Thực phẩm chức năng kém chất lượng tràn lan, trách nhiệm cơ quan nào?

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ tám, chiều 11-11 tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đoàn Đắk Lắk) cho biết, tại Báo cáo số 1467, Bộ Y tế đã đánh giá hệ thống pháp luật quản lý về thực phẩm chức năng tương đối đồng bộ, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, thực trạng tràn lan các loại thực phẩm chức năng trên thị trường với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, thậm chí có chứa chất cấm, khiến cử tri vô cùng lo lắng, bức xúc.

Trước thực trạng này, đại biểu Nguyễn Thị Xuân đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan chỉ rõ những "lỗ hổng" và có các giải pháp căn cơ để xử lý. Ngoài ra, để chủ động nâng cao năng lực của ngành Y tế trong phòng, chống dịch sau thiên tai, Bộ trưởng đã tính đến việc đề xuất Quốc hội về chương trình mục tiêu quốc gia đầu tư cho y tế cơ sở như thế nào?

Trong khi đó đại biểu Dương Tấn Quân (Đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế làm rõ, Bộ đã có những giải pháp như thế nào, những kế hoạch gì để phối hợp với các cơ quan chức năng xây dựng hệ thống giám sát toàn diện từ khâu sản xuất đến khâu phân phối, nhằm đảm bảo chất lượng và ngăn chặn các vi phạm trong lĩnh vực thực phẩm chức năng, mỹ phẩm?

Trả lời chất vấn nội dung này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thực phẩm chức năng đến nay cơ bản đáp ứng. Chúng ta đã có Luật An toàn thực phẩm, Luật Thanh tra, Bộ luật Hình sự, Luật Quảng cáo, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các nghị định, thông tư, quy chuẩn liên quan đến thực phẩm chức năng…

Bộ trưởng nêu rõ, nếu sản xuất thực phẩm chức năng tốt thì đây là lợi thế để chúng ta xuất khẩu, trong đó có các loại vitamin. Hiện nay thực phẩm chức năng của nước ta đã xuất khẩu đi trên 30 nước trên thế giới. Đây sẽ là thế mạnh nếu nước ta quan tâm và đầu tư tốt vào lĩnh vực này.

Về quy định liên quan tới sản xuất thực hành tốt (GMP) đối với thực phẩm chức năng từ năm 2019, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, nếu các nhà máy sản xuất thực phẩm chức năng ở nước ta đáp ứng được thì phải đáp ứng đủ các điều kiện, tiêu chuẩn về sản xuất thực hành tốt và Việt Nam là nước đầu tiên của ASEAN áp dụng quy chuẩn này.

Đến nay có 201 cơ sở thực hiện đúng theo quy định về sản xuất và đảm bảo chất lượng. Bên cạnh đó, việc xử phạt trong lĩnh vực sản xuất, tiêu thụ, quảng cáo các sản phẩm thực phẩm chức năng cũng đã được quy định rõ trong Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, thời gian qua, vẫn có vi phạm liên quan đến lĩnh vực này bởi sản xuất thực phẩm chức năng, sản xuất hàng giả đem lại lợi nhuận cao, các mặt hàng được được lợi dụng thổi phồng giá trị để thu lợi…

Để giải quyết các vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, hiện Bộ Y tế đã có trang web của Cục An toàn thực phẩm để các doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể tra cứu các mặt hàng sản xuất đúng theo quy định.

Đối với những người vi phạm, Bộ Y tế cũng có cảnh báo như gửi công văn đến đến các bộ, ngành liên quan để kịp thời xử lý. Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay, việc xử lý các vi phạm về quảng cáo trên các trang mạng xã hội còn gặp nhiều khó khăn. Do đó, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị các doanh nghiệp vi phạm cần được xử lý nghiêm khắc để làm gương, như dùng biện pháp cấm xuất cảnh.

Đại biểu Thị Thu Hằng (Đoàn Đắk Nông) phản ánh, hiện nay trên thị trường tràn lan các sản phẩm chức năng, dược, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không có giấy phép nhưng được thổi phồng công dụng, quảng cáo sai sự thật dẫn đến rủi ro cho sức khỏe của người tiêu dùng.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, các nguyên nhân chủ quan của tình trạng trên là gì? Đồng thời làm rõ trách nhiệm của Bộ Y tế đối với các tồn tại, hạn chế trong quản lý các mặt hàng này và giải pháp trong thời gian tới.

Cũng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đoàn Quảng Nam) cho biết, với tâm lý thực phẩm chức năng bổ dưỡng, không có tác dụng phụ, được giới thiệu là hàng xách tay, người tiêu dùng không tiếc tiền chi cho các sản phẩm ấy. Vì thế, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và giải pháp trong thời gian tới để kiểm soát việc mua bán các sản phẩm này.

Về quản lý dược và thực phẩm chức năng, Bộ trưởng Bộ Y tế nêu rõ, hiện Bộ đã, đang triển khai và hoàn chỉnh ở mức cấp độ 4 quản lý kể cả các cơ sở dược cũng như người hành nghề dược, các thực phẩm chức năng đã được đăng ký, được triển khai đầy đủ theo quy định.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, hiện nay có khoảng 65.487 các cơ sở bán lẻ thuốc trên toàn quốc và được kết nối để quản lý, kể cả người hành nghề cũng như quản lý, chuẩn hóa 55.000 loại thuốc trên thị trường theo quy định.