Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp năm 2020

Cùng dự sự kiện có các Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng; Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt; Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ; Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh… 

Tham gia trao đổi tại diễn đàn còn có đại diện các trường đại học, học viện, viện nghiên cứu, các tổ chức trong nước và quốc tế; các chuyên gia, cố vấn liên quan đến nội dung của diễn đàn và 500 đại biểu là thanh niên, sinh viên, doanh nhân trẻ đang có dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; đại diện các câu lạc bộ, vườn ươm tạo khởi nghiệp; đại biểu là các chuyên gia, nhà tư vấn về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong cả nước...

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu khẳng định, Diễn đàn sẽ hỗ trợ, tháo gỡ các cơ chế, thể chế, chính sách tài chính, sở hữu trí tuệ và các vấn đề liên quan. Từ đó, tạo môi trường tốt nhất cho khởi nghiệp sáng tạo phát triển hơn trong thời gian tới. Các hệ sinh thái khởi nghiệp sẽ được xử lý, giải quyết tốt nhất để Việt Nam trở thành một quốc gia đổi mới sáng tạo, quốc gia khởi nghiệp.

Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam Nguyễn Anh Tuấn nêu rõ, kể từ sau Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp năm 2018, nhiều chính sách đã được các bộ, ngành tiếp thu và điều chỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Bên cạnh đó là hàng loạt chương trình của Chính phủ và các bộ, ngành thông qua các đề án quốc gia nhằm hỗ trợ thúc đẩy khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cũng ban hành Đề án “Thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2019-2022” tại Quyết định số 223-QĐ/TƯĐTN-ĐKTHTN ngày 10-4-2019 nhằm kiến tạo môi trường, động lực mạnh mẽ để lực lượng thanh niên Việt Nam sáng tạo khởi nghiệp, chung tay đưa Việt Nam thật sự trở thành quốc gia khởi nghiệp.

Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn Nguyễn Anh Tuấn cho biết, để chuẩn bị nội dung cho diễn đàn, Ban tổ chức đã tổ chức các tọa đàm trực tuyến thu hút hàng chục ngàn lượt theo dõi và tham góp ý kiến của các thành phần hệ sinh thái khởi nghiệp, từ nhà đầu tư, nhà quản lý, nhà khởi nghiệp, doanh nghiệp nhằm lựa chọn những nhóm vấn đề chủ chốt để trao đổi, thảo luận tại diễn đàn. Các câu hỏi sẽ được phúc đáp đầy đủ, rõ ràng, những kiến nghị sẽ được lắng nghe, tiếp thu và giải quyết thấu đáo, những rào cản sẽ tìm được giải pháp tháo gỡ và sau diễn đàn sẽ là những chỉ đạo thiết thực từ Chính phủ để Khởi nghiệp Việt Nam thực sự trở thành động lực của nền kinh tế và cùng đất nước vượt qua thách thức.

Năm 2020, mặc dù đối mặt với khủng hoảng dịch Covid-19, tổng giá trị đầu tư cho khởi nghiệp vẫn ước đạt hơn 310 triệu USD. Việt Nam hiện có hai doanh nghiệp khởi nghiệp kỳ lân (định giá trên 1 tỷ USD) là Công ty cổ phần VNG (Vinagame), VNP và khoảng 10 doanh nghiệp khởi nghiệp có định giá trên 100 triệu USD.

Nhiều chỉ đạo của Đảng, Nhà nước đã được Chính phủ cụ thể hóa bằng các chương trình hỗ trợ chuyên sâu, như: Chỉ thị về hỗ trợ doanh nghiệp, phát triển doanh nghiệp công nghệ số, chương trình quốc gia phát triển thương mại điện tử, chiến lược sở hữu trí tuệ đến năm 2030... Nhiều địa phương đã đưa đổi mới sáng tạo thành một mục tiêu phát triển, đặc biệt là Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh.

Đối thoại với các nhà đầu tư, chuyên gia, thanh niên khởi nghiệp về 4 nhóm vấn đề

Tại Diễn đàn Thanh niên khởi nghiệp năm 2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và lãnh đạo các bộ, ngành đã đối thoại với các nhà đầu tư, chuyên gia, thanh niên khởi nghiệp về 4 nhóm vấn đề, gồm: Chính sách tài chính cho khởi nghiệp; chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, cơ hội và vai trò của thanh niên khởi nghiệp; nguồn nhân lực chất lượng cao - yếu tố then chốt để thanh niên khởi nghiệp đóng góp vào nền kinh tế; hệ sinh thái cho thanh niên khởi nghiệp - thực trạng và giải pháp hoàn thiện.

Mở đầu diễn đàn, ông Nguyễn Đức Trung, Quỹ đầu tư VinaVenture nêu những bất cập bắt nguồn từ những chính sách mới chưa đủ độ "phủ sóng" cần thiết, thậm chí trở nên lạc hậu ngay tại thời điểm ban hành.

Cụ thể, Nghị định 38/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, quy định các nhà đầu tư tư nhân có thể thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo nhưng không được thành lập tư cách pháp nhân, ngoài ra, chỉ được tối đa 30 nhà đầu tư góp vốn thành lập quỹ, đầu tư không quá 50% vốn điều lệ của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Đây là những quy định chưa phù hợp với đặc thù gọi vốn của các startup.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng thẳng thắn thừa nhận, các quy định hiện hành thực tế đang có nhiều điểm "nghẽn mạch, xơ cứng" đối với tiến trình đổi mới sáng tạo. Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho rằng, Nghị định 38/2018/NĐ-CP được xây dựng ở thời điểm nền kinh tế cần dịch chuyển thận trọng. Tuy nhiên, đại diện của hai bộ đều khẳng định, thời gian tới sẽ phối hợp chặt chẽ trong sửa đổi Nghị định này theo hướng tạo thuận lợi hơn cho tiến trình đổi mới sáng tạo của đất nước.  

Về thực trạng trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được các đại biểu nêu tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, Bộ và Trung ương Đoàn đã triển khai nhiều đợt khảo sát, đánh giá quy mô lớn về nguồn nhân lực. Theo đó, sẽ tiếp tục tận dụng triệt để nguồn nhân lực theo hướng nâng cao chất lượng một cách đồng đều nhằm tranh thủ thời điểm đất nước vẫn chưa bước vào giai đoạn già hóa dân số.

Thông tin thêm, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ khẳng định: Ngành Giáo dục đã tập trung tiếp cận, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực từ cấp phổ thông, đồng thời từng bước khắc phục công tác đào tạo bậc đại học, gắn với tổ chức các hoạt động tìm kiếm ý tưởng, dự án đổi mới sáng tạo…

Kết thúc phiên đối thoại, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, không khí, tinh thần khởi nghiệp đang lan tỏa mạnh mẽ trên mọi miền Tổ quốc, không kể độ tuổi, tôn giáo, giới hạn. Thủ tướng bày tỏ vui mừng khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp từ Việt Nam gia nhập "đoàn tàu khởi nghiệp" của thế giới, đồng thời cho rằng, tiềm năng phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp ở nước ta vẫn còn rất lớn.

Thủ tướng nhấn mạnh, mục tiêu của khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ đặt nặng về vấn đề kinh tế, tạo dựng sự nghiệp, mà còn cần trở thành triết lý sống, sự thử thách, kiểm tra giới hạn tiềm ẩn trong mỗi người. Sáng tạo cần được coi là tài nguyên mới của tiến trình khởi nghiệp, với yếu tố con người là trung tâm.

Đánh giá cao Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong triển khai diễn đàn năm nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Diễn đàn cho thấy sự phát triển rõ rệt từ nhận thức, cách đặt vấn đề cho tới các giải pháp, ý tưởng của thanh niên. Thanh niên đã nhìn nhận được những hạn chế, thách thức nảy sinh, như chất lượng nguồn nhân lực, năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, đặc biệt là các vấn đề về thể chế trong đổi mới sáng tạo.

Ngoài ra, diễn đàn lần này còn là dịp để các bộ, ngành nhìn nhận lại những thành quả cần phát huy, bài học, kinh nghiệm quý báu thông qua các kiến nghị thiết thực, cụ thể. Qua đó, có thể thấy rằng, hoạt động khởi nghiệp của thanh niên đã có nhiều khởi sắc, nhưng cũng đang gặp không ít khó khăn. Nhiều ý tưởng, kết quả từ các cuộc thi khởi nghiệp chưa được quan tâm triển khai trong thực tiễn, chưa được kết nối hiệu quả tới cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt, hệ sinh thái khởi nghiệp ở nước ta còn chưa hoàn chỉnh, khiến hoạt động khởi nghiệp sáng tạo đối mặt nhiều thách thức; công tác thúc đẩy, nuôi dưỡng doanh nghiệp khởi nghiệp, lập nghiệp gặp vướng mắc. Quỹ Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp mới triển khai ở một số tỉnh, thành phố lớn, nên việc đồng hành cùng thanh niên còn hạn chế...

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các bộ, ngành, địa phương thường xuyên tổ chức đối thoại, chủ động thiết lập các kênh chia sẻ thông tin nhằm cung cấp những định hướng, quy hoạch cần thiết để cải thiện hiệu quả tiếp cận từ phía doanh nghiệp khởi nghiệp; tăng cường truyền thông, phổ biến, đẩy mạnh hoạt động của các quỹ hỗ trợ khởi nghiệp; xây dựng những cơ chế hỗ trợ tài chính phù hợp nhằm phát huy mạnh mẽ vai trò của các quỹ đầu tư tư nhân.

Thủ tướng cũng đề nghị Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam sớm triển khai các chương trình hành động sau diễn đàn, tăng cường hiệu quả trong hỗ trợ, thúc đẩy thanh niên khởi nghiệp; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, cơ quan trong việc tháo gỡ rào cản, vướng mắc, gắn với những giải pháp cụ thể đã được thống nhất tại diễn đàn.