Trở lại chuyện trạm phát sóng di động có ảnh hưởng đến sức khỏe?

Về vấn đề này, các cơ quan ban ngành có liên quan: Bộ Bưu chính Viễn thông, Bộ Y tế, Bộ Khoa học Công nghệ đã tích cực làm việc để thu thập các thông tin cũng như bằng chứng để đưa ra kết luận cụ thể. Theo kết quả đo kiểm của Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường (Bộ Y Tế) cùng các cơ quan liên quan tại các khu vực đặt trạm phát sóng của Cityphone và Viettel Mobile, mức bức xạ điện từ trường cạnh trạm phát sóng ở mức 0,0 đến 0,5mW/cm² với Viettel và 0,0-1,73mW/cm² với Cityphone; kết quả đo mức bức xạ điện từ trường cao nhất tại Hà Tây mà đoàn kiểm tra ghi nhận được là tại xã Sơn Đồng (Thanh Oai, Hà Tây), tối đa là 1,9 mW/cm², thấp hơn nhiều so với phạm vi an toàn theo tiêu chuẩn Việt Nam đối với khu vực làm việc là 10W/cm² và đối với khu dân cư là 2W/cm².

Mức bức xạ điện từ trường tại các vị trí xung quanh và các khu vực dân cư cạnh trạm phát sóng đều ở mức 0,0 mW/cm². Hơn nữa, theo Vụ Khoa học Công nghệ (Bộ BCVT), tiêu chuẩn về quản lý an toàn đối với sóng điện từ của Việt Nam cao gấp 2 lần tiêu chuẩn của Ủy ban Quốc tế về phòng chống bức xạ Ion hóa - ICNIRP (được Tổ chức Y tế Thế giới và nhiều Quốc gia khuyến nghị áp dụng). Cũng theo tính toán của Vụ Khoa học Công nghệ, người dân sống xung quanh khu vực có đặt trạm thu phát sóng điện thoại di động nằm xa phạm vi ảnh hưởng các trạm thông tin di động. Trong khi chiều cao trung bình hiện nay của các cột ăngten là 60m (nếu đặt trên mặt đất) và 15-20m (nếu đặt trên nóc nhà) thì tầm ảnh hưởng chỉ là trong phạm vi bán kính 8m tính từ tâm ăngten (với công suất phát trung bình hiện nay là 20W).

Trong công văn số 616/BKHCN-KHCNN gửi Văn phòng Chính phủ về ảnh hưởng của 2 mạng di động của VNPT là VinaPhone và MobiFone, Bộ Khoa học Công nghệ cũng nêu rõ: “Qua các kết quả nghiên cứu trong nước và nước ngoài về ảnh hưởng của các hệ thống thông tin di động được thống kế đến thời điểm này, có thể kết luận rằng chưa có bằng chứng cho thấy trường điện từ của các trạm thu phát thông tin di động và các thiết bị điện thoại di động gây ảnh hưởng có hại cho con người”. Bộ BCVT trong công văn số 115/BBCVT-KHCN cũng nêu rõ: “… Các tiêu chuẩn trạm gốc của tất cả các mạng điện thoại di động tại VN nói trên được áp dụng rộng rãi cho hơn 500 nhà khai thác ở 206 nước/vùng lãnh thổ trên toàn thế giới, hiện phục vụ gần 1 tỷ thuê bao (đến hết năm 2003, số thuê bao GSM là 941,3 triệu). Nhưng cho đến nay, trên thế giới và ở Việt Nam chưa có bất kỳ trường hợp nào được ghi nhận là có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe do sóng điện từ của trạm gốc thông tin di động đối với người sử dụng và người dân ở gần trạm gốc”.

Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, Fact sheet No193 cho thấy: “Không có một nghiên cứu nào gần đây chỉ ra được ảnh hưởng của trường RF từ điện thoại di động hoặc các trạm cơ sở của nó có kết quả không tốt đến con người”. Thông tin của Cơ quan an toàn hạt nhân và phòng chống bức xạ nhiệt Australia - Chính phủ Australia cho thấy: “Không có đủ sở cứ để khẳng định việc ảnh hưởng của ĐTDĐ tới sức khoẻ con người trong các điều kiện khác nhau như là tác động của trạm BTS dù mạnh hơn nhưng với mức độ tiếp xúc yếu hơn và tác động của máy cầm tay dù không liên tục nhưng mức độ tiếp xúc mạnh hơn. Việc thiếu các chứng cớ về mức độ nguy hại của điện thoại di động chủ yếu dựa vào các tiêu chí như sau: Không có bằng chứng phản ứng lượng bức xạ; Chưa có bằng chứng về cơ chế sinh học hợp lý của RFR gây ra bệnh ung thư hay những căn bệnh khác ở các mức độ khác nhau do hệ thống điện thoại di động gây ra”.

Các Tổ chức Quốc tế khác như Ủy ban Kinh tế Hà Lan - HCN, Tổng Kiểm toán Mỹ - GAO, Liên minh Viễn thông thế giới - ITU, Cơ quan phòng chống bức xạ Thụy Điển - SS1 cũng đưa ra những kết luận tương tự. Cũng theo đánh giá của các doanh nghiệp thông tin di động, mật độ đặt các trạm phát sóng di động tại các thành phố lớn trên thế giới cao hơn gấp nhiều lần so với mật độ tại Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh hiện nay. Đơn cử như tại Hồng Kông, mật độ các trạm phát sóng ở mức 73 trạm/km².

Ngoài ra, các doanh nghiệp thông tin di động cho biết: khi thực hiện khảo sát lắp đặt trạm phát sóng, họ thường chọn 3-4 hộ dân tại một vị trí. Tuy nhiên, sau khi xem xét, họ chỉ chọn một hộ dân để thuê vị trí lắp đặt với mức chi phí từ 2 triệu đến 12 triệu. Điều này cũng gây nên những bức xúc của những hộ dân còn lại. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho một bộ phận người dân thiếu thiện chí với các trạm phát sóng di động và có thể là một trong những tác nhân làm phát sinh dư luận về ảnh hưởng có hại của các trạm phát sóng di động tới sức khỏe người dân.

Hồng Ánh