Tổng thống Ba Lan có kế hoạch ân xá 2 chính trị gia bị kết án

Động thái này được đánh giá là thách thức chính phủ cầm quyền và tiếp tục đẩy mâu thuẫn trên chính trường Ba Lan leo thêm một nấc thang mới.

Tuyên bố của Tổng thống Andrzej Duda được đưa ra trước khi cuộc biểu tình quy mô lớn do đảng Luật pháp và Công lý (PiS) tổ chức tại thủ đô Vacsava.

Đây là lần thứ hai Tổng thống Andrzej Duda ra quyết định ân xá cho 2 ông Mariusz Kamiński và Maciej Wąsik. Mặc dù, theo Hiến pháp Ba Lan, tổng thống được phép làm điều này nhưng các chuyên gia pháp lý cho rằng, lệnh ân xá chỉ được ban hành sau khi bị cáo đã thực hiện tất cả các bước kháng cáo lên tới Tòa án Tối cao. Trong khi đó, 2 ông Mariusz Kamiński và Maciej Wąsik chưa làm điều này.

Trước đó, năm 2015, ông Mariusz Kamiński, Cục trưởng Cục Phòng, chống tham nhũng trung ương (CBA) và cấp phó là ông Maciej Wąsik đã bị tòa án Ba Lan phán quyết 3 năm tù giam vì tội lạm quyền.

Tuy nhiên, vào tháng 11 cùng năm, sau khi PiS giành thắng lợi trong cuộc bầu cử và ông Jaroslaw Kaczynski lên làm Thủ tướng Ba Lan, Tổng thống Andrzej Duda đã đặc xá cho ông Kamiński và Wąsik . Sau đó, ông Kaminski được chỉ định làm Bộ trưởng Nội vụ và ông Wasik làm cấp phó.

Vào tháng 6-2023, Tòa án Tối cao Ba Lan đã hủy bỏ lệnh ân xá và ra lệnh xét xử lại. Ông Kamiński và Wąsik bị kết án 2 năm tù vào tháng 12. Cảnh sát đã bắt giữ 2 người này vào ngày 9-1 khi đang ẩn náu trong dinh Tổng thống Andrzej Duda, nơi họ đã nhận được sự bảo vệ 24/24.

Tổng thống Andrzej Duda luôn khẳng định, lệnh ân xá đầu tiên của ông vào năm 2015 là hợp pháp.

Đêm 11-1 giờ địa phương (tức rạng sáng 12-1, giờ Việt Nam), hàng chục nghìn người ủng hộ PiS đã tập trung bên ngoài quốc hội Ba Lan để phản đối những chính sách cải tổ của Thủ tướng Donald Tusk và đảng Liên minh Dân sự cầm quyền.

Cuộc biểu tình diễn ra sau khi Tòa án Tối cao Ba Lan ra phán quyết khẳng định kết quả cuộc bầu cử tháng 10-2023 là hợp lệ. Cuộc bầu cử, có số lượng cử tri đi bỏ phiếu kỷ lục trên toàn quốc với tỷ lệ hơn 74%, đã chấm dứt 8 năm cầm quyền của PiS.

Hãng thông tấn Nhà nước PAP cho biết số lượng người biểu tình vào khoảng 35.000, trong khi người phát ngôn của PiS đưa ra con số gần 200.000.

Hiện, chính phủ liên minh do đảng Liên minh Dân sự của Thủ tướng Donald Tusk đứng đầu đang cố gắng đảo ngược các chính sách gây tranh cãi của PiS, bao gồm những chính sách gây xung đột với Liên minh châu Âu (EU) như đặt hệ thống tư pháp của Ba Lan dưới sự kiểm soát của đảng cầm quyền.

Một trong những bước đầu tiên, Thủ tướng Donald Tusk đã nắm quyền kiểm soát Đài truyền hình, Đài phát thanh và Hãng thông tấn Nhà nước PAP. Trước đây, PiS đã sử dụng những cơ quan truyền thông này để chống lại ông Donald Tusk.