Thương mại hóa các sáng chế không chuyên

- Ông có thể cho biết một vài đánh giá về những kết quả sáng kiến, cải tiến kỹ thuật của các nhà khoa học, nhà sáng chế không chuyên ở Việt Nam?

- Những năm vừa qua, thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển KH&CN nói chung, các chính sách khuyến khích, động viên thúc đẩy phong trào sáng tạo, sáng kiến cải tiến kỹ thuật của quảng đại quần chúng nhân dân, trong đó có các nhà khoa học, nhà sáng chế không chuyên nghiệp, chúng ta đã có nhiều những phát minh, sáng kiến, sáng chế, tiến bộ kỹ thuật có hiệu quả kinh tế - xã hội và khả năng ứng dụng cao. Nhiều sáng kiến, sáng chế của các nhà sáng chế không chuyên đã được cấp văn bằng bảo hộ, thương mại hóa, áp dụng, ứng dụng vào thực tiễn sản xuất. Những sáng chế của họ hầu hết đều xuất phát từ thực tiễn lao động, sản xuất kinh doanh. Chẳng hạn, họ thấy việc dùng thủ công để bóc tách hạt ngô, hạt đậu mất nhiều công sức và năng suất lao động thấp đã sáng chế ra máy tách hạt ngô, hạt đậu, bóc hành, tỏi; hay như máy gặt đập liên hợp thay cho công việc thu hoạch lúa thủ công vất vả; máy thu hoạch hồ tiêu, cà phê; máy sạ lúa, máy gieo hạt, máy phun thuốc trừ sâu...; hoặc như sáng chế lò đốt rác, bếp đun cải tiến, máy xử lý bụi gỗ, bụi sơn trong các làng nghề; giải pháp diệt chuột đã thành "doanh nghiệp diệt chuột"...

Như vậy, chúng ta có thể thấy các nhà khoa học, nhà sáng chế không chuyên làm được và khẳng định năng lực sáng tạo, niềm đam mê nghiên cứu của mình. Có thể nói, đây sẽ là tiền đề cho việc sản xuất những máy móc, thiết bị hiện đại của chúng ta trong tương lai.

- Tham gia kỳ Techmart 2015, gian hàng của những nhà sáng chế không chuyên có gì nổi bật, thưa ông?

- Theo Ban tổ chức, Techmart năm nay có nhiều sự đổi mới. Ngoài các viện nghiên cứu, trường đại học, các Sở KH&CN và các doanh nghiệp, Techmart 2015 có sự tham dự của các nhà khoa học, nhà sáng chế không chuyên từ khắp mọi miền trên cả nước với các công nghệ, thiết bị hết sức gần gũi và thiết thực với đời sống và sản xuất. Có hơn 50 nhà sáng chế không chuyên đăng ký gian hàng tại hội chợ. Sản phẩm trưng bày của họ là những thiết bị máy móc gần gũi với sản xuất và đời sống như máy sạ lúa, máy chế biến thức ăn chăn nuôi, máy đánh vảy cá, máy chế biến sắn, bếp đun cải tiến, máy phun thuốc, máy bón phân, máy làm kẹo cu đơ…

- Ban tổ chức đã hỗ trợ cho những nhà sáng chế không chuyên như thế nào để họ có cơ hội giới thiệu, chào bán sản phẩm của mình tại Techmart?

- Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng Ban tổ chức đã cố gắng tạo điều kiện tối đa để hỗ trợ cho 20 nhà sáng chế không chuyên ở cả miền Nam và miền Bắc tham dự Techmart. Cụ thể là miễn phí các gian hàng, kêu gọi các doanh nghiệp và dự án Đổi mới sáng tạo hỗ trợ chi phí ăn, ở, đi lại, vận chuyển máy móc, thiết bị đến tham dự hội chợ. Ngoài ra, Ban tổ chức cũng phối hợp với một số doanh nghiệp hỗ trợ một phần cho các nhà sáng chế không chuyên khác đến tham dự. Đồng thời, Ban tổ chức có văn bản gửi Sở KH&CN các địa phương có nhà sáng chế tham dự hội chợ cử cán bộ tư vấn, hỗ trợ họ trong quá trình chuẩn bị và đến tham dự hội chợ.

- Theo ông, để thương mại hóa các sản phẩm của mình, các nhà sáng chế cần có kế hoạch như thế nào để tiếp cận nguồn vốn, nguồn thông tin, thị trường, hỗ trợ tư vấn?

- Hiện nay, để thương mại hóa được một sản phẩm nghiên cứu khoa học không đơn giản. Đối với các nhà sáng chế không chuyên thì chuyện này càng khó khăn hơn rất nhiều. Do vậy, chúng tôi cho rằng trước tiên các nhà sáng chế phải không ngừng hoàn thiện sản phẩm để làm sao đạt được hiệu quả sử dụng cao nhất, tiện lợi nhất và rẻ nhất có thể. Tiếp theo đó, họ có thể tìm kiếm, hợp tác với doanh nghiệp để huy động vốn, nguồn lực khác phát triển sản phẩm của mình gắn với thị trường tiêu thụ.

Techmart được Bộ KH&CN phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức là một trong những kênh hữu hiệu để các nhà sáng chế không chuyên đến giới thiệu, tìm kiếm cơ hội hợp tác, kết nối những sản phẩm của mình với thị trường, người sử dụng, nhà đầu tư.

Đối với ngành KH&CN, các nhà sáng chế không chuyên có thể liên hệ với Phòng Kinh tế hạ tầng ở cấp huyện, Sở KH&CN hoặc Bộ KH&CN để được tư vấn, hỗ trợ về thông tin, cơ chế chính sách, trình tự thủ tục để có thể tham gia các nhiệm vụ KH&CN các cấp. Ngoài ra, các nhà sáng chế cũng có thể tìm kiếm sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua hoạt động vay vốn của ngân hàng, các cơ quan quản lý nhà nước hoặc cơ quan nghiên cứu khoa học.

- Xin cảm ơn ông!