Ba vấn đề của đăng kiểm

Tuy nhiên, những quy định mới về đăng kiểm mới chỉ giải quyết một phần những bất cập trong hoạt động đăng kiểm. Thực tế, những vụ việc xảy ra trong hoạt động đăng kiểm vừa qua rất nghiêm trọng, gây ra hệ lụy lớn. Có tới 600 lãnh đạo, công chức, viên chức, đăng kiểm viên bị khởi tố; trong số 281 đơn vị đăng kiểm, có tới 106 đơn vị phải đóng cửa để điều tra sai phạm. Điều này xuất phát từ các văn bản quy phạm thiếu đồng bộ, chặt chẽ hoặc quá cứng nhắc không phù hợp thông lệ quốc tế. Trung tâm đăng kiểm tư nhân phát triển nhanh, thiếu kiểm soát dẫn tới cạnh tranh không lành mạnh, nảy sinh tiêu cực. Trong khi đó, hoạt động kiểm tra, giám sát thiếu chặt chẽ, làm cho tiêu cực lan rộng nhiều nơi. Khi cơ quan chức năng điều tra, xử lý, hệ thống đăng kiểm đứng trước nguy cơ đổ vỡ.

Từ đầu năm 2023 đến nay, Bộ Giao thông - Vận tải cùng các bộ, ngành liên quan đã nỗ lực phục hồi hoạt động của các trung tâm đăng kiểm, rà soát toàn bộ hoạt động đăng kiểm để bảo đảm vừa chặt chẽ vừa thông thoáng. Bộ đã ban hành Thông tư số 02/2023/TT-BGTVT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 16/2021/TT-BGTVT về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, với nhiều quy định mới như miễn đăng kiểm lần đầu với xe mới sản xuất và giãn chu kỳ kiểm định thêm 6 tháng với xe dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải, qua đó giảm thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Mới nhất, Chính phủ ban hành Nghị định số 30/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 139/2018/NĐ-CP về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, theo hướng đơn vị đăng kiểm được thành lập phải phù hợp quy hoạch, đăng kiểm viên trên mỗi dây chuyền giảm từ 3 xuống 2, giảm thời gian thực tập trong điều kiện của đăng kiểm viên, phân cấp quản lý cho các sở giao thông - vận tải… Đây là những quy định nhằm khắc phục bất cập thiếu đăng kiểm viên, sớm khôi phục hoạt động của các trung tâm đăng kiểm.

Để giải quyết rốt ráo vấn đề đăng kiểm, trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Văn Thắng nêu 3 vấn đề phải xử lý. Đó là điều chỉnh cơ chế tài chính, loại bỏ giá đăng kiểm ra khỏi danh mục giá Nhà nước quản lý, để thị trường quyết định, bảo đảm thu nhập cho các đăng kiểm viên. Tập trung tuyển dụng, đào tạo cán bộ đăng kiểm để có đủ lực lượng bố trí trở lại tất cả các trung tâm đăng kiểm, để tất cả dây chuyền hoạt động bình thường. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, kiểm soát chặt chẽ, giảm tối đa việc kiểm định thủ công, đồng thời đăng ký đăng kiểm qua mạng, thanh toán bằng tài khoản.

Giải quyết vấn đề đăng kiểm không chỉ là câu chuyện xếp hàng, ùn tắc phương tiện đăng kiểm mà còn là tạo ra môi trường minh bạch, công khai, không còn đất cho tiêu cực phát sinh.