(HNM) - Sau chuyến công tác mười ngày tại Việt Nam, Hellen, cô bạn đến từ một nước Bắc Âu nhờ Người Xây Dựng đưa đi dạo một vòng quanh phố phường Hà Nội trước khi về nước.
Đi đến phố Hàng Mành, chọn mua hai món quà lưu niệm, bạn thích thú ngắm nghía, bóc tờ "mác" ra, vứt xuống đất rồi đi tiếp. Dọc phố Hàng Bông, Hàng Gai, bạn mua một gói lạc rang, ăn xong vứt luôn giấy gói xuống lề đường. Thấy khó chịu về cách vứt rác bừa bãi của cô bạn người nước ngoài, Người Xây Dựng hỏi:
- Tôi tưởng các bạn có thói quen giữ vệ sinh, không vứt rác nơi công cộng?
Hiểu ý Người Xây Dựng, bạn cười hồn nhiên:
- Chính xác. Nhưng tôi cũng muốn trải nghiệm cảm giác được tự do, không bị hạn chế bởi các quy định, luật pháp. Đi dạo với bạn, tôi thấy đường phố có rất nhiều rác. Vậy nếu tôi vứt thêm một ít có ảnh hưởng gì đâu? Tôi cũng muốn thử xem việc làm sai trái của mình có bị trừng phạt không nhưng rõ ràng chẳng ai phạt tôi cả.
Rồi bạn lý sự, tâm lý của con người nói chung là muốn được tự do, thậm chí thích được trải nghiệm sự phạm lỗi. Điều ấy sẽ được thúc đẩy nếu môi trường xung quanh cho phép. Biết là vứt rác ra nơi công cộng thì ở đâu cũng là vi phạm luật, nhưng khi thấy Hà Nội chưa thật sự sạch, bạn cảm thấy lỗi về hành vi vứt rác của mình nhẹ hơn nhiều. Điều cơ bản ở những thành phố mà bạn đã từng đến, để giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, nhà quản lý luôn duy trì một quy trình dọn vệ sinh rất chặt chẽ. Khi nơi công cộng không có rác, một người nào đó muốn "nổi loạn", vứt rác bừa bãi cũng cảm thấy rụt rè hơn, cảm giác có lỗi sẽ khiến họ dằn vặt và không vi phạm lần thứ hai.
Nghe "lý sự cùn" của bạn, Người Xây Dựng thấy phần nào cũng có lý. Hiện nay việc thu gom rác của thành phố Hà Nội vẫn chỉ được duy trì theo giờ. Nếu ở đâu đó có rác bẩn, thậm chí cả đống rác bẩn, chưa đến giờ thu gom thì nó vẫn cứ tồn tại. Nếu rác đấy là phế thải xây dựng thì nhân viên thu gom rác sinh hoạt cũng sẽ bỏ qua, vì không hề có quy trình thu dọn loại rác này. Vì vậy, nếu chỉ dừng lại ở việc kêu gọi ý thức của người dân mà thiếu quy trình thu dọn rác thường xuyên, liên tục, đường phố Hà Nội vẫn bẩn là lẽ thường...
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.