Volkswagen dồn dập dính bê bối: Cú sốc với nước Đức

Vụ việc "vỡ lở" từ cuối tuần trước, khi Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) phát hiện Volkswagen đã sử dụng phần mềm khai gian về lượng khí thải của gần 500.000 chiếc xe chạy bằng động cơ diesel. Theo các nhà quản lý, dựa trên phần mềm đã lập trình, xe sẽ bật hết công suất hệ thống kiểm soát khí thải mỗi khi bị kiểm tra, nhưng lại tự động tắt đi khi xe chạy trong điều kiện bình thường và thải ra liều lượng khí thải quá hạn mức cho phép.

EPA cho biết, hãng xe của Đức này có thể bị nhà chức trách Mỹ áp mức phạt 37.500 USD cho mỗi xe vi phạm. Do Volkswagen đã bán khoảng 482.000 xe chạy diesel tại thị trường Mỹ từ năm 2008, nên tổng số tiền phạt có thể lên tới 18 tỷ USD. Mức phạt này tương đương toàn bộ lợi nhuận hoạt động của hãng trong năm 2014. Ngoài ra, các xe này phải bị thu hồi để khắc phục hậu quả. Như vậy, hãng này sẽ mất thêm 400 USD để khắc phục về phần mềm cho mỗi xe và con số này sẽ lên đến 200 triệu USD.

Tuy nhiên, con số hơn 18 tỷ USD chưa phải là nỗi lo duy nhất của Volkswagen. Hiện tại, giới chức Mỹ đề nghị các quốc gia khác hợp tác làm rõ những khuất tất tồn tại ở hãng xe này nhằm bảo vệ người tiêu dùng và môi trường. Ủy ban Châu Âu (EC) đã liên lạc với chính quyền Mỹ và cho biết, sẽ lập một nhóm điều tra về vụ việc này. Cơ quan môi trường Canada cũng đang điều tra khoảng 100.000 xe động cơ diesel của Volkswagen và cho biết, mức phạt tối đa có thể lên tới 4,5 triệu USD. Tại Châu Á, đại diện Bộ Môi trường Hàn Quốc cũng cho biết sẽ điều tra 4.000 - 5.000 xe thuộc dòng Jetta, Golf của Volkswagen. Nếu phát hiện sai phạm, cuộc điều tra tại Hàn Quốc sẽ được mở rộng.

Như vậy, 11 triệu xe trên toàn thế giới thuộc các dòng của Volkswagen sẽ trở thành đối tượng bị kiểm tra. Đây là nguyên nhân khiến cho các nhà đầu tư đổ xô bán tháo cổ phiếu của hãng. Mặc dù Giám đốc Điều hành Martin Winterkorn đã nhanh chóng đưa ra lời xin lỗi và từ chức vào ngày 23-9, tuy nhiên, hành động này không giúp ích gì nhiều. Cho tới ngày 24-9, giá cổ phiếu Volkswagen vẫn giảm gần 30% kể từ đầu tuần đến nay khiến giá trị vốn hóa cổ phiếu của hãng đã sụt giảm 23,5 tỷ euro.

Vẫn chưa hết "vận hạn", Volkswagen lại vướng thêm vào một rắc rối nữa khi bị khởi kiện ở Brazil vì cho phép giam cầm và tra tấn các công nhân phản đối chính quyền quân sự ở nước này từ năm 1964 đến 1985. Đơn kiện đã được gửi lên tòa án thành phố Sao Paulo. Theo đó, 12 cựu nhân viên của hãng tố cáo đã bị bắt giữ và tra tấn tại nhà máy ở Sao Bernardo do Campo gần Sao Paulo, ngoài ra hàng chục người khác bị cho nghỉ việc và đưa vào "danh sách đen".

Do tính chất bất ngờ, vụ việc ở Volkswagen đã gây ra một cú sốc ở Đức và có nguy cơ trở thành rủi ro lớn đối với nền kinh tế hàng đầu Châu Âu. Hiện tại, Volkswagen là hãng xe lớn nhất của Đức, đồng thời là một trong những doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động nhất. Chỉ riêng ở Đức, hãng có 270.000 công nhân viên, chưa kể một lượng công nhân lớn hơn làm việc cho các nhà cung cấp của hãng. Vụ bê bối đang làm dấy lên những quan ngại về khả năng Volkswagen sẽ mạnh tay cắt giảm việc làm vì doanh thu giảm sút.

Một vấn đề đáng ngại nữa đối với Chính phủ Đức ở thời điểm hiện nay là những hãng xe khác của nước này như Daimler và BMW có thể bị "vạ lây" từ khủng hoảng của Volkswagen. Trong khi đó, ngành công nghiệp ô tô là một trụ cột của nền kinh tế lớn nhất Châu Âu. Một số dự báo tiêu cực đã được đưa ra là sự phụ thuộc của kinh tế Đức vào ngành công nghiệp xe hơi sẽ dẫn tới nguy cơ nước này không đạt được mức tăng trưởng 1,8% trong năm nay như dự báo. Nếu điều này xảy ra sẽ là một tin xấu không chỉ cho nước Đức mà còn cho cả Châu Âu khi đầu tàu kinh tế này đang cáng đáng trọng trách khó khăn là dẫn dắt kinh tế EU thoát khỏi cuộc khủng hoảng nợ công và những thách thức trong vấn đề người tị nạn.