Tổng thống Ba Lan lại ban hành lệnh ân xá gây tranh cãi

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cho biết, ông đưa ra quyết định này vì lo ngại cho sức khỏe của hai chính trị gia đang bị cầm tù và cũng nhằm đáp lại tình cảm của một bộ phận người dân Ba Lan ủng hộ Đảng Luật pháp và Công lý (PiS).

Trước đó, Tổng thống Andrzej Duda đã gửi đơn lên Bộ trưởng Tư pháp Adam Bodnar, đồng thời là tổng công tố, đề nghị thả hai người ra khỏi tù ngay lập tức. Tuy nhiên, đề nghị này đã bị từ chối.

Đây là lần thứ hai Tổng thống Andrzej Duda ra quyết định ân xá cho hai ông Mariusz Kamiński và Maciej Wąsik. Mặc dù, theo Hiến pháp Ba Lan, Tổng thống được phép làm điều này nhưng các chuyên gia pháp lý cho rằng, lệnh ân xá chỉ được ban hành sau khi bị cáo đã thực hiện tất cả các bước kháng cáo lên tới Tòa án Tối cao. Trong khi đó, hai ông Mariusz Kamiński và Maciej Wąsik chưa làm điều này.

Trước đó, năm 2015, ông Mariusz Kamiński, Cục trưởng Cục Phòng, chống tham nhũng trung ương (CBA) và cấp phó là ông Maciej Wąsik đã bị tòa án Ba Lan tuyên phạt 3 năm tù giam vì tội lạm quyền.

Tuy nhiên, vào tháng 11 cùng năm, sau khi PiS giành thắng lợi trong cuộc bầu cử và ông Jaroslaw Kaczynski lên làm Thủ tướng Ba Lan, Tổng thống Andrzej Duda đã đặc xá cho hai ông Kamiński và Wąsik. Sau đó, ông Kaminski được chỉ định làm Bộ trưởng Nội vụ và ông Wasik làm cấp phó.

Vào tháng 6-2023, Tòa án Tối cao Ba Lan đã hủy bỏ lệnh ân xá và ra lệnh xét xử lại. Hai ông Kamiński và Wąsik bị kết án 2 năm tù vào tháng 12 vừa rồi. Cảnh sát đã bắt giữ hai người này vào ngày 9-1 khi đang ẩn náu trong dinh Tổng thống Andrzej Duda.

Sau khi lên nắm quyền vào cuối năm 2023, tân Thủ tướng Donald Tusk của đảng Liên minh Dân sự đã tuyên bố sẽ hủy bỏ một số chính sách của PiS và trừng phạt các quan chức bị cáo buộc có hành vi sai trái trong thời gian họ nắm quyền. Ngay sau khi nhậm chức, nội các của ông Donald Tusk đã ra lệnh sa thải ngay lập tức các giám đốc của đài truyền hình, đài phát thanh và hãng thông tấn thuộc sở hữu nhà nước, cho rằng những người này đã biến các cơ quan thông tấn công thành cỗ máy tuyên truyền riêng cho PiS. Quyết định này đã khiến các nghị sĩ PiS tức giận. Việc Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, người có khuynh hướng ủng hộ PiS, ban hành lệnh ân xá đối với các ông Mariusz Kamiński và Maciej Wąsik sẽ tiếp tục khoét sâu mâu thuẫn với đảng cầm quyền của Thủ tướng Donald Tusk.

Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Věra Jourová cho biết, EC đang “theo dõi rất chặt chẽ” cuộc khủng hoảng chính trị ở Ba Lan và sẽ hành động nếu tình hình trở nên tồi tệ hơn và dẫn đến vi phạm luật pháp EU.