Tồn đọng lớn các cơ sở nhà đất thuộc sở hữu NN cần sắp xếp, xử lý

Theo Phó Giám đốc Sở Tài chính, Phạm Công Bình ở khối các cơ quan, đơn vị thuộc Trung ương quản lý, đến nay đã xử lý, sắp xếp được 1.147 cơ sở/2.307 cơ sở nhà đất, với diện tích trên 3,9 triệu m2 nhà trong tổng số hơn 8,6 triệu m2 nhà, diện tích trên 7,5 triệu m2 đất trong tổng số khoảng 30,4 triệu m2 đất. Riêng trong năm 2012, Ban chỉ đạo 09 phê duyệt được 222 phương án, với diện tích hơn 880 nghìn m2 nhà, diện tích trên 2 triệu m2 đất, nhưng so với số cơ sở phải sắp xếp, xử lý còn lại là 1160 cơ sở, diện tích trên 3,9 triệu m2 nhà, diện tích gần 22,9 triệu m2 đất là còn rất lớn.

Nhìn chung, số các cơ quan, đơn vị thuộc Trung ương quản lý được phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đất đai sau một năm còn chậm; công tác xử lý sau khi phương án được phê duyệt chưa được nhiều, chưa đáp ứng được tiến độ; công tác thông tin, tuyên truyền còn hạn chế.

Bên cạnh đó, một số bộ ngành chưa quan tâm đến công việc trên như: Bộ Quốc phòng, Văn phòng TƯ Đảng. Trong khi đó việc xử lý, sắp xếp của Ban chỉ đạo 09 còn thiếu kiên quyết, phương án đề xuất của các Bộ, ngành còn mang tính lợi ích bộ, ngành, nhất là việc di dời ra ngoại thành (trụ sở di dời ra ngoại thành nhưng vẫn giữ lại cơ sở trong nội thành để cho các cơ sở trực thuộc sử dụng).

Tiếp đó, ở khối các sở, ban ngành; UBND các quận, huyện; doanh nghiệp nhà nước thuộc TP quản lý, Ban chỉ đạo 09 TP đã xử lý, sắp xếp được 1.112 cơ sở/7.772 cơ sở nhà đất, với diện tích hơn 1,6 triệu m2 trên tổng số hơn 5,3 triệu m2 nhà, diện tích gần 8,5 triệu m2 đất trên tổng số gần 25 triệu m2 đất. Riêng năm 2012, Ban chỉ đạo 09 TP phê duyệt được 263 phương án, với diện tích khoảng 450 ngàn m2 nhà, diện tích trên 3 triệu m2 đất. So với số cơ sở đã kê khai sắp xếp, xử lý còn lại 6.660 cơ sở, diện tích hơn 3,7 triệu m2 nhà, diện tích hơn 16,4 triệu m2 đất còn lại là rất lớn.

Qua tình hình trên có thể thấy số cơ sở được phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đất đai còn chậm, còn 6.523/7.772 cơ sở chưa kiểm tra, rà soát thẩm định báo cáo phương án tổng thể, chủ yếu là khối quận, huyện với 5.351 cơ sở nhà, đất (chiếm 82% tổng số cơ sở nhà đất phải sắp xếp, xử lý). Công tác xử lý sau khi phương án được phê duyệt chưa được nhiều. Một số sở, ban, ngành, đoàn thể nhất là UBND quận, huyện chưa quan tâm đến công tác này.

Những tồn tại trên được đánh giá xuất phát từ một số nguyên nhân. Ví như, về quy hoạch chi tiết của một số quận, huyện, thị xã chưa được phê duyệt, từ đó các cơ chế chính sách khuyến khích, hỗ trợ cho các doanh nghiệp thực hiện di dời các cơ sở sản xuất ra nội thành do ô nhiễm, không phù hợp với quy hoạch đô thị còn thiếu, nên ảnh hưởng đến việc xem xét phương án sắp xếp nhà đất theo quy hoạch.

Bên cạnh đó, về phía chủ quan, khối lượng các cơ sở nhà đất các cơ quan rất lớn, do lịch sử để lại hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, chia tách cơ quan đơn vị, hồ sơ, giấy tờ pháp lý không đầy đủ; thực trạng sử dụng nhà đất còn lãng phí, không đúng mục đích, cho thuê, cho mượn, công tác quản lý ở một số địa phương bị buông lỏng trong thời gian dài… nên việc rà soát, kiểm tra, đề xuất phương án sắp xếp, xử lý nhà đất phải mất nhiều thời gian, tiến độ thực hiện chưa đạt yêu cầu đề ra.

Tuy nhiên, nhiều cơ quan, đơn vị sử dụng cơ sở nhà, đất không đúng mục đích: cho thuê, cho mượn, bố trí làm nhà ở không đúng quy định, để hoang hóa, không sử dụng, bị lấn chiếm; từ đó dẫn đến việc xác định hiện trạng sử dụng các cơ sở nhà đất, báo cáo phương án sắp xếp lại chưa rõ ràng.

Mặt khác, hiện có không ít cơ sở nhà đất doanh nghiệp đang cho tổ chức, cá nhân thuê dài hạn để khai thác kinh doanh, có trường hợp bên thuê nhà đã đầu tư, cải tạo nâng cấp; trong trường hợp này khi xử lý thu hồi bán đấu giá sẽ gặp vướng mắc trong GPMB, tạo lập nhà đất sạch để bán.

Trong thời gian tới, Ban chỉ đạo 09 TP chủ trương đẩy nhanh việc thực hiện sắp xếp, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn nhằm tăng cường công tác quản lý sử dụng tài sản công là nhà đất đảm bảo, hiệu quả, tiết kiệm, chống lãng phí. Nâng cao hiệu quả sử dụng, khai thác nguồn lực từ tài sản công là nhà đất thuộc sở hữu nhà nước thông qua việc đấu giá quyền sử dụng nhà, đất, chuyển đổi mục đích sử dụng, tạo nguồn thu cho ngân sách để đầu tư phát triển kinh tế xã hội Thủ đô.

Theo đó, trong năm 2013, Ban chỉ đạo 09 TP dự kiến sẽ kiểm tra hiện trạng, phê duyệt việc sắp xếp cho 35 sở, ban, ngành, đoàn thể thuộc TP; 28 quận, huyện, thị xã và 13 công ty nhà nước thuộc TP.

Hơn nữa, TP cũng kiên quyết chỉ đạo việc thủ trưởng cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, công ty nhà nước trực tiếp quản lý, sử dụng cơ sở nhà, đất phải thực hiện kê khai, chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu sử dụng cơ sở nhà đất sai quy định.