ADB: Kinh tế Việt Nam vẫn có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất châu Á

Ngày 3-4, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã công bố báo cáo “Triển vọng phát triển châu Á - ADO 2020" cho biết tăng trưởng kinh tế Việt Nam dự tính giảm mạnh trong năm 2020 xuống mức 4,8%.

Con số này là do chịu tác động cú sốc ban đầu về nguồn cung, do ảnh hưởng dịch viêm đường hô hấp cấp (Covid-19) bùng phát và tiếp theo là các tác động giảm mạnh về cầu hiện vẫn đang diễn ra tại các quốc gia là đối tác thương mại và đầu tư chính của Việt Nam.

Mặc dù vậy, ông Eric Sidgwick, Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam vẫn khẳng định: “Cho dù các hoạt động kinh tế suy giảm và các rủi ro do dịch Covid-19 vẫn còn, Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất khu vực châu Á”. 

Theo phân tích của các chuyên gia ADB, tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm xuống mức 3,8% trong quý 1 so với mức 6,8% cùng kỳ năm 2019. Việc hạn chế đi lại nhằm ngăn chặn lây lan vi rút dẫn đến tiêu dùng nội địa chậm lại. Ngành công nghiệp chế biến chế tạo duy trì được sản xuất cho dù có những khó khăn trong thời gian đầu, chủ yếu dựa vào nguyên vật liệu tồn kho, tuy nhiên nguồn nay cũng đang giảm dần.

Bên cạnh đó, sản xuất nông nghiệp bị đình trệ, do cầu tiêu thụ nông sản xuất khẩu giảm và ảnh hưởng nghiêm trọng của xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tăng trưởng của khu vực dịch vụ, khu vực bị tác động nhiều nhất của  đại dịch, giảm xuống chỉ còn 3,2% trong quý 1 so với mức 6,5% cùng kỳ năm trước.  

Lạm phát trong tháng 3 giảm 0,7% so với tháng 2, song lạm phát bình quân trong quý 1 đã tăng lên 5,6%, mức cao nhất của cùng kỳ trong suốt giai đoạn 2016-2020, chủ yếu là do giá dịch vụ y tế và giá thịt lợn đều tăng; trong đó, giá thịt lợn tăng kéo theo việc tăng giá của các loại thịt thay thế. Trong cả năm 2020, lạm phát bình quân dự kiến sẽ ở mức 3,3% và tiếp tục tăng lên 3,5% vào năm 2021.

“Nếu đại dịch trở nên tồi tệ hơn dự báo hiện nay và đặc biệt là nếu giá thịt lợn vẫn tiếp tục cao thì áp lực lạm phát có thể gia tăng”, chuyên gia ADB dự báo.

Ngoài ra, hoạt động sản xuất kinh doanh đình trệ đã làm nhu cầu tín dụng suy yếu đáng kể. Vào cuối tháng 2, tăng trưởng tín dụng ước tăng 0,1% so với cuối năm 2019, mức thấp nhất trong cùng kỳ của 6 năm qua. Để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng, ngày 4-3, Chính phủ đã công bố gói hỗ trợ trị giá khoảng 10,8 tỷ USD để cơ cấu lại thời hạn trả nợ miễn, giảm lãi suất và phí.

Chính phủ cũng đưa ra hai gói hỗ trợ ngân sách trị giá 1,3 tỷ USD bao gồm giảm các loại thuế, phí cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng, đồng thời, cũng giãn thời hạn nộp thu và dự tính các hỗ trợ về mặt ngân sách của Chính phủ sẽ còn tăng lên. Ngân hàng Nhà nước cũng cắt giảm các lãi suất chính sách từ 0,5%-1%, hạ trần lãi suất tiền gửi bằng VND với các kỳ hạn dưới 6 tháng và hạ trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với những lĩnh vực ưu tiên.

Cũng theo các chuyên gia ADB, mục tiêu bội chi ngân sách 3,4% GDP cho năm 2020 có thể khó đạt được, khi doanh thu thuế từ các khoản thu nhập và thu từ xuất khẩu đều giảm, chi tiêu cho y tế và các quỹ hỗ trợ người lao động đều tăng, cùng với gói hỗ trợ tài khóa mới công bố gần đây. Vì vậy, thâm hụt ngân sách dự báo sẽ tăng lên tương đương 4,2% GDP vào năm 2020 trước khi có sự cải thiện ở mức 3,5% GDP vào năm 2021.

Tuy nhiên, các chuyên gia ADB cũng cho rằng, nền tảng của kinh tế Việt Nam vẫn được duy trì nếu đại dịch được khống chế trong nửa đầu năm 2020, nền kinh tế sẽ phục hồi trở lại với mức tăng trưởng 6,8% trong năm 2021 - theo như dự báo của ADB trước khi xảy ra Covid-19 - và nền kinh tế sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong trung và dài hạn.

Cũng theo báo cáo này, các động lực của tăng trưởng kinh tế - tầng lớp trung lưu ngày càng tăng và khu vực kinh tế tư nhân năng động, hiện vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Môi trường kinh doanh trong nước vẫn tiếp tục được cải thiện. Chi tiêu công ứng phó với ảnh hưởng của dịch bệnh tăng mạnh trong hai tháng đầu năm 2020, có khả năng tiếp tục gia tăng. Số lượng lớn các hiệp định thương mại song phương và đa phương mà Việt Nam tham gia hứa hẹn tăng khả năng tiếp cận thị trường sẽ giúp nền kinh tế tăng tốc trở lại.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng hưởng lợi từ việc Trung Quốc khống chế được dịch Covid-19 và việc phục hồi tăng trưởng trở lại của Trung Quốc sẽ góp phần khôi phục lại chuỗi giá trị toàn cầu.