trạm, giảm giá vé trạm trên quốc lộ xuống khoảng 30% và giữ nguyên mức giá cũ đối với trạm tuyến tránh. Ưu điểm của phương án này là giảm phản ứng từ dư luận, nhưng lại phát sinh kinh phí xây dựng trạm mới khoảng 90 tỷ đồng, gây ách tắc giao thông quốc lộ và có thể ảnh hưởng đến các BOT khác.

Phương án ba sẽ giữ nguyên vị trí trạm cũng như mức giá vé hiện tại. Bộ Giao thông Vận tải đánh giá phương án này khả thi về tài chính, đảm bảo chống ùn tắc và không phải bố trí ngân sách nhưng hiện còn vấp phải phản ứng từ người dân như thời gian qua.

Với phương án bốn, Bộ Giao thông Vận tải đề xuất chuyển hẳn trạm thu phí BOT Cai Lậy về tuyến tránh. Ưu điểm phương án là được người dân đồng thuận, nhưng theo ước tính, nếu dời trạm vào tuyến tránh, Nhà nước phải dùng ngân sách bù khoảng 1.250 tỷ đồng.

Phương án năm là chuyển đổi hình thức hợp đồng, xóa bỏ trạm BOT Cai Lậy hiện nay, không thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ và dùng vốn Nhà nước thanh toán hàng năm cho nhà đầu tư tương ứng với doanh thu hợp đồng BOT đã ký. Thời gian hoàn trả tương ứng thời gian thực hiện hợp đồng BOT (7 năm 7 tháng). Số tiền thanh toán có thể phát sinh lên hơn 2.000 tỷ đồng.

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Nhật, việc quyết định phương án trạm thu phí Cai Lậy sẽ có ảnh hưởng đến các dự án tương tự (5 dự án có đầu tư tuyến tránh, thu phí trên đường hiện hữu và 4 dự án thu phí đồng thời trên đường hiện hữu và trên tuyến mới).

Do vậy, các phương án xử lý trạm thu phí BOT Cai Lậy cần được xem xét thận trọng, tránh ảnh hưởng đến các dự án BOT khác cũng như môi trường đầu tư, đặc biệt là việc triển khai dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam sắp tới.

Mặc dù đề xuất 5 phương án xử lý BOT Cai Lậy, nhưng Bộ Giao thông Vận tải lại đề xuất Chính phủ ưu tiên lựa chọn phương án 1 và phương án 2 với những phân tích về ưu điểm của phương án đã được nêu ra.

Trạm thu phí BOT Cai Lậy nằm trong dự án BOT tuyến tránh thị xã Cai Lậy và bảo trì, tăng cường mặt đường Quốc lộ 1 khởi công năm 2014. Trong đó, phần tuyến tránh được đầu tư mới dài 12 km, xây mới 7 cầu, tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng. Phần sửa chữa Quốc lộ 1 dài 26,5 km với vốn đầu tư trên 300 tỷ đồng.

Trạm hoạt động từ ngày 1-8-2017, sau đó nhiều tài xế đã sử dụng tiền lẻ mua vé để phản đối trạm đặt sai vị trí nên chủ đầu tư phải liên tục thu, xả trạm nhiều lần. Bốn tháng sau khi hoạt động, Thủ tướng quyết định dừng thu phí trạm BOT Cai Lậy chờ Bộ Giao thông Vận tải trình phương án giải quyết.

Theo Bộ Giao thông Vận tải, cả nước hiện có 88 trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức BOT; trong đó Bộ Giao thông Vận tải quản lý 74 trạm, UBND các tỉnh quản lý 14 trạm. Có 9 dự án đầu tư theo hình thức BOT được triển khai trên nền đường cũ và đầu tư tuyến tránh tương tự như dự án BOT quốc lộ 1 Tiền Giang.