Việt - Trung đã xác định đường biên giới rõ ràng

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Dũng và các đại biểu đại diện các ban, ngành Việt Nam kiểm tra khâu cuối cùng trước khi đặt cột mốc số 1116. Ảnh: Thanh Hải

Ngày 22-12, tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Bộ Ngoại giao, UBND tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức lễ cắm cột mốc số 1116, một trong những cột mốc cuối cùng trên tuyến biên giới đất liền giữa hai nước Việt - Trung. Tại cột mốc 1116, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ đàm phán về biên giới lãnh thổ Việt Nam - Trung Quốc Vũ Dũng cho biết:

- Việc cắm cột mốc số 1116 đã đánh dấu công tác phân giới và cắm mốc (PG&CM) biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc đang tiến tới đích cuối cùng, hoàn thành công tác này trên thực địa trong năm 2008, đúng như lãnh đạo cấp cao hai nước đã thỏa thuận.

Đây là cầu nối hết sức quan trọng trong giao thương, phát triển quan hệ kinh tế Việt Nam - Trung Quốc nói riêng và Trung Quốc với cộng đồng ASEAN nói chung. Việc hoàn thành phân giới và cắm mốc tại cửa khẩu Hữu Nghị sẽ tạo điều kiện cho hai bên hoàn thành việc đấu nối 2 tuyến đường cao tốc Nam Ninh - Bằng Tường và Lạng Sơn - Hà Nội trong thời gian tới.

- Năm 2008 sắp kết thúc, xin đồng chí cho biết việc phân giới và cắm mốc trên toàn tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc có thể hoàn thành trong năm nay?

- Biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc dài khoảng 1.400km. Kể từ khi cắm mốc giới đầu tiên tại cặp cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) và Đông Hưng (Quảng Tây) ngày 27-12-2001, trải qua 7 năm bền bỉ, đến nay các lực lượng PG&CM của hai nước đã cơ bản hoàn thành công tác PG&CM trên thực địa, phân giới được gần 1.400km đường biên giới, đã cắm gần 2.000 cột mốc, trong đó có 1.533 cột mốc chính… Hiện nay, 6/7 tỉnh của Việt Nam là Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai, Hà Giang, Quảng Ninh và Lạng Sơn đã hoàn thành công tác PG&CM trên thực địa; tỉnh Cao Bằng còn một số vị trí mốc chưa cắm. Hai bên đang khẩn trương hoàn thành việc xác định và cắm các mốc còn lại trong tháng 12 này.

- Gần đây có nhiều dư luận khác nhau về việc phân định khu vực cửa khẩu Hữu Nghị, nói ta đã nhường trấn Nam Quan cho Trung Quốc, xin Thứ trưởng cho biết ý kiến về vấn đề này?

- Việt Nam và Trung Quốc khởi động đàm phán về vấn đề biên giới trên bộ và Vịnh Bắc bộ từ năm 1974. Năm 1993, hai bên ký thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản giải quyết vấn đề biên giới lãnh thổ giữa hai nước; theo đó, về biên giới trên bộ, phù hợp với luật pháp và thực tiễn quốc tế, cam kết tôn trọng đường biên giới lịch sử theo các Công ước Pháp - Thanh 1887 và 1895 để lại.

Như vậy, căn cứ quan trọng nhất để xây dựng Hiệp ước biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc là các Công ước Pháp - Thanh năm 1887 và 1895. Do hạn chế của điều kiện lịch sử, các văn bản pháp lý về hoạch định và PG&CM giữa Pháp và nhà Thanh có những điểm quy định không rõ ràng, đặc biệt tại khu vực cửa khẩu Hữu Nghị, nên rất khó xác định hướng đi của đường biên giới tại khu vực này.

Chính vì vậy, tại khu vực này đã xảy ra tranh chấp rất phức tạp và kéo dài. Hiệp ước 1999 đã xác định đường biên giới đi qua Km0, qua mốc 19 cũ do Pháp và nhà Thanh cắm và qua điểm nằm cách điểm nối ray 148m về phía Bắc.

Như hôm nay chúng ta thấy, kết quả PG&CM đã đạt được đúng như hai bên đã thỏa thuận. Lần đầu tiên trong lịch sử hai nước Việt - Trung độc lập, có chủ quyền đã xác định được đường biên giới rõ ràng, góp phần xây dựng một đường biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển.

Về tổng thể, các giải pháp đạt được trong việc giải quyết vấn đề biên giới trên đất liền nói chung và tại khu vực cửa khẩu Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan là thỏa đáng, đáp ứng được lợi ích và nguyện vọng của cả hai bên.

Trung Hiếu ghi