Về việc thay đổi thủy tinh thể cho 703 bệnh nhân tại Bệnh viện Mắt Hà Nội: Không tiêu cực nhưng có thiếu sót

Những thông tin trao đổi tại cuộc họp một lần nữa khẳng định, không có tiêu cực trong việc 703 bệnh nhân được thay TTT không đúng theo tư vấn ban đầu. Thiếu sót chủ yếu nằm ở khâu hành chính và đã được khắc phục.

Thay đổi thủy tinh thể: Vì lý do chuyên môn

Vụ việc đã được Thanh tra Sở Y tế, Thanh tra thành phố xác minh và ra kết luận từ năm 2011. Tuy nhiên gần đây, dư luận lại nóng lên sau khi người tố cáo tiếp tục có đơn gửi các cơ quan chức năng. Các cơ quan báo chí "vào cuộc" và dư luận lại một lần nữa được "đốt nóng" với câu hỏi: Bệnh nhân thay TTT tại BV Mắt Hà Nội vào thời điểm năm 2011 có bị "tráo" TTT hay không? Câu trả lời tại cuộc họp báo đã khẳng định: Việc thay đổi TTT của 703 bệnh nhân so với tư vấn ban đầu là để bảo đảm cho họ được sử dụng một loại TTT phù hợp nhất với tình trạng mắt của mình.

Theo Phó Giám đốc BV Mắt Hà Nội Nguyễn Thu Hương, quy trình thay TTT tại BV được tiến hành qua các bước: BV niêm yết công khai giá cả, chủng loại, chất lượng, xuất xứ của các loại TTT; bác sĩ điều trị thăm khám và tư vấn, bệnh nhân chọn loại TTT và đóng tiền tại phòng Kế toán. Hóa đơn thu tiền được chuyển cho khoa Dược để khoa cung ứng TTT cho khoa phẫu thuật. Phẫu thuật viên sẽ ký nhận và tiếp nhận TTT sẽ thay cho bệnh nhân. Trước khi phẫu thuật, bác sỹ phẫu thuật sẽ khám lại cho bệnh nhân và quyết định loại TTT phù hợp nhất. Phần lớn bệnh nhân sẽ được sử dụng loại TTT như đã lựa chọn ban đầu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, như kết luận của Thanh tra Sở Y tế là 703 ca, do các yếu tố chuyên môn như chỉ số công suất TTT sai lệch hoặc không phù hợp với lần kiểm tra đầu, phẫu thuật viên quyết định loại phù hợp nhất cho bệnh nhân. Trước khi mổ, bác sỹ phẫu thuật thông báo và giải thích cho bệnh nhân và được sự đồng ý của bệnh nhân. Sau phẫu thuật, loại TTT đã được sử dụng thay cho bệnh nhân được dán tem lưu trong hồ sơ.

Tại cuộc họp, một số vấn đề được báo giới quan tâm là tại sao BV Mắt Hà Nội không thanh toán theo thực thanh, thực chi mà thanh toán theo gói dịch vụ và việc bệnh nhân phải thay TTT không đúng với tư vấn ban đầu có khiến họ bị thiệt về chi phí hay không, có ảnh hưởng gì đến chất lượng phẫu thuật không cũng đã được đại diện Sở Y tế Hà Nội và BV Mắt trả lời cụ thể.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Văn Yên, việc tổ chức dịch vụ trọn gói là giải pháp được Bộ Y tế khuyến khích cơ sở y tế triển khai để đơn giản hóa thủ tục hành chính cho người bệnh, rút ngắn thời gian chờ đợi cho bệnh nhân. Đại diện BV Mắt Hà Nội cũng cho biết, 3 loại TTT gồm IQ, Hoya, Focus, đều được Bộ Y tế cấp phép và tuân thủ mọi quy trình đấu thầu theo quy định có giá tương đương nhau. Cụ thể giá TTT IQ là 3.243.000 đồng, Hoya là 3.240.000 đồng và Focus là 3.220.000 đồng nên được BV xây dựng trong gói dịch vụ 6,5 triệu đồng. Giá này được xây dựng trên cơ sở tham khảo giá của các cơ sở nhãn khoa, bảo đảm thu đủ bù chi, có một phần tích lũy và phải hợp lý để nhiều người dân có thể tiếp cận. Trên thực tế giá này thấp hơn so với phẫu thuật cùng loại, cụ thể: Giá của BV Mắt trung ương là 6,8 triệu đồng, BV Mắt bán công, Mắt Sài Gòn từ 7 đến 7,2 triệu đồng. Đại diện BV cũng cho biết, trong số 703 ca thay đổi loại TTT so với tư vấn ban đầu, không phải chỉ chuyển từ loại đắt hơn, sang loại rẻ hơn mà có cả việc chuyển ngược, từ loại rẻ hơn, sang loại đắt hơn. Vì giá cả 3 loại chỉ chênh lệch 20.000 đồng nên trên thực tế bệnh nhân không bị thiệt về chi phí. Kết luận của thanh tra cũng chỉ rõ, BV Mắt Hà Nội không có tiêu cực trong việc thay đổi loại TTT của bệnh nhân mổ tại BV.

Dịch nhầy không ảnh hưởng đến chất lượng phẫu thuật

Ngoài TTT, dịch nhầy, một loại vật tư tiêu hao trong phẫu thuật phaco cũng được báo giới quan tâm bởi theo tố cáo, tại BV Mắt Hà Nội, có hiện tượng một ống dịch nhầy được dùng cho 3, thậm chí 4 bệnh nhân. Dư luận đặt câu hỏi, cách làm này của BV Mắt Hà Nội có bảo đảm chất lượng phẫu thuật cũng như sự an toàn cho người bệnh hay không khi mỗi ống dịch nhầy chỉ có một cái kim đi kèm?

Có mặt tại buổi họp báo, PGS-TS Cung Hồng Sơn, Phó Giám đốc BV Mắt trung ương khẳng định: Dịch nhầy không ảnh hưởng đến chất lượng phẫu thuật bởi đây chỉ là dung dịch giúp phẫu thuật viên xé bao TTT. Hiện có nhiều loại dịch nhầy đang được sử dụng trong các cơ sở nhãn khoa nói chung, BV Mắt Hà Nội nói riêng. Việc sử dụng loại nào và nhiều hay ít dịch nhầy không ảnh hưởng gì đến chất lượng phẫu thuật. Trên thực tế, có những phẫu thuật viên quen sử dụng loại này, có người quen sử dụng loại khác, thậm chí có người chỉ cần sử dụng nước muối sinh lý để thực hiện thủ thuật. Cũng tùy thuộc vào trình độ, khả năng của phẫu thuật viên mà việc tiêu hao loại vật tư này cũng khác nhau. Có người cần dùng nhiều hơn một ống dịch nhầy, có người chỉ cần 1/2, thậm chí 1/4 ống. Để khắc phục điểm bất hợp lý trong chi phí bệnh nhân phải trả cho dịch nhầy, BV Mắt Hà Nội đã đưa nó ra khỏi chi phí về vật tư tiêu hao nói chung, bệnh nhân nào dùng bao nhiêu, loại nào thì thanh toán theo thực tế.

Về sự an toàn của bệnh nhân khi dùng cùng ống dịch nhầy với bệnh nhân khác, đại diện BV Mắt Hà Nội khẳng định, trong phẫu thuật phaco không thể có khả năng lây nhiễm do dùng chung dịch nhầy bởi đây là một phẫu thuật kín không chảy máu nên bệnh nhân không thể bị lây nhiễm các bệnh có cơ chế lây truyền qua đường máu; nếu một ống dịch nhầy được sử dụng cho nhiều người thì bao giờ cũng phải thay kim; tuýp dịch nhầy được cấu tạo đặc biệt, chỉ bơm dịch theo một chiều nên khả năng lây nhiễm do được dùng chung một ống là không thể xảy ra.

Rõ ràng, với những gì đã được giải thích, người bệnh có thể yên tâm hơn về chất lượng khám chữa bệnh nói chung, phẫu thuật thay TTT nói riêng của cơ sở chuyên nhãn khoa hàng đầu của Thủ đô. BV Mắt Hà Nội cũng đã khắc phục những thiếu sót trong quản lý, đặc biệt là trong cải tiến các thủ tục hành chính. Tuy nhiên, để đáp ứng sự mong mỏi của người dân, nhất là những người không may bị đục TTT, BV cũng cần nỗ lực hơn nữa. Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Khắc Hiền cũng khẳng định, ngành y tế rất nghiêm túc trong việc xử lý các vi phạm tại các cơ sở y tế và sẽ xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm đạo đức nghề nghiệp, đặc biệt là những hành vi trục lợi từ người bệnh.