(HNM) - Ngày 13-2, báo chí Iran đồng loạt chạy những dòng tin gây chấn động khi thông báo Tướng Hassan Shateri, một chỉ huy cao cấp của Lực lượng Cảnh vệ cách mạng Iran (IRGC) đã bị giết hại tại Syria.
Hãng thông tấn Fars của Iran đưa tin ông H.Shateri đã bị các điệp viên của cơ quan tình báo Mossad, Israel giết hại trong khi Tổ chức Theo dõi nhân quyền Syria cho rằng phiến quân Syria phải chịu trách nhiệm về cái chết của vị tướng 58 tuổi này. Trong khi đó, Người phát ngôn của Quân đội Tự do Syria tuyên bố ông H.Shateri không chết vào ngày 12-2 như thông tin được đưa ra mà đã chết trong cuộc không kích của Israel nhằm vào một đoàn xe chở vũ khí tại Jamraya vào ngày 30-1.
Cho đến thời điểm này, vẫn chưa biết thực hư thế nào, nhưng có điều chắc chắn là Tướng H.Shateri là quan chức cao cấp nhất của Iran bị chết trong cuộc nội chiến tại Syria. Tin tức về sự ra đi của vị tướng đã được Trung tướng Qassem Soleimani, người đứng đầu đơn vị đặc biệt của quân đội Iran, Quds Force thông báo cho gia đình người tử nạn. Đây là lần đầu tiên, ông Q.Soleimani đích thân thông báo về cái chết của một thành viên IRGC. Sự mất mát của Iran còn thể hiện ở sự có mặt của nhiều quan chức cấp cao Iran trong đám tang Tướng H.Shateri. Trong đó có Bộ trưởng Nội vụ Ahmed Wahidi, Ngoại trưởng Ali Akbar Salehi, Chỉ huy IRGC Mohammad Ali Jafari và Trung tướng Soleimani. Những thông tin về mối liên hệ giữa vị tướng tử nạn và phong trào Hezbollah của Lebanon cũng được thể hiện trong lễ tang khi lá cờ của Hezbollah được đặt trên nóc quan tài và sự tham dự của một số thành viên tổ chức vũ trang Shiite này. Tướng H.Shateri được so sánh như nguyên chỉ huy của Hezbollah, Imad Mughniyah, người đã bị ám sát vào tháng 2-2008 tại Damascus. Theo giáo sĩ rất có ảnh hưởng Hojatoleslam Panahiyan, H.Shateri không ít quyền lực hơn Mughniyah. Ông ấy đã có một vị trí đặc biệt và những đóng góp thầm lặng của vị tướng Iran là không thể kể hết.
Tướng Hassan Shateri, hay còn có tên khác là Hessam Khoshnevis, đã được đưa vào danh sách các phần tử khủng bố toàn cầu của Mỹ cùng ba lãnh đạo khác của IRGC vì vai trò của họ trong việc hỗ trợ các hành động khủng bố của IRGC và Quds Force. Ông này là chỉ huy cấp cao của IRGC cũng là Giám đốc Ủy ban Tái thiết Lebanon của Iran (ICRL). Theo văn bản của Bộ Tài chính Mỹ, Tướng Shateri đã có những hỗ trợ kỹ thuật nhằm xây dựng lực lượng Hezbollah ở Lebanon và mở rộng mạng lưới liên lạc nội bộ của tổ chức khủng bố này. Thêm vào đó, cũng có thông tin khẳng định ông này là đại diện của Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad ở Lebanon.
Một báo cáo gần đây đã cung cấp chi tiết hơn về các hoạt động của Tướng H.Shateri tại Lebanon. Ông đã được điều động đến quốc gia này năm 2006 và kiểm soát một số quỹ tài chính lên đến 200 triệu USD một năm để bổ sung vũ khí cho Hezbollah và tái thiết những cơ sở tên lửa gần đường ranh giới với Israel. Vị tướng Iran có vị trí trong cơ quan chỉ huy trung ương của Hezbollah và giúp hoạch định các chính sách của tổ chức này với sự cố vấn của thủ lĩnh Hezbollah, Hassan Nasrallah. Quan trọng hơn, ông H.Shateri hỗ trợ việc hình thành một nhà nước bên trong quốc gia Lebanon. Tại Lebanon, Tướng H.Shateri cũng được cho là đã điều hành một công ty bất động sản và xây dựng một đế chế thương mại, trong đó có các ngân hàng, trung tâm mua sắm, khách sạn, các công ty vận tải, đài phát thanh, truyền hình, báo chí và công ty du lịch. Cũng có nguồn tin khẳng định với mối liên hệ giữa Hezbollah và chính quyền Syria, Tướng Shateri đóng vai trò chủ chốt trong việc hỗ trợ Tổng thống Syria Bashar Assad duy trì quyền lực.
Mọi tin tức quanh vị tướng uy quyền của Iran cũng như cái chết của ông này vẫn được phủ một lớp màn bí mật nhưng vụ ám sát đã cho thấy một phần của những mối quan hệ chính trị phức tạp tại Trung Đông.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.