Xóa tư tưởng trông chờ và “bệnh” thờ ơ

Vận động gắn với phát huy dân chủ

Ông Hoàng Chương, Phó Trưởng ban Phong trào Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết: "MTTQ Việt Nam đã đưa ra một giải pháp quan trọng, đó là lồng ghép các nội dung của phong trào xây dựng NTM với Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư". Từ đó, thông qua các hội nghị của MTTQ, phát huy tinh thần dân chủ để nhân dân góp ý kiến, đồng lòng, đồng thuận thực hiện".

Thực tế, MTTQ các địa phương vừa tuyên truyền, vận động nhân dân vừa nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tâm lý người dân về xây dựng NTM; qua đó, tham mưu với cấp ủy đảng, phối hợp với chính quyền và ban chỉ đạo chương trình NTM chọn nội dung thiết thực, phù hợp. Điển hình như tỉnh Thái Bình có 267 xã, với đặc thù 86% dân số sống ở nông thôn, xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ hàng đầu, MTTQ đã xây dựng đề án lồng ghép hai nội dung này, tập huấn cho 600 cán bộ MTTQ và ban thanh tra nhân dân ở 286 xã, phường, thị trấn các nội dung về xây dựng NTM. MTTQ các cấp chủ động công khai hóa chủ trương, cơ chế, chính sách để "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ" và động viên nhân dân cùng ban thanh tra nhân dân giám sát đầu tư cộng đồng, tham gia giám sát phản biện xã hội. Kết quả 148/267 xã đã thực hiện dồn điền đổi thửa; nhân dân tự nguyện đóng góp hơn 2.000ha đất, xây dựng hơn 43km đường và đóng góp hơn 880 tỷ đồng.

Tại Hà Nội, ông Đỗ Văn Chính, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP Hà Nội cho biết, Ủy ban MTTQ TP Hà Nội có kế hoạch "MTTQ tham gia xây dựng NTM" và chủ trì phát động phong trào "Toàn dân chung sức xây dựng NTM"; tổ chức cho đại diện MTTQ, các đoàn thể, Trưởng ban chỉ đạo xây dựng NTM của 19 quận, huyện, thị xã ký giao ước thi đua; vận động được 38 DN ủng hộ 214 tỷ đồng xây dựng NTM; tổ chức hội nghị đại biểu nhân dân bàn về xây dựng đời sống văn hóa cơ sở hàng năm tại các thôn, làng và các xã nhằm phát huy dân chủ trong nhân dân... Kết quả, 401/577 xã, phường, thị trấn thuộc 19/29 quận, huyện, thị xã thực hiện xây dựng NTM. 38/379 xã đạt 14 -18 tiêu chí; 76/379 xã đạt 10-13 tiêu chí; 252/379 xã đạt 10 tiêu chí. 2/3 xã điểm của thành phố Hà Nội đạt 17 tiêu chí, số còn lại đạt 15 tiêu chí; 10/15 xã điểm của các huyện, thị xã đạt 14-18 tiêu chí.

Thách thức còn phía trước

Ông Hồ Xuân Hùng, cố vấn Ban Chỉ đạo Trung ương chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, khẳng định, còn nhiều thách thức đặt ra với MTTQ trong nhiệm vụ tham gia xây dựng NTM. Đó là, nhiều nơi, cán bộ nhầm chương trình Mục tiêu quốc gia với xây dựng NTM, dẫn đến lúng túng khi vận động nhân dân thực hiện. Tâm lý cán bộ và nhân dân đều muốn thay đổi nhanh chóng bộ mặt của nông thôn, nhưng chưa hiểu rõ được mục đích xây dựng NTM, chưa phát huy được nguồn lực trong dân. 19 tiêu chí, không phải việc gì cũng cần tiền và đòi hỏi Nhà nước đầu tư, ví dụ sửa nhà, xây dựng công trình vệ sinh, cải tạo vườn tược, chỉnh trang đồng ruộng... nhân dân làm được, nhưng không "cầm tay chỉ việc", dân không biết để làm.

Nhiều cán bộ MTTQ thẳng thắn chỉ rõ, hiện đang phổ biến tình trạng nhận thức của cán bộ, đảng viên chưa thống nhất; cán bộ lãnh đạo, chuyên trách, một số bộ, ngành còn thờ ơ thiếu trách nhiệm, thiếu lòng tin vào kết quả của chương trình. Văn bản hướng dẫn của một số bộ, ngành chưa thống nhất. Nhiều nơi chưa cụ thể hóa vai trò MTTQ làm gì, thực hiện như thế nào trong xây dựng NTM. Tuyên truyền về xây dựng NTM nặng hình thức, chưa phù hợp với đối tượng chủ yếu là cư dân nông thôn; người dân chưa nhận thức rõ, còn "nặng" tâm lý trông chờ ngân sách nhà nước, chưa phát huy được nội lực cộng đồng...

Để chương trình xây dựng NTM đạt hiệu quả, bên cạnh việc MTTQ cần khắc phục những hạn chế, tồn tại trong công tác vận động quần chúng, có hai vấn đề "nóng" cần gấp rút giải quyết, đó là: Xóa bỏ tư tưởng trông chờ nguồn vốn đầu tư từ ngân sách và sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm cũng như sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các bộ, ban, ngành, cơ quan chức năng.